PL
Artykuł omawia osobę i spuściznę literacką Malwiny Meyersonowej, pierwszej lubelskiej pisarki żydowskiego pochodzenia tworzącej po polsku. To postać ze wszech miar zasługująca na uwagę. Należąca do intelektualnej elity XIX-wiecznego Lublina kobieta, matka poetki Franciszki Arnsztajnowej i filozofa Emila Meyersona, jest autorką dwóch powieści, w których poruszała problemy współczesnego życia ludności żydowskiej. Można postawić tezę, że w tym zakresie była prekursorką powieści Elizy Orzeszkowej o tej samej tematyce. Źródeł twórczości Meyersonowej, związanej z ideą asymilacji i emancypacji i dążeniem Żydów do wyjścia z wielowiekowej izolacji, można szukać w oświeceniowym ruchu Haskali. Meyersonowa była także tłumaczką, zachowały się jej dwa przekłady z literatury niemieckiej. Dokonania artystyczne pisarki dopełniała działalność patriotyczna i społeczna, a także wieloletnia praca na rzecz szerzenia oświaty wśród społeczności żydowskiej.
EN
The article describes the figure and literary output of Malwina Meyersonowa, the first Lublin woman writer of Jewish origin writing in Polish. The person beyond measure deserves attention. This woman of Lublin 19th century intellectual elite, mother of a poetess Franciszka Arnsztajnowa and a philosopher Emil Meyerson, is an authoress of two novels in which she touches the problems of Jewish people contemporary life. It may be argued that in this respect she was a predecessor of Eliza Orzeszkowa’s novels on the same topic. The sources of Meyersonowa’s creativity, connected to the idea of assimilation, emancipation, and the Jewish struggle to escape from the centuries-old isolation, can be located in the Haskalah movement. Meyersonowa was also a translator; her two translations from the German have remained. Her patriotic and social activity as well as many a year actions aimed at propagating education among the Jewish society complete the woman writer’s artistic achievements.