Ewolucja śpiewów ku czci Najświętszej Maryi Panny w perspektywie przemian repertuarowych XIX-XX w. Studium na podstawie wybranych utworów w śpiewnikach ks. M.M. Mioduszewskiego i ks. J. Siedleckiego

• Authors: Szczeblewski Łukasz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kult Maryi istnieje w Kościele od początku i przybiera różne formy. Na szczególną uwagę w tym względzie zasługują pieśni religijne. Powstające śpiewy ku czci Matki Chrystusa były upowszechniane w wielu zbiorach pieśni kościelnych. Na przestrzeni XIX i XX w. do najbardziej znaczących należy zaliczyć śpiewniki zredagowane przez ks. M.M. Mioduszewskiego i ks. J. Siedleckiego ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo. Przedmiotem niniejszego opracowania było ukazanie zmian zachodzących na gruncie pieśni maryjnych na przestrzeni XIX i XX w. w oparciu o przykłady zaczerpnięte ze wskazanych edycji. Podjęte studium pozwoliło stwierdzić, iż liczba pieśni maryjnych w kolejnych wydaniach śpiewnika Mioduszewskiego i Siedleckiego na przestrzeni XIX i XX w. była sukcesywnie zwiększana (przy jednoczesnym usuwaniu niektórych kompozycji, które nie spełniały wymogów przydatności liturgicznej lub „żywotności” oraz zamieszczaniu nowych śpiewów). Śpiewy maryjne były poddawane zmianom różnego rodzaju. Modyfikacje obejmowały warstwę melodyczną (pojedyncze nuty, fragmenty lub całe melodie), metrorytmiczną (usuwanie rytmu punktowanego, rozdrabnianie wartości rytmicznych, zmiany metrum). Utwory ku czci Matki Chrystusa były także niejednokrotnie transponowane. Zmiany objęły także warstwę tekstową (usuwanie lub addycja kolejnych zwrotek, transkrypcje, usuwanie archaizmów). Należy żywić nadzieję, iż podjęte studium będzie przyczynkiem do kolejnych badań nad polską pieśnią ku czci NMP w aspekcie jej przemian.

EN

The worship of the Virgin Mary exists in the Church from the very beginning and takes various forms. Religious songs deserve a special attention in this regard. The emerging chants in honour of the Mother of Christ were disseminated in many collections of church songs. During the nineteenth and twentieth centuries, the most significant ones were songbooks edited by Fr. M.M. Mioduszewski and Fr. J. Siedlecki, from the Congregation of the Mission founded by St. Vincent de Paul. The subject of this study was to show the changes that take place in Marian songs throughout the 19th and 20th centuries based on the examples taken from the indicated songbooks. The study has revealed that the number of Marian songs in the subsequent editions of Mioduszewski’s and Siedlecki’s songbook during the nineteenth and twentieth centuries was gradually increased (with the simultaneous removal of some of the compositions that did not meet the requirements of liturgical suitability or „vitality” and placing new songs). Marian songs were subjected to all kind of changes. The modifications included a melodic layer (single notes, fragments or entire melodies), metrorhythmics (removal of the dotted rhythm, grinding of rhythmic values, changes in the time signature). Songs in honour of the Mother of Christ were also often transposed. The changes also appeared in the text layer (removal or addition of subsequent verses, transcriptions, archaisms removal). It is to be hoped that this study will contribute to further research on the Polish songs in honour of the Blessed Virgin Mary in the aspect of their transformations.

Keywords

PL

pieśni maryjne; śpiewnik kościelny; Mioduszewski; Siedlecki

EN

Marian songs; church songbook; Mioduszewski; Siedlecki

• Publisher: Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
• Journal: Musica Ecclesiastica
• Year: 2019
• Issue: 14
• Pages: 29-53

Contributors

author

Szczeblewski Łukasz

• Siedlce