Szkice do biografii prawników wojskowych Wojska Polskiego, byłych radzieckich wojenjuristów 1. rangi

• Authors: Wojtkowiak Jakub

Title variants

EN

Sketches for the Biography of Military Lawyers of the Polish Army, Former Top Ranking Soviet War Lawyers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

A rtykuł przedstawia losy sześciu prawników wojskowych, Polaków, którzy w latach trzydziestych XX w. służyli w Armii Czerwonej lub wojskach NKWD, w 1936 r. nadano im stopień wojenjurista 1. rangi (odpowiadający wówczas randze pułkownika), a następ- nie wstąpili do Wojska Polskiego. Na podstawie źródeł, pochodzących głównie z archi- wów rosyjskich, zrekonstruowano kariery tych oficerów w okresie ich służby w siłach zbrojnych ZSRR. Pozwoliło to na nakreślenie ich portretu zbiorowego. Wszyscy legi- tymowali się wątpliwym wykształceniem zawodowym, przez wiele lat służyli w orga- nach związanych z systemem represyjnym państwa radzieckiego oraz byli dyspozycyjni wobec organów NKWD w czasie wielkiej czystki (1937–1938). Mimo poddania więk- szości z nich w 1938 r. różnego rodzaju represjom otrzymali rękojmię realizacji w Polsce polityki zgodnej z interesem ZSRR.

EN

T he article presents the life history of six Polish military lawyers who served in the Red Army or in the NKVD forces in the 1930s, were promoted to top ranking war lawyers in 1936 (the equivalent to the former rank of colonel), and afterwards enlisted into the Polish Army. Based on evidence mainly from Russian archives, it was possible to reconstruct the careers of these officers while on service in the armed forces of the USRR. A collective picture was established thereon. There were doubts as to their pro - fessional education since they completed many years of service in bodies related to the repression system of the Soviet state and served the NKVD authorities during the great purge (1937–1938). Although they were subject to various forms of repressions in 1938, they received a guarantee for pursuing a policy in the interest of the USSR in Poland.

Keywords

EN

Red Army; NKVD; People’s Polish Army; judiciary; political repressions

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2019
• Issue: 33
• Pages: 356-369

Contributors

author

Wojtkowiak Jakub

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Lenskij A.G., Cybin M.M., Pierwaja sotnia. Striełkowyje, gornostriełkowyje, motostriełkowyje i motorizowannyje diwizii RKKA nomierow 1–100 (1920-je – 1945 gg.), Sankt-Pietierburg 2003.
• Królikowski J., Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 (S–Ż), Toruń 2010.
• Księga Polaków uczestników Rewolucji Październikowej 1917–1920: biografie, red. A. Kochański i in., Warszawa 1967.
• Romanowska E., Karzące ramię sprawiedliwości ludowej. Prokuratury wojskowe w Polsce w latach 1944–1955, Warszawa 2012.
• Szwagrzyk K., Prawnicy czasu bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944–1956, Krakow–Wrocław 2005.
• Wesołowski A., W cieniu wojny i polityki. Sądownictwo Wojska Polskiego na froncie wschodnim w latach 1943–1945, Toruń 2003.
• Wielikaja Otieczestwiennaja. Diejstwujuszczaja armija 1941–1945 gg., red. I.F. Worobiej i in., Moskwa 2005.
• Wojtkowiak J., Polacy i Litwini, oficerowie Armii Czerwonej w latach 1922–1941. Słownik biograficzny, Warszawa 2015.
• Afanasjew N.P., Kogda rasstrieliwali prokurorow [w:] Ju.A. Uszakow, A.A. Stukałow, Front wojennych prokurorow, Moskwa 2000.
• Gławnyj Wojennyj sowiet RKKA 13 marta 1938 g. – 20 ijunia 1941 g. Dokumienty i matieriały, wybor P.N. Bobylew, Moskwa 2004.
• Spisok naczalstwujuszczego sostawa Rabocze-kriestianskoj Krasnoj armii na 15-je maja 1931 g., [b.m.], [b.r.].