Kardynał Stefan Wyszyński wobec Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich

• Authors: Stanisław Kawa

Title variants

EN

Cardinal Stefan Wyszyński in Front of Union of Soviet Socialist Republics

FR

Stefan Cardinal Wyszyński envers l’Union des Républiques Socialistes Soviétiques

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu było przedstawienie refleksji kardynała S. Wyszyńskiego na temat systemu komunistycznego w ZSRR, bowiem skutecznie demaskował rzeczywistość socjalistyczno-komunistyczną tego totalitarnego ustroju. W związku z tym ukazano najważniejsze publikacje dotyczące socjalizmu i komunizmu. Następnie przedstawiono ocenę tego systemu władzy, która w opinii Prymasa była zagrożeniem dla cywilizacji zbudowanej na fundamentach chrześcijańskich. Kolejno ukazano, że w trudnych latach przymusowej i powszechnej ateizacji przeprowadzanej brutalnie w ZSRR polski kardynał heroicznie wspierał tam Kościół, utrzymywał kontakty ze świeckimi i duchownymi, a nawet udzielał święceń kapłańskich i biskupich. Wśród duchownych działających w ZSRR, przeważnie w tajemnicy, był uważany i darzony wielkim szacunkiem jako ich Głowa Kościoła.

EN

The aim of the article was to present the reflection of Cardinal S. Wyszyński on the subject of the communist system in the USSR, because he effectively exposed the socialist and communist reality of this totalitarian system. In this connection, the most important publications on socialism and communism were shown. Then an assessment of this sys¬tem of power was presented, which in the Primate’s opinion was a threat to the civilization built on Christian foundations. It was later shown that in difficult years of forced and widespread atheization carried out brutally in the USSR, the Polish Cardinal heroically supported the Church there, kept in touch with the laity and the clergy and even he was ordained the priests and bishop. Among the clerics working in the USSR, mostly in secrecy, he was considered and respected as their Head of the Church.

Keywords

PL

ZSRR; Kościół rzymskokatolicki; kompetencje; prymas Wyszyński

EN

USSR; Roman Catholic Church; competences; Primate Wyszyński

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2018
• Issue: 7 (20) nr 1
• Pages: 29-42

Contributors

author

Stanisław Kawa

• wykładowca prawa kanonicznego w Instytucie Teologicznym im. św. Józefa Bilczewskiego we Lwowie; adres do korespondencji: ul. Łyczakowska 49a, 79010 Lwów, Ukraina

References

• „Beatyfikacja ks. Władysława Bukowińskiego 11 września 2018.” http://niedziela.pl/artykul/20213/Beatyfikacja-ks-Wladyslawa-Bukowinskiego [dostęp: 24.03.2018].
• Basza, Maria. 2015. „Wielki i skromny człowiek. 105. rocznica urodzin ks. prof. Henryka Mosinga (1910-1999).” Kurjer Galicyjski (30 listopada – 17 grudnia 2015), nr 22 (242): 12-13.
• Grajewski, Andrzej. 2017. „Świadek z Moskwy. Margarita Szarowa (1921-2008).” Biuletyn IPN. Pismo o najnowszej historii Polski 11 (144): 119-27.
• Grajewski, Andrzej. 2018. „Polacy w Kazachstanie o beatyfikacji ks. Bukowińskiego. Nie tylko katolicy z Kazachstanu pielgrzymowali do Karagandy.” http://gosc.pl/doc/3439 538.Polacy-w-Kazachstanie-o-beatyfikacji-ks-Bukowinskiego [dostęp: 24.03.2018].
• Hessen, Sergjusz, i Mikołaj Hans. 1934. Pedagogika i szkolnictwo w Rosji Sowieckiej. Rozwój szkolnictwa sowieckiego i zmiany komunistycznej polityki oświatowej od rewolucji październikowej do końca planu pięciolecia. Tłumaczenie Adam Zieleńczyk. Wyd. 8. Lwów: Książnica Atlas.
• Kardasz, Tadeusz, i Tomasz Cieszyński. 2018. [brak informacji o tytule]. Gazeta Lekarska. Pismo Izb Lekarskich. http://spolecznosc.gazetalekarska.pl/gazeta-lekarska-archiwum-wydan/2000/numer-2000-02/henryk-mosing-epidemiolog,-spolecznik,-kaplan [dostęp: 20.03.2018].
• Mikołajczuk, Krzysztof. 2014. Uprawnienia Kardynała Stefana Wyszyńskiego wobec Kościoła Greckokatolickiego w archiwaliach Prymasa i Konferencji Episkopatu Polski. Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium.
• Niemiec, Jan. 2001. „Wiem, że naszego zaufania nie zawiódł. Ksiądz Henryk Mosing (1910-1999) – doktor nauk medycznych.” W Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana księdzu biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim, red. Józef Wołczański, 135-79. Kraków-Kamieniec Podolski: Biblioteka Historyczna Archiwum Metropolii Lwowskiej Obrządku Łacińskiego w Krakowie.
• Nitecki, Piotr. 2009. „Ksiądz Stefan Wyszyński w perspektywie rozpoznania komunizmu.” Studia Prymasowskie UKSW 3:39-49.
• Poniński, Antoni. 2001. „Realista i prorok. Zarys poglądów ks. Stefana Wyszyńskiego na socjalizm i komunizm.” Ateneum Kapłańskie t. 136, z. 3 (553): 455-68.
• Salamon, Oleg. 2015. „Ks. Henryk Mosing „Ojciec Paweł” (1910-1999).” W Kościół katolicki w Europie Środkowo-Wschodniej w obliczu dwóch totalitaryzmów (1917-1990), red. Mariusz Krzysztofiński, i Józef Wołczański, 187-99. Rzeszów-Stalowa Wola-Lwów: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Rzeszowie.
• Spotkałem człowieka. Ks. Władysław Bukowiński w pamięci wiernych i przyjaciół. Zebrał i opracował Witold Józef Kowalów. Cz. 2. Biały Dunajec-Ostróg: Biblioteka „Wołania z Wołynia”.
• Sviderska, Yulija. 2013. Ksiądz Henryk Mosing (1910-1999) lekarz, pedagog, duszpasterz. Maszynopis w Archiwum Uniwersyteckim KUL.
• Szczepański, Władysław. 2018. „Całe życie w służbie ludziom. Wspomnienie o ks. prof. Henryku Mosingu.” http://www.lwow.home.pl/rocznik/mosing.html [dostęp: 20.03.2018].
• Sztor, Paulina. 2012. „Prymas Wyszyński wobec dwóch totalitaryzmów II wojny światowej.” Studia Prymasowskie UKSW 6:155-62.
• Wodyński, Stanisław. 2012. „Tajny biskup ze Złoczowa.” Kurier Galicyjski (14 grudnia 2012 – 14 stycznia 2013), nr 23-24 (171-172): 38-39.
• Wyszyński, Stefan. 1931a. „Socjalistyczna własność wspólna w ocenie „Rerum novarum”.” Ateneum Kapłańskie t. 28:470-86.
• Wyszyński, Stefan. 1931b. „Świat Katolicki w 40-stą rocznicę encykliki „Rerum novarum”.” Ateneum Kapłańskie t. 28:505-23.
• Wyszyński, Stefan. 1932. „Z powodu odezwy Kard. Prymasa w sprawie przesilenia gospodarczego.” Ateneum Kapłańskie t. 29:52-55.
• Wyszyński, Stefan. 1933. „Nowe metody walki religijnej w Rosji Sowieckiej.” Ateneum Kapłańskie t. 31:159-65.
• Wyszyński, Stefan. 1934a. „Kultura bolszewizmu a inteligencja polska.” Ateneum Kapłańskie t. 33:34-48.
• Wyszyński, Stefan. 1934b. Kultura bolszewizmu a inteligencja polska. Włocławek: Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy.
• Wyszyński, Stefan. 1935. „Recenzja: S. Hessen, M. Hans, Pedagogika i szkolnictwo w Rosji Sowieckiej. Rozwój szkolnictwa sowieckiego i zmiany komunistycznej polityki oświatowej od rewolucji październikowej do końca planu pięciolecia. Przeł. z niem. Dr A. Zieleńczyk, Lwów, Książnica Atlas, 1934, 8°, s. 308.” Ateneum Kapłańskie t. 35:523-24.
• Wyszyński, Stefan. 1936a. „Nowy najazd komunizmu na Polskę.” Ateneum Kapłańskie t. 38:69-78.
• Wyszyński, Stefan. 1936b. „Recenzja: Hélène Iswolski, L’homme 1936 en Russie Soviétique, Paris, Desclée De Brouwer, 1936.” Ateneum Kapłańskie t. 38:430.
• Wyszyński, Stefan. 1937a. Jak skutecznie walczyć z komunizmem. Włocławek: Włocławski Powiatowy Komitet Obywatelski do Walki z Komunizmem.
• Wyszyński, Stefan. 1937b. Katolicki program walki z komunizmem. Włocławek: Neuman & Tomaszewski.
• Wyszyński, Stefan. 1937c. Książka w walce z komunizmem. Włocławek: Włocławski Powiatowy Komitet Obywatelski do Walki z Komunizmem.
• Wyszyński, Stefan. 1937d. „Pius XI o walce z komunizmem.” Ateneum Kapłańskie t. 39:466-76.
• Wyszyński, Stefan. 1938a. „Antyreligijne wychowanie w organizacjach socjalistycznych.” Ateneum Kapłańskie t. 42:485-90.
• Wyszyński, Stefan. 1938b. Czy katolik może być komunistą? Włocławek: Włocławski Powiatowy Komitet Obywatelski do Walki z Komunizmem.
• Wyszyński, Stefan. 1938c. Stanowisko i zadania duszpasterza wobec współczesnych ruchów społecznych. Płock: Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej.
• Wyszyński, Stefan. 1939a. „Duszpasterz w budowaniu ustroju korporacyjnego.” Ateneum Kapłańskie t. 43:105-30.
• Wyszyński, Stefan. 1939b. Inteligencja w straży przedniej komunizmu. Katowice: Nakł. i drukiem Księgarni i Drukarni Katolickiej.
• Wyszyński, Stefan. 1939c. „Papież Pius XI.” Ateneum Kapłańskie t. 43:209-24.
• Wyszyński, Stefan. 1981. W światłach tysiąclecia. Kraków: Znak.
• Wyszyński, Stefan. 2001. Zapiski więzienne. Wyd. 5. Warszawa-Ząbki: Wydawnictwo im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego „Soli Deo”, Apostolicum.

Identifiers

DOI

10.18290/kip.2018.7.1-4