Czynniki sterujące antykryzysową polityką prawa pracy w Polsce w latach 2009-2013

• Authors: Muszyński Karol

Title variants

EN

Factors shaping anti-crisis labor law policy in Poland between 2009 and 2013

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł analizuje czynniki sterujące reformą polskiego prawa pracy w latach 2009-2013. Reakcja rządu polegająca na uelastycznieniu prawa pracy równocześnie: 1) pozostawała w luźnym związku z pokryzysowymi problemami polskiej gospodarki i pokrywała się z niezależnym od kryzysu programem partii rządzącej; 2) wykazywała cechy mechanizmu „zależności od ścieżki”, w szczególności zaś wyostrzała przewagi komparatywne polskiej gospodarki polegające na niskich kosztach pracy oraz możliwości swobodnego dostosowania poziomu zatrudnienia do potrzeb przedsiębiorców. Artykuł wykorzystuje narzędzia z zakresu nauk politycznych oraz socjologicznych pozostające w nurcie instytucjonalizmu, w tym ujęcie zróżnicowania kapitalizmu oraz literaturę zajmującą się problematyką redukcji państwa opiekuńczego.

EN

The paper examines factors which shaped the reform of the Polish labor law between 2009 and 2013. The government aimed at making legislation more flexible but its response: 1) was loosely related to the post-crisis issues in the Polish economy and overlapped with the program of the ruling party, abstract from the crisis itself; 2) revealed the features of the ‘path-dependence’ mechanism, and in particular highlighted such comparative advantages of the Polish economy as low labor costs and the ability to variably adapt employment levels to employers’ needs. The paper uses research tools of institutional approaches in political and social sciences, including the thinking on the varieties of capitalism, as well as the literature dealing with the retrenchment of welfare state.

Keywords

PL

kryzys ekonomiczny; polityka antykryzysowa; prawo pracy; zależność od ścieżki; gospodarka rynkowa zależna

EN

economic crisis; anti-crisis policy; labor law; path-dependence; dependent market economy

• Publisher: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW
• Journal: Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja
• Year: 2016
• Volume: 29
• Pages: 99-126

Dates

published

2016

Contributors

author

Muszyński Karol

References

• Aghion, Philippe, Alberto Alesina, Francesco Trebbi (2004) Endogenous Political Institutions. „Quarterly Journal of Economics” 119: 565-611.
• Baecker, Dirk (2011) The Culture Form of Crisis. [w:] Poul K. Kjaer, Gunther Teubner, Alberto Febbrajo, red., The Financial Crisis in Constitutional Perspective. A Dark Side of Functional Differentiation. Oxford, Portland: Hart Publishing, s. 173-187.
• Bekas, Monika, Piotr Grodzki, Michał Lachowicz, Krzysztof Piech, Mikołaj Pindelski, Kamil Wierus, Joanna Żukowska (2009) Strategie funkcjonowania i procesy inwestycyjne przedsiębiorstw w sytuacji znaczącego pogorszenia się koniunktury w gospodarce lub konkretnych branżach. Warszawa: PARP.
• Bereska, Szymon, Piotr Garbarczyk, Dominik Komorek, Tomasz Jałukowicz, Marcin Skarżyński, Magdalena Zdrojewska (2012) Kondycja konsultacji społecznych w ramach dialogu trójstronnego podczas prac nad pakietem antykryzysowym w 2009 r. [w:] Anna Wojciuk, red., Analiza pracy administracji nad wybranym problemem polityki publicznej z punktu widzenia jakości konsultacji społecznych. Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, s. 231-285.
• Boin, Arjen, Paul ’t Hart, Allan McConnell (2009) Crisis exploitation: political and policy impacts of framing contests. „Journal of European Public Policy” 16: 81-106.
• Bovens, Mark, Paul ’t Hart (1996) Understanding Policy Fiascos. New Brunswick: Transaction Publishers.
• Blinder, Alan (2013) After the Music Stopped: The Financial Crisis, the Response, and the Work Ahead. New York: Penguin Press.
• Brender, Adi, Allan Drazen (2008) How Do Budget Deficits and Economic Growth Affect Reelection Prospects? Evidence from a Large Panel of Countries. „American Economic Review” 98: 2203-2220.
• Capoccia, Giovanni, Daniel Kelemen (2007) The Study of Critical Junctures. Theory, Narrative, and Counterfactuals in Historical Institutionalism. „World Politics” 59: 341-369.
• Cazes, Sandrine, Sameer Khatiwada, Miguel Malo (2012) Employment Protection and Collective Bargaining. Geneve: International Labour Organization.
• Chung, Heejung, Stefan Thewissen (2011) Falling Back on Old Habits? A Comparison of the Social and Unemployment Crisis Reactive Policy Strategies in Germany, the UK and Sweden. „Social Policy & Administration” 45(4): 354-370.
• Clasen, Jochen, Daniel Clegg, Jon Kvist (2012) European labour market policies in (the) crisis. Brussels: European Trade Union Institute.
• Clauwaert, Stefan, Isabelle Schömann (2012) The Crisis and National Labour Law Reforms. Brussels: European Trade Union Institute.
• Cociuba, Simona E., Malik Shukayev, Alexander Ueberfeldt (2011) Do Low Interest Rates Sow the Seeds of Financial Crises?. „Bank of Canada Working Paper” 2011: 31.
• Colander, David, Hans Föllmer, Armin Haas, Michael Goldberg, Katarina Juselius, Alan Kirman, Thomas Lux, Brigitte Sloth (2009) The Financial Crisis and the Systemic Failure of Academic Economics. „Kiel Working Papers” 1489.
• Czarzasty, Jan, Dominik Owczarek (2012) Kryzys gospodarczy i dialog społeczny w Polsce. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Davidsson, Johan Bo, Paul Marx (2013) Losing the Issue, Losing the Vote: Issue Competition and the Reform of Unemployment Insurance in Germany and Sweden. „Political Studies” 61(3): 505-522.
• Dolls, Mathias, Clemens Fuest, Andreas Peichl (2012) Automatic Stabilizers and Economic Crisis: US vs Europe. „Journal of Public Economics” 96(3): 279-294.
• Doraczyńska, Barbara (2009) Żółta kartka dla premiera. Dostępny w internecie pod adresem https://www.solidarnosc.org.pl/bbial/kartka.html#a (pobrany 1 marca 2016 r.).
• Elmelund-Præstekær, Christian, Patrick Emmenegger (2013) Strategic Re-framing as a Vote Winner: Why Vote-seeking Governments Pursue Unpopular Reforms. „Scandinavian Political Studies” 36(1): 23-42.
• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (2009a) Informacja o umowach zawartych przez starostów w sprawie wypłaty świadczeń na podstawie ustawy z dnia 1 lipca 2009 roku o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców.
• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (2009b) Informacja o wnioskach złożonych do FGPŚ na podstawie ustawy z dnia 1 lipca 2009 roku o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców.
• FZZ (2013) Uwagi FZZ do projektu ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych.
• Galińska-Rączy, Irena (2013) Opinia prawna w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych (druk sejmowy nr 1105).
• Gardawski, Juliusz, Adam Mrozowicki, Jan Czarzasty (2012) Trade Unions in Poland. Brussels: European Trade Union Institute.
• Gfk Polonia (2009) Klimat inwestycyjny w Polsce w 2009 r. Raport z badania ilościowego. Warszawa.
• Gorzelak, Grzegorz, Chor-Ching Goh (2010) Financial Crisis in Central and Eastern Europe: From Similarity to Diversity. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Gójski, Mieczysław (2009) Blankietowa ustawa antykryzysowa. „Tygodnik Solidarność Świętokrzyska” 128(766). Dostępny w internecie pod adresem http://test.solidarnosc-swietokrzyska.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=946&Itemid=123 (data dostępu: 1 marca 2016 r.).
• Hall, Peter, David Soskice (2001) Varieties of Capitalism: the Institutional Foundations of Comparative Advantage. Oxford, New York: Oxford University Press.
• Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową (2008) Klimat inwestycyjny w Polsce 2008 (Raport z badania ankietowego). Warszawa.
• Jasiecki, Krzysztof (2013) Kapitalizm po polsku. Miedzy modernizacją a peryferiami Unii Europejskiej. Warszawa: IFiS PAN.
• Jensen, Carsten (2012) Labour Market - versus Life Course-Related Social Policies: Understanding Cross-Programme Differences. „Journal of European Public Policy” 19(2): 275-291.
• Krasner, Stephen (1984) Approaches to the State: Alternative Conceptions and Historical Dynamics. „Comparative Politics” 16(2): 223-46.
• Lapavitsas, Costas, A. Kaltenbrunner, G. Lambrinidis, D. Lindo, J. Meadway, J. Michell, J.P. Painceira, J. Powell, E. Pires, A. Stenfors, N. Teles, L. Vatikiotis (2012) Crisis In The Eurozone. London, New York: Verso.
• Leven, Bozena (2012) The Impact of Global Recession on FDI - Poland’s Case Study. „International Journal of Business and Social Science” 13: 60-66.
• Lissowska, Maria (2014) Przyczyny niestabilności krajów po-socjalistycznych po kryzysie finansowym. [w:] Janusz Stacewicz, red., Polityka gospodarcza jako gra w wyzwania i odpowiedzi rozwojowe. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Oficyna Wydawnicza, s. 11-40.
• Luhmann, Niklas (1984) The Self-Description of Society: Crisis Fashion and Sociological Theory. „International Journal of Comparative Sociology” 25(1): 59-72.
• Męcina, Jacek (2009) Prawo pracy w przebudowie - kierunki i cechy ewolucji zmian w prawie pracy. [w:] Juliusz Gardawski, red., Polacy pracujący a kryzys fordyzmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 258-306.
• Ministerstwo Gospodarki (2008) Krajowy Program Reform na lata 2008-2011 na rzecz realizacji strategii lizbońskiej. Warszawa.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (2010) Wpływ funduszy europejskich na gospodarkę̨ polskich regionów i konwergencję z krajami UE. Raport 2010. Warszawa.
• Mirowski, Philip (2010) The Great Mortification: Economists’ responses to the Crisis of 2007-(and counting). „Hedgehog Review” 12(3): 28-41.
• Mirowski, Philip (2013) Never Let a Serious Crisis Go to Waste: How Neoliberalism Survived the Financial Meltdownow. London, New York: Verso.
• Napiórkowski, Tomasz (2015) Zmiany atrakcyjności Polski dla zagranicznych inwestorów w kontekście globalnego kryzysu. [w:] Marzenna A. Weresa, red., Polska. Raport o konkurencyjności 2015. Innowacje a pozycja konkurencyjna polskiej gospodarki w latach 2007-2014. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, s. 113-133.
• Narodowy Bank Polski (2009) Polska wobec światowego kryzysu gospodarczego. Warszawa.
• Nölke, Andreas, Arjan Vliegenthart (2009) Enlarging the Varieties of Capitalism: The Emergence of Dependent Market Economies in East Central Europe. „World Politics” 61(4): 670-702.
• North, Douglass C. (1990) Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge: Cambridge University Press.
• OPZZ (2009) Stanowisko Prezydium Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych z dnia 7 lipca 2009 roku w sprawie rządowych ustaw mających przeciwdziałać skutkom kryzysu ekonomicznego.
• OPZZ (2013) Opinia OPZZ do projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych.
• PAIiIZ (2011) Bariery w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski. Warszawa.
• PAIiIZ (2012) Why Poland? Warszawa.
• PAIiIZ (2013) Bariery w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski. Warszawa.
• Pal, Leslie A., R. Kent Weaver (2003) The Politics of Pain. [w:] Leslie. A. Pal, R. Kent Weaver, red., The Government Taketh Away: The Politics of Pain in the United States and Canada. Washington D.C.: Georgetown University Press, s. 1-40.
• Palier, Bruno (2010) A Long Goodbye to Bismarck? Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Pierson, Paul (1994) Dismantling the Welfare State?: Reagan, Thatcher and the Politics of Retrenchment. Cambridge: Cambridge University Press.
• Pierson, Paul (1996) The New Politics of the Welfare State. „World Politics” 48: 143-179.
• Pierson, Paul (2000) Increasing Returns, Path Dependence, and the Study of Politics. „The American Political Science Review” 94(2): 251-267.
• Pierson, Paul (2001) The New Politics of the Welfare State. Oxford: Oxford University Press.
• Pierson, Paul (2002) Coping with permanent austerity: welfare state restructuring in affluent democracies. „Revue française de sociologie” 43(2): 369-406.
• PIP (2010) Sprawozdanie GIP z działalności PIP w 2009 r. Warszawa.
• Pisarczyk, Łukasz (2013) Opinia na temat projektów ustawy - o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych (druk nr 1105) oraz ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy (druk nr 1116).
• Premier RP (2009) Pracodawcy i pracownicy mogą już korzystać z pakietu antykryzysowego. Dostępny w internecie pod adresem https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/pracodawcy-i-pracownicy-moga-juz-korzystac-z-pakietu-antykryzysowego.html (data dostępu: 1 marca 2016 r.).
• Rada Ministrów (2008) Plan Stabilności i Rozwoju - wzmocnienie gospodarki Polski wobec światowego kryzysu finansowego. Warszawa.
• Schäfer, Armin, Wolfgang Streeck (2013) Politics in the Age of Austerity. Cambridge: Polity Press.
• Schömann, Isabelle (2014) Labour Law Reforms in Europe: Adjusting Employment Protection Legislation for the Worse? Brussels: European Trade Union Institute.
• Sejm RP (2009a) Sprawozdanie Stenograficzne z 43. posiedzenia Sejmu w dniu 19 czerwca 2009 r. Warszawa.
• Sejm RP (2009b) Sprawozdanie Stenograficzne z 45. posiedzenia Sejmu w dniu 30 czerwca 2009 r. Warszawa.
• Sejm RP (2009c) Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych Komisji Polityki Społecznej i Rodziny z dnia 1 lipca 2009. Biuletyn nr 2473/VI.
• Solidarność (2009) Serwis informacyjny nr 25, (127). Gdańsk: Dział Informacji KK Solidarność.
• Solidarność (2013) Decyzja Prezydium KK nr 1/2013 ws. opinii o projekcie ustawy MPiPS o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych.
• Starke, Peter, Alexandra Kaasch, Franca Van Hooren (2013) The Welfare State as Crisis Manager: Explaining the Diversity of Policy Responses to Economic Crisis. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Streeck, Wolfgang (2014) Buying Time: he Delayed Crisis of Democratic Capitalism. London, New York: Verso.
• Stelina, Jakub (2010) Prawo pracy a kryzys gospodarczy. „Państwo i Prawo” 3: 5-19.
• Sydow, Jörg, Georg Schreyögg, Jochen Koch (2009) Organizational Path Dependence: Opening the Black Box. „Academy of Management Review” 34(4): 689-709.
• Taleb, Nassim Nicholas (2014) Czarny łabędź. O skutkach nieprzewidywalnych zdarzeń. Warszawa: Kurhaus Publishing.
• Thelen, Kathleen (2014) Varieties of Liberalization and the New Politics of Social Solidarity. Cambridge: Cambridge University Press.
• Teubner, Gunther (2011) A Constitutional Moment? The Logics of “Hitting the Bottom”’. [w:] Pol K. Kjaer, Gunthr Teubner, Alberto Febbrajo, red., The Financial Crisis in Constitutional Perspective: A Dark Side of Functional Differentiation. Oxford, Portland: Hart Publishing, s. 3-42.
• Tyrowicz, Joanna, Agnieszka Kamińska (2013) Polityka publiczna w obliczu kryzysu. [w:] Piotr Lewandowski, Iga Magda, red., Zatrudnienie w Polsce 2012: Rynek pracy w okresie wyjścia z kryzysu. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, s. 99-139.
• UNCTAD (2008) World Investment Report. New York, Geneva: United Nations.
• UNCTAD (2009) World Investment Report. New York, Geneva: United Nations.
• Vis, Barbara (2015) Taking Stock of the Comparative Literature on the Role of Blame Avoidance Strategies in Social Policy Reform. „Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice”, DOI: 10.1080/13876988.2015. 1005955.

Identifiers

ISSN

2300-3952

DOI

10.19203/psir.2016.029.04