"Rozpracowanie katolickich organizacji masowych". Nowelizacja prawa o stowarzyszeniach w świetle tajnej instrukcji MBP z 1 września 1949 r.

• Authors: Ordon Marta
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ustrój komunistyczny wprowadzony w Polsce po II wojnie światowej, oparty na ateistycznej w swej istocie ideologii marksistowskiej, był wrogi religii i związkom wyznaniowym, a w szczególności Kościołowi katolickiemu. Władze dążyły do eliminacji z życia publicznego wszelkich przejawów działalności duszpasterskiej Kościoła. W tym celu m.in. w dniu 5 sierpnia 1949 r. został wydany dekret o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzyszeniach, stawiający przed organizacjami kościelnymi alternatywę: albo poddanie się wpływom władz, albo delegalizacja. Instrukcja nr 30 Ministerstwa BezpieczenÂstwa Publicznego (MBP) z dnia 1 września 1949 r.oznaczona jako "ściśle tajna", przeznaczona dla pracowników operacyjnych, którzy zajmowali się sprawami legalizacji stowarzyszeń, odsłania faktyczny cel dokonanej nowelizacji Prawa o stowarzyszeniach oraz tryb rejestracji objętych nią zrzeszeń.

Keywords

PL

prawo wyznaniowe; Polska Rzeczpospolita Ludowa; wolność sumienia i religii; wolność zrzeszania; Prawo o stowarzyszeniach; ministerstwo bezpieczeństwa publicznego; zrzeszenia religijne; zakony; zgromadzenia zakonne; Kościół w PRL; relacje państwo-kościół

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2004
• Volume: 7
• Pages: 255-262

Contributors

author

Ordon Marta

• Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin

References

• A. Dudek, Państwo i Kościół w Polsce 1945-1970, Kraków 1995, s. 7.
• A. Dudek, R. Gryz, Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003, s. 6.
• E. Smoktunowicz, Wolność zrzeszania się i jej wpływ na obowiązujące prawo w Polsce, Annales UMCS. Ius, 1993, nr 40, s. 192
• H. Misztal, Okres 1945-1989, w: Prawo wyznaniowe, red. H. Misztal, P. Stanisz, Lublin 2003, s. 137-138;
• J. Krukowski, Represyjność prawa polskiego w zastosowaniu do Kościoła katolickiego w latach 1944-1956, w: Aparat ucisku na Lubelszczyźnie w latach 1944-1956 wobec duchowieństwa katolickiego, red. Z. Zieliński, Lublin 2000, s. 23-45.
• J. Szreniawski, Problemy prawne stowarzyszeń, „Annales UMCS. Ius”, 1993, nr 40, s. 214;
• J. Żaryn, Kościół a władza w Polsce (1945-1950), Warszawa 1997, s. 266-267.
• M. Ordon, Proces likwidacji Stowarzyszeń „Opieka nad Dziewczętami” (1946-1962), „Prawo - Administracja – Kościół”, 2001, nr 2/3(6/7), s. 243-269.
• M. Ordon, Represyjna polityka władz komunistycznych wobec Zgromadzenia Braci Sług Maryi Niepokalanej w okresie Polski Ludowej, w: Divina et humana. Księga jubileuszowa w 65. Rocznicę urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala, red. A. Dębiński, W. Bar, P. Stanisz, Lublin 2001, s. 159-175;
• M. Pietrzak, Prawo wyznaniowe, Warszawa 1999, s. 188-189.
• P. Suski, Stowarzyszenia w prawie polskim, Warszawa 2002, s. 24.
• T. Biedroń, Organizacje młodzieży katolickiej w Polsce w latach 1945-1953, Kraków 1991, s. 25-26.
• W. Padacz, Podstawy prawne istnienia i działalności zrzeszeń katolików świeckich, Warszawa 1936, s. 28-32