Konfucjuszowskie doświadczenie sacrum – analiza wybranych pojęć w tekście Analektów

• Authors: Katarzyna Pejda

Title variants

EN

Confucius’ Experience of Sacrum: Analysis of Selected Concepts in the Text of Analects

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł zawiera analizę wybranych pojęć Analektów Konfucjusza w kontekście zachodniego pojęcia sacrum. Pomimo różnic kulturowych i pozornie świeckiego charakteru filozofii Konfucjusza, pojęcia Analektów takie jak: niebo (tian), mandat nieba (tianming), to, co pod niebem (tianxia), los (ming), naturalny porządk (dao) and rytuał (li) można zinterpretować jako tworzące sferę oraz doświadczenie sacrum. Ludzie żyjący w ówczesnym chińskim świecie (tianxia) starali się odwzorowywać porządek nieba (tian) na ziemi. Sferę sacrum, w rozumieniu konfucjuszowskim, stanowił, odtwarzany przez ludzi w społeczeństwie, naturalny ład dao. Człowiek mógł doświadczyć sacrum poprzez udział w rytuałach li.

EN

The paper discusses the realm of sacred in Confucius’ Analects, on the basis of western sacred-profane dichotomy. It contains analysis of following concepts: heaven (tian), order of heaven (tianming), under heaven (tianxia), fate (ming), natural order (dao) and ritual (li). The author argues that some features of above-mentioned concepts could be described as sacred in spite of cultural differences and the general view that Confucius’ thought was mainly perceived as agnostic at best and that they constitute symbolic space that is sacred in a specific Confucian way. The feeling of being associated with what is sacred emerges from taking part in rituals and maintaining a natural order dao according to heaven’s instructions tianming.

Keywords

PL

Konfucjusz; Analekta; sacrum; niebo tian; naturalny porządek dao; to, co pod niebem tianxia; mandat nieba tianming; rytuał li

EN

Confucius; Analects; sacred; heaven tian; natural order dao; what under heaven tianxia; the mandate of heaven tianming; ritual li

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2015
• Volume: 63
• Issue: 9: Sinologia
• Pages: 115-131

Contributors

author

Katarzyna Pejda

• Katedra Sinologii na Wydziale Nauk Humanistycznycj Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

References

• Bodde, Derk. „A Perplexing Passage in the Confucian Analects,” Journal of American Oriental Society, 53 (1933),4 (December).
• Brooks, Bruce E., and Taeko A. Brooks. The Original Analects. New York, Columbia University Press, 1998.
• Chan Wing-tsit (red.). A Source Book in Chinese Philosophy. Princeton, Princeton University Press, 1963.
• Chan Wing-tsit. „The Evolution of the Confucian Concept of Jen.” Philosophy East and West 4 (1955).
• Cheng Chung-ying. „On Internal Onto-genesis of Virtues in the Analects: A Conceptual Analysis.” Journal of Chinese Philosophy 39 (2012),1 (March).
• Chong Kim-Chong. „The Practice of Jen.” Philosophy East and West, 22 (1995),2. Human “Nature” in Chinese Philosophy: A Panel of the 1995 Annual Meeting of the Associaction for Asian Studies.
• Dialogi konfucjańskie, tłum. Krystyna Czyżewska-Madajewicz, Mieczysław Jerzy Künstler, Zdzisław Tłumski. Warszawa: Ossolineum, 1976.
• Durkheim, Emile. Zasady metody socjologicznej, tłum. Jerzy Szacki, Warszawa: PWN, 2011.
• Eliade, Mircea. Mit wiecznego powrotu, tłum. Krzysztof Kocjan, Warszawa: Wydawnictwo KR, 1998.
• Fingarette, Herbert. Confucius—The Secular as Sacred. Long Grove: Waveland Press Inc., 1972.
• Fingarette, Herbert. „The Problem of Self in the Analects”. Philosophy East and West 29 (1975), 2 (April).
• Hall, David L., and Roger T. Ames, Thinking through Confucius. SUNY Series of New York Press, 1987.
• Hansen, Chad, Language and Logic In Ancient China. Ann Arbor: University of Michigan Press, 1983.
• Ivanhoe, Philip J. Confucian Moral Self Cultivation. Indianapolis: Hackett Publishing Company Inc., 2000.
• Kowalski, Mirosław, i Daniel Flacman. Świadomość aksjologiczna i podmiotowość etyczna, analizy i impresje. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2010.
• Lai Karyn L. Confucian Moral Cultivation. Some Parallels with Musical Training, w: Kim Chong Chong, Sor-hun Tan, C.L. Ten. The Moral Circle and Self: Chinese and Western Approaches. Carus Publishing, 2003.
• Lai Karyn L. „Confucian Moral Thinking”. Philosophy East and West 45 (1995), 2. Comparative and Asian Philosophy in Australia and New Zeland (April 1995).
• Lai Karyn L., Learning from Chinese Philosophies: Ethics of Independent and Contextualised Self. Burlintoin: Ashgate Publishing Company, 2006.
• Lai Karyn L. „Li in the Analects: Training In Moral Competence and the Question of flexibility”. Philosophy East and West 56 (2006), 1 (January).
• Lau D.C. Confucius. The Analects. London: Penguin Books, 1979.
• Lau D.C. „On the Expression Fu Yan 復言”. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. University of London, vol. 36, No. 2. In Honour of Walter Simon (1973).
• Lin Yutang. The Wisdom of Confucius. New York: The Modern Library, 1918.
• Markowski, Rafał. „Fenomenologiczne interpretacje pojęcia SACRUM”. Warszawskie Studia Teologiczne 23 (2010), 2: 71-80.
• Nikkila, Perti. „Early Confucianism and Inherited Thought in the Light of Some Key Terms of the Confucian Analects”. Studia Orientalia Helsinki 53 (1982): 1–275.
• Nivinson, David S., and Bryan W. Van Norden (red.). The Ways of Confucianism. Investigations in Chinese Philosophy. Chicago: Open Court, 1996.
• Pawłowski, Józef. ‘Państwo’ we wczesnej filozofii konfucjańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Waeszawskiego, 2011
• Van Norden, Bryan W. (red.). Confucius and the Analects. New Esseys. New York: Oxford University Press, 2002.
• Van Norden, Bryan W. „Reweaving One Thread of the Analects”. Philosophy East and West 40 (1990), 1 (January).

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2015.63.9-8