Obszary polsko-bałtyckich związków językowo-kulturowych w ujęciu historycznym. Wybrane problemy

• Authors: Artur Rejter

Title variants

EN

The areas of relations between Polish and Baltic languages and cultures. Selected problems

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article concerns the selected problems of relations between Polish and Baltic (limited to Lithuanian and Latvian) languages and cultures. The author considers the relations existing on grammar and lexis as traditionally specifying language levels as well as in more complex domains like cultural stereotypes and mythology or religion. The main aim of the essay is to make a review of relations between chosen languages and cultures. Furthermore, the author attempts to point the various methodological solutions useful in describing the language and culture borderlines. The remarks and observations included in the article show that one can use many methodologies e.g. historical and comparative linguistics, comparative dialectology, cognitive and cultural linguistics. Thanks to reviewing and demanding character of the article it can be interesting for linguists as well as representatives of other humanistic domains.

• Journal: Białostockie Archiwum Językowe
• Year: 2013
• Issue: 13
• Pages: 275-288

Contributors

author

Artur Rejter

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bednarczuk L., 1994, Stosunki etnolingwistyczne na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego, „Acta Baltico-Slavica”, nr 22, s. 109–124.
• Bellinger G.J., 2005, Leksykon mitologii. Mity ludów i narodów świata, Warszawa.
• Br ¨ uckner A., 1985, Mitologia słowiańska i polska, wstęp i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa.
• Danka I.R., Witczak K.T., 1999, Z demonologii litewskiej i bałtyckiej w aspekcie porównawczym, „Acta Baltico-Slavica”, nr 24, s. 39–46.
• Dubisz S., 1999, Status polszczyzny Kresów północno-wschodnich wobec języka innych polonocentrycznych wspólnot komunikatywnych poza granicami kraju, „Acta Baltico-Slavica”, nr 24, s. 87–94.
• Infantiev B., 1994, Vostoˇ cnoslavjanskaja mifologija v svete łatyˇ sskogo folklora, „Acta Baltico-Slavica”, nr 22, s. 13–58.
• Kondratiuk M., 2000, Nazwiska pochodzenia bałtyckiego w regionie białostockim, „Acta Baltico-Slavica”, nr 25, s. 123–150.
• Kowalik A., 2004, Kosmologia dawnych Słowian. Prolegomena do teologii politycznej dawnych Słowian, Kraków.
• Krasowska H., 2007, Problematyka lingwistyczna w badaniach nad pograniczami, Acta Baltico-Slavica”, nr 31, s. 135–140.
• Kurzowa Z., 2006a, Język polski Wileńszczyzny i Kresów północno-wschodnich XVI–XX w., Kraków.
• Kurzowa Z., 2006b, Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku, Kraków.
• Kurzowa Z., 2007a, O języku Adama Mickiewicza, w: tejże: Ze studiów nad polszczyzną kresową. Wybór prac, Kraków, s. 337–354.
• Kurzowa Z., 2007b, Z badań nad polszczyzną północnokresową XVII i XVIII w. (Uwarunkowania historyczne. Opis systemu fonetyczno-fonologicznego. Perspektywy rozwojowe), w: tejże: Ze studiów nad polszczyzną kresową. Wybór prac, Kraków, s. 192–220.
• Labocha J., 2009, Pogranicze językowe w badaniach naukowych, w: Skarżyński M., Szpiczakowska M., red., W kręgu języka. Materiały z konferencji „Słowotwórstwo – słownictwo – polszczyzna kresowa” poświęconej Zofii Kurzowej. Kraków 6–17 maja 2008, Kraków, s. 143–150.
• Lehr-Spławiński T., 1978, Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa.
• Malec M., 1996, O imionach i nazwiskach w Polsce. Tradycja i współczesność, Kraków.
• Moszyński L., 1984, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa.
• Niewiara A., 1996, Wpływy języków obcych. Wpływy inne, w: Bajerowa I., red., Język polski czasu drugiej wojny światowej, Warszawa, s. 288–291.
• Niewiara A., 2000, Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku, Katowice.
• Nowowiejski B., 1992, Z metodologii badań pogranicza językowego północno-wschodnio-polskiego, w: Handke K., red., Słowiańskie pogranicza językowe. Zbiór studiów, Warszawa, s. 103–108.
• Ostrówka M., Ostrowski N., Zielińska A., 1996, Współczesna sytuacja językowaPolaków na Łotwie (w okolicach Dyneburga), „Acta Baltico-Slavica”, nr 23, s. 101–111.
• Reczek J., 1991, Języki w dawnej Rzeczypospolitej, w: tegoż, Polszczyzna i inne język w perspektywie porównawczej, Wrocław, s. 119–128.
• Roszko R., 2005, Ogólny opis kontrastywny języka litewskiego i polskiego. Wybrane zagadnienia, „Acta Baltico-Slavica”, nr 29, s. 47–68.
• Rucka I., 1999, Sytuacja języka polskiego na Łotwie w latach 1940–1990, „Acta Baltico- -Slavica”, nr 24, s. 273–294.
• Rucka I., 2004, Język polski „Łotewsko-litewsko-polskiego słownika praktycznego dla rolników i robotników rolnych” na tle języka ogólnego i polszczyzny północnokresowej, „Acta Baltico-Slavica”, nr 28, s. 137–175.
• Sawaniewska-Mochowa Z., Zielińska A., 2006, Sposoby wyrażania grzeczności w korespondencji szlachty litewskiej (XIX–XX w.), „Acta Baltico-Slavica”, nr 30, s. 199–220.
• Sawaniewska-Mochowa Z., Zielińska A., 2007, Język i obyczajowość szlachty litewskiej na podstawie korespondencji prywatnej z 2. połowy XIX wieku (na przykładzie jednej rodziny), „Acta Baltico-Slavica”, nr 31, s. 235–266.
• Smoczyński W., 1988, Języki bałtyckie, w: Bednarczuk L., red., Języki indoeuropejskie.T. 2, Warszawa, s. 817–907.
• Sozański J., 2004, Moje Inflanty, Toruń.
• Stieber Z., 1989, Zarys gramatyki porównawczej języków słowiańskich, Warszawa.
• Szyjewski A., 2003, Religia Słowian, Kraków.
• Trypućko J., 1955–1957, Język Władysława Syrokomli (Ludwika Kondratowicza). Przyczynek do dziejów polskiego języka literackiego w wieku XIX, t. 1–2, Uppsala.
• Turska H., 1964, Wpływ substratu litewskiego na fleksję gwary polskiej, „Sprawozdania z prac naukowych Wydziału Nauk Społecznych PAN”, z. 3, s. 22–28.
• Turska H., 1982, O powstaniu polskich obszarów językowych na Wileńszczyźnie, „Studia nad polszczyzną kresową”, t. 1, s. 19–28.
• Urbańczyk S., 1985, Aleksander Br ¨ uckner i jego prace mitologiczne, w: Br ¨ uckner A.,Mitologia słowiańska i polska, wstęp i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa, s. 5–27.
• Urbańczyk S., 1991, Dawni Słowianie – wiara i kult, Wrocław.
• Zielińska A., 2003, Czy polszczyzna północnokresowa ma szanse przetrwania? (w świetle koncepcji dyglosji i żywotności etnolingwistycznej „ethnolinguistic vitality”),„Acta Baltico-Slavica”, nr 27, s. 97–109.