Rób swoje, tłumacz! Przekładoznawstwo jako metoda w humanistyce

• Authors: Heydel Magdalena

Title variants

EN

Do your job, translate! Translation Studies as a Method in the Humanities

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Translation has become one of the most important aspects of contemporary culture in the globalised world: it is a condition for intercultural communication as well as a means of preservation of culturally specific elements. No longer can we ignore the impact is has on cultural praxis and the functioning of many disciplines of the humanities. As a methodological framework Translation Studies offers a set of analytic and interpretive tools for research into various “translation zones”, for a long time seen as marginal, but in fact the most active spaces in cultures. It is there that the mediation processes and cultural transfer happens. The paper looks at the ways in which Translation Studies defines its aims and methods and sketches possible uses they may be put into in the humanities. The Translational Turn in Culture Studies poses challenges both to TS and other disciplines of the humanities, at the same time offering promising, new research perspectives.

Keywords

EN

Translation Studies; translation zones; translation history; Culture Studies; the humanities

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Zagadnienia Rodzajów Literackich
• Year: 2017
• Volume: 60
• Issue: 3 (123)
• Pages: 9-23

Dates

published

2017

Contributors

author

Heydel Magdalena

• Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego

References

• Apter Emily (2006a), The Translation Zone. A New Comparative Literature, Princeton UP, Princeton–Oxford.
• Apter Emily (2006b), “Je ne crois pas beaucoup a la literature comparée”. Universal Poetics and Postcolonial Compatriotism [w:] Comparative Litera-ture in an Age of Globalisation, red. H. Saussy, John Hopkins UP, Baltimore.
• Arrojo Rosemary (1986), Officina de traducão. A teoria na prática, Editoria Atica, Sao Paulo.
• Arrojo Rosemary (2002), Writing, Interpreting, and the Control of Meaning. Scenes from Kafka, Borges, and Kosztola´nyi [w:] Translation and Power, red. M. Tymoczko, E. Gentzler, University of Massachusetts Press, Amherst.
• Bachmann-Medick Doris (2012), Translational Turn [w:] tejże, Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, przeł. K. Krzemieniowa, Oficyna Nau-kowa, Warszawa.
• Bassnett Susan (1993), Comparative Literature. A Critical Introduction, Wiley–Blackwell, Oxford.
• Bassnett Susan (2014), Translation, Routledge, London–New York.
• Bassnett Susan, Lefèvere André (1998), Constructing Cultures, Multilingual Matters, Clevendon.
• Bassnett Susan, Trivedi Harish (1999), Intruduction: of Colonies, Cannibals and Vernaculars [w:] Post–colonial Translation. Theory and Practice, red. S. Bassnett, H. Trivedi, Routledge, London–New York.
• Bauman Zygmunt (2013), Kultura jako ‘praxis’, PWN, Warszawa.
• Bhabha Homi (1994), The Location of Culture, Routledge, London–New York.
• Bilczewski Tomasz (2010), Ekonomia i polityka komparatystyki [w:] Nie-współmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, red. T. Bilczewski, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Borowski Gabriel (2012), Transkreacja: myśl przekładowa Haraldo de Cam-posa, „Przekładaniec. A Journal of Translation Studies” nr 26.
• Brocki Marcin (2008), Antropologia. Literatura — dialog — przekład, Wy-dawnictwo Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Butler Judith (2002), Universality in Culture [w:] For Love of Country? Debat-ing the Limits of Patriotism. Martha C. Nussbaum with Respondents, red. J. Cohen, Beacon Press, Boston.
• Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, wizytówka WWW, http://www.csw.art.pl/index.php?action=aktualnosci&s2=1&id=1529&lang= [dostęp:3 lipca 2017].
• Chakrabarty Dipesh (2000), Provincializing Europe: Postcolonial Thought and Historical Difference, Princeon UP, Princeton.
• Constructing a Sociology of Translation (2007), red. M. Wolf, A. Fukari, John Benjamins, Amsterdam–Philadelphia.
• Cronin Michael (2003), Translation and Globalisation, Routledge, London–New York.
• Devika Jayakumari (2008), Being ‘‘in-Translation’’ in a Post-Colony. Translat-ing Feminism in Kerala State, India, “Translation Studies” 1:2.
• Dilek Dizdar (2009), Translational Transitions: “Translation Proper” and Translation Studies in the Humanities, “Translation Studies” 2:1.
• Friel Brian (2000), Translations, Faber, London.
• Geertz Clifford (1973), The Interpretation of Cultures, Basic Books, New York.
• Gierowski Piotr (2013), Struktury historii. O czeskim projekcie dziejów litera-tury na tle recepcji praskiego strukturalizmu w Polsce, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Glowacka Dorota (2014), Świadectwa holokaustu a etyka przekładu, „Prze-kładaniec. A Journal of Translation Studies”, 29.
• Heaney Seamus (1999), Introduction [w:] Beowulf: A New Translation, ed. S. Heaney, Farrar, Strauss and Giroux, New York.
• Hermans Theo (1985), Translation Studies and the New Paradigm [w:] Ma-nipulation of Literature, red. T. Hermans, St. Martin Press, New York.
• Hermans Theo (2015), Narada języków, red. M. Heydel i K. Szymańska. Wy-dawnictwo UJ, Kraków.
• Heydel Magda (2010), Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem, „Teksty Drugie”, nr 6.
• Heydel Magda (2013), Gorliwość tłumacza. Przekład poetycki w twórczości Czesława Miłosza, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Hoffman Eva (1990), Lost in Translation: A Life in a New Language, Penguin, London.
• Holmes James (2007), The Name and Nature of Translation Studies [w:] Translation Studies Reader, red. L. Venuti, wyd. 2, Routledge, New York–London.
• Jakobson Roman (2009), O językoznawczych aspektach przekładu, przeł. L. Pszczołowska [w:] Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. P. Bukowski, M. Heydel, Znak, Kraków.
• Kuhiwczak Piotr (2011), How do we Read the Holocaust Memoirs? [w:] Tradi-tion, Translation, Trauma: The Classic and the Modern, red. J. Parker, T. Mathews, Oxford UP, Oxford.
• Lefèvere André (1992a), Translation/History/Culture. A Sourcebook, Routledge, London–New York.
• Lefèvere André (1992b), Translation, Rewriting and the Manipulation of Lit-erary Fame, Routledge, London–New York.
• Łukasiewicz Małgorzata (2017), Pięć razy o przekładzie, Karakter, Kraków.
• Nida Eugene A. (1959), Principles of Translation as Exemplified by Bible Translating [w:] On Translation, red. R. Brower, Mass: Harvard UP, Cam-bridge.
• Pym Anthony (1998), A Method in Translation History, St. Jerome, Manches-ter.
• Pym Anthony (2010), Exploring Translation Theories, Routledge, London–New York.
• Ricoeur Paul (2006), On Translation, przeł. E. Bennan, Routledge, London–New York.
• Simon Sherry (2006), Translating Montreal. Episodes in the life of a divided city, McGill–Queen’s UP, Montreal.
• Slavs and Tatars, https://www.slavsandtatars.com [dostęp: 10 lutego 2017].
• Slavs and Tatars, usta usta, http://www.csw.art.pl/index.php?action=
• aktualnosci&s2=1&id=1529&lang= [dostęp: 10 lutego 2017].
• Snell-Hornby Mary (2006), The Turns in Translation Studies. New Paradigms or Shifting View Points?, John Benjmins, Amsterdam–Philadelphia.
• Spivak Gayatri Chakravorty (2009), Polityka przekładu [w:] Współczesne teo-rie przekładu. Antologia, red. P. Bukowski, M. Heydel, Znak, Kraków.
• Steiner George (2000), Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu, przekład O. i W. Kubińscy, Universitas, Kraków.
• Steiner George (2004), Transation as ‘conditio Humana’ [w:] Uebersetzung — Translation — Traduction. An International Handbook of Translation Stud-ies, Walter de Gruyter, Berlin.
• Tobis Andrzej (2014), A–Z słownik ilustrowany języka niemieckiego i polskie-go | A–Z Bildwörterbuch Deutsch und Polnisch, Fundacja Bęc Zmiana, War-szawa.
• Toury Gideon (1995), Descriptive Translation Studies and Beyond, John Ben-jamins, Amsterdam–Philadephia.
• Trivedi Harish (2012), Translating Culture vs. Cultural Translation, http://www.uiowa.edu/~iwp/91st/91st_Archive/vol4_n1/pdfs/trivedi.pdf [dostęp: 3 lipca 2012].
• Tryuk Małgorzata (2011), ‘You say nothing; I will interpret’: Interpreting in the Auschwitz–Birkenau Concentration Camp [w:] Translation and Opposition, eds D. Asimakoulas, M. Rogers, Multilingual Matters, Clevendon.
• Tymoczko Maria (2007), Enlarging Translation, Empowering Translators, St. Jerome, Manchester.
• Venuti Lawrence (1995), The Translator’s Invisibility. A History of Translation, Routledge, London–New York.
• Venuti Lawrence (2009), Przekład, wspólnota, utopia, przeł. M. Heydel [w:] Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. P. Bukowski, M. Heydel, Znak, Kraków.
• Venuti Lawrence (2013), Translation Changes Everything. Theory and Prac-tice, Routledge, London–New York.
• Vieira Else Ribeiro Pires (1999), Liberating Calibans: Reading of Antropofagia and Haraldo de Campos’ Poetics of Transcreation [w:] Post-colonial Trans-lation. Theory and Practice, eds S. Bassnett, H. Trivediego, Routledge, Lon-don–New York.
• Vinay Jean-Paul, Jean Darbelnet (1957), Stylistique comparée du français et de l’anglais, Didier, Paris.

Identifiers

DOI

10.26485/ZRL/2017/60.3/1