Henryk Sienkiewicz – Tatar z pochodzenia?

• Authors: Dzwonkowska Edyta Stefania

Title variants

EN

Henryk Sienkiewicz – descendant of Tatars?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Henryk Sienkiewicz, polski noblista, jest uznawany za mistrza słowa i wizjonera. Jego dzieła obrazowo przedstawiają przeszłość Polski. Krytycy literaccy i biografowie nie są zgodni co do pochodzenia słynnego pisarza – czy w jego żyłach płynęła tatarska krew? W artykule przedstawiono problematykę genealogii Henryka Sienkiewicza oraz wybrane wątki tatarskie zawarte w jego dziełach. Według A. Korzińskiej w Hani i Selimie Mirzy Sienkiewicz ukazał Tatarów jako wyznawców islamu, którzy zasymilowali się z Polakami. Natomiast w Niewoli tatarskiej przedstawił obraz islamu wrogiego, zaś samych Tatarów jako ludzi dzikich i bezwzględnych. W Trylogii niezwykle istotnymi postaciami byli Tatarzy: Tuhaj-bej oraz Azja Tuhajbejowicz. W dyskusji nad pochodzeniem H. Sienkiewicza istotne są wyniki badań genetycznych, jakie przeprowadził prawnuk noblisty – Bartłomiej Sienkiewicz, uczestniczący w projekcie Genographic.

EN

Henryk Sienkiewicz, an epic writer, winner of the Noble Prize in Literature (1905), is widely celebrated for his masterly stories about some of the most turbulent events in Polish history. His biographers and literary scholars disagree over his family roots. Was he a scion of Tatars? The present article examines Sienkiewicz’s genealogy and Tatar threads in his novels. A. Korzińska claims that Hania i Selim [Hania and Selim] tells a story of assimilated Tatars, whereas Niewola Tatarska [Enslaved by Tatars] shows them as ruthless savages. Two major protagonists in Sienkiewicz’s famous Trilogy, Tuhaj-bej and Azja Tuhajbejowicz, are Tatars. Genetic research, conducted by the writer’s greatgrandson, Bartłomiej Sienkiewicz (Genographic Project), is an important contribution to the discussion on Henryk Sienkiewicz’s descent.

Keywords

PL

Genealogia; Henryk Sienkiewicz; niewola tatarska; Selim Mirza; Tatarzy; Trylogia

EN

Henryk Sienkiewicz; Tatars; genealogy; Selim Mirza; Tatar slave trade; the Trilogy

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 60-77

Dates

published

2017-12-31

Contributors

author

Dzwonkowska Edyta Stefania

References

• A. Korzińska, Obraz islamu w twórczości Sienkiewicza. Obcy oswojony i Obcy wrogi na przykładzie Hani i Niewoli tatarskiej, [w:] K. Stępnik, T. Bujnicki (red.), Henryk Sienkiewicz w kulturze polskiej, Lublin 2007
• A. Nofer-Ładyka, Henryk Sienkiewicz, Warszawa 1988
• B. Sienkiewicz, Wędzony Septentrion, „Newsweek. Genealogia”, nr 6, 2016
• H. Sienkiewicz, Hania, Gdańsk 2002
• H. Sienkiewicz, Niewola tatarska, Gdańsk 2000
• L. Ludorowski (red.), Henryk Sienkiewicz: tradycje rodowe, epizody biografii, twórczość, Studia Sienkiewiczowskie, t. 8, Lublin 2008
• M. Olbromski, Sienkiewicz, Kresy i Podhorce, [w:] L. i H. Ludorowscy (red.), Sienkiewicz w lustrze biografa, Studia Sienkiewiczowskie, t. 9, Lublin 2009
• S. Dumin i in., Tatarskie biografie. Tatarzy polsko-litewscy w historii i kulturze, Białystok 2012
• Sztachelska, Tatarzy Henryka Sienkiewicza, [w:] G. Czerwiński (red.), Estetyczne aspekty literatury polskich, białoruskich i litewskich Tatarów (od XVI do XXI w.), Colloquia Orientalia Bialostocensia, t. 14, Białystok 2015
• T. Żabski, Sienkiewicz, Wrocław 1998
• W. Dworzaczek, Przodkowie Henryka Sienkiewicza, „Wiadomości Literackie”, nr 22, 1939
• Z. Miszczak, W familiarnym kręgu Henryka Sienkiewicza: nowe dokumenty, ustalenia, hipotezy, Studia Sienkiewiczowskie, t. 10, Lublin 2010
• W. Zawistowski, Kto jest kim w Trylogii Henryka Sienkiewicza?, Gdańsk 1999

Identifiers

ISSN

1233-9717