Esej, kobieta, autobiografia – hipotezy na marginesie analizy Przeźroczy Marii Kuncewiczowej

• Authors: Lisak-Gębala Dobrawa

Title variants

EN

Essay, women, autobiography – hypotheses on margins of Maria Kuncewiczowa’s Przeźrocza

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł stanowi próbę rozpatrzenia późnego tomu eseistycznego Marii Kuncewiczowej pod tytułem Przeźrocza w kontekście pisarstwa eseistycznego widzianego przez pryzmat gender studies oraz w kontekście związków eseistyki z autobiograficznością. Projekt eseistyczny zaproponowany przez Kuncewiczową powiązany jest z rezygnacją z autobiograficzności na rzecz własnej wersji senilnego eseju kobiecego, czyli tekstu migawkowego, antyerudycyjnego, w którym dominuje specyficzna formuła metaforyzmu jako kodowania sensów metafizycznych w ramach opisywania codziennych konkretów.

EN

The article describes the late essays by Maria Kuncewiczowa entitled Przeźrocza (Slides) in the context of the essay regarded through the prism of gender studies and in the context of the relations between essay and autobiography. The essayistic project by Kuncewiczowa is connected with abandoning the autobiographical aspect and choosing her original version of senile feminine essay understood as the sketchy, anty-erudite text, which is dominated by specific formula of metaphorism as encoding the metaphysical senses within the description of quotidian details.

Keywords

PL

esej, autobiografia, eseistyka kobiet, literatura kobiet, Kuncewiczowa Maria, podróże do Włoch

EN

essay, autobiography, women essay, women writing, Kuncewiczowa Maria, Italian journey

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2018
• Issue: 1(10)
• Pages: 103–114

Contributors

author

Lisak-Gębala Dobrawa

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Adorno, W. Theodor. „Esej jako forma”. W: tegoż, Sztuka i sztuki. Wybór esejów. Tłum. Krystyna Krzemień-Ojak, wybór i wstęp Karol Sauerland. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990. Atkins, G. Douglas. Tracing the Essay. Through Experience to Truth. Athens – London: The University of Georgia Press, 2005. Banot, Aleksandra. W rytmie księżyca. Problemy tożsamości kobiecej w twórczości Marii Kuncewiczowej. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Hutniczej, 2016. Bieńkowska, Ewa. Spacery po Rzymie. Warszawa: Zeszyty Literackie, 2010. Boetcher Joeres, Ruth-Ellen, Elisabeth Mittman, The Politics of Essay. Feminist Perspectives. Bloomington – Indianapolis: Indiana University Press, 1993. DuPlessis, Rachel Blau „f-Words: An Essay on the Essay”. W: tejże, Blue Studios. Poetry and Its Cultural Work, 34–47. Alabama: The University of Alabama Press, 2006. Faery, Rebbecca Blevins. „On the Possibilities of the Essay: A Meditation”. Iowa Reviev 20 (1990), 2: 19–27. Galant, Arleta „Autobiografia i płeć”. W: Gender w weekend, red. Agata Zawiszewska, przy współpr. Jadwigi Mielcarek i Aleksandry Gieczys, 265–276. Warszawa: Feminoteka, 2006. Galant, Arleta. Prywatne, publiczne, autobiograficzne. O dziennikach i esejach Jana Lechonia, Zofii Nałkowskiej, Marii Kuncewiczowej i Jerzego Stempowskiego. Warszawa: DiG, 2010. Gautier, Brigitte. „Zaklęcia czarodziejki Vivien, czyli o autobiografii kobiecej”. W: Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, red. Grażyna Borkowska, Liliana Sikorska, 152–157. Warszawa: Instytut Badań Literackich, 2000. Gutkowska, Barbara. Odczytywanie śladów. W kręgu dwudziestowiecznego autobiografizmu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2005. Janion, Maria. Odnawianie znaczeń. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1980. Kazimierczyk, Barbara. Dyliżans księżycowy. Opowieść o twórczości Marii Kuncewiczowej. Warszawa: PAX, 1977. Klaus, Carl H. „Toward a Collective Poetics of Essay”. W: Essayists on the Essay. Montaigne to Our Time, red. Carl H. Klaus, Ned Stuckey-French, XV–XXVII. Iowa City: University of Iowa Press, 2012. Kuncewiczowa, Maria „Metaforyzm a męskie kasztele”, Wiadomości Literackie 44 (1928). Kuncewiczowa, Maria. Natura. Warszawa: PAX, 1975. Kuncewiczowa, Maria. Odkrycie Patusanu. Warszawa: PAX, 1958. Kuncewiczowa, Maria. Przeźrocza. Notatki włoskie. Warszawa: PAX, 1985. Lazar, David „Queering the Essay”. W: Bending Genre: Essays on Creative Nonfiction, red. Margot Singer, Nicole Walker, 15–20. New York: Bloomsbury, 2013. Lisak-Gębala, Dobrawa. „Interferencje obrazów jako zapis percepcji przez pryzmat sztuki”. W: tejże, Ultraliteratura. O strategiach transmedialnych i poszukiwaniu pozawerbalnego, 161–178. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2014. Mairs, Nancy. „Essaying the Feminine. From Montaigne to Kristeva”. W: Mairs, Voice Lessons: On Becoming a (Woman) Writer, 71–87. Boston: Beacon, 1994. Napierski, Stefan. „Niezwykły debiut”. W: Wiadomości Literackie (1924–1939). Wybór, oprac. Agata Zawiszewska, 597–598. Warszawa: Instytut Badań Literackich, 2015. Ozick, Cynthia. „She: Portrait of the Essay as Warm Body”. W: Essayists on the Essay. Montaigne to Our Time, red. Carl H. Klaus, Ned Stuckey-French, 151–158. Iowa City: University of Iowa Press, 2012. Sendyka, Roma. Nowoczesny esej. Studium historycznej świadomości gatunku. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2006. Sendyka, Roma. „Problemy kobiecej eseistyki („Dlaczego nie ma kobiecego Hazlitta i Lamba…”?)”. W: (Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku, red. Hanna Gosk, Bożena Karwowska, 232–249. Warszawa: Elipsa, 2008. Szałagan, Alicja. „Maria Kuncewiczowa” [hasło]. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik Biobibliograficzny, oprac. Jadwiga Czachowska et al. T. 4. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1996. Węgrzyniakowa, Anna. „Kobieta-Fantom, czyli prawda Kuncewiczowej o kobiecie”. W: W stronę Kuncewiczowej. Studia i szkice, red. Włodzimierz Wójcik, 32–48. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1988. Wroczyński, Tomasz. Późna eseistyka Jarosława Iwaszkiewicza. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1990.

Notes

PL

PROSIMY O CYTOWANIE TEGO ARTYKUŁU JAKO: Dobrawa Lisak-Gębala, „Esej, kobieta, autobiografia – hipotezy na marginesie analizy Przeźroczy Marii Kuncewiczowej”, Autobiografia. Literatura. Kultura. Media 1 (2018), 10: 103–114. DOI 10.18276/au.2018.1.10-09

Identifiers

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/AU.2018.1.10-09