Losowość i natura Boga

• Authors: James Bradley

Title variants

EN

Randomness and God’s Nature

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Dzisiejsza nauka odnotowuje liczne zjawiska, których natura wydaje się losowa. Jednakże wielu naturalistów, jak i teistów podziela przekonanie, że pojęcie losowości stoi w sprzeczności z treścią wiary chrześcijańskiej. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że naukowa koncepcja losowości i tradycyjne chrześcijańskie ujęcie natury Boga są wzajemnie zgodne. Co więcej, zostanie pokazane, że nie da się naukowo rozstrzygnąć, czy w świecie przyrody losowość faktycznie występuje. Niemniej losowość zostanie zdefiniowana jako pojęcie matematyczne przydatne do właściwego interpretowania danych naukowych. Natomiast w myśl ujęcia powszechnie przyjmowanego przez teologów systematycznych natura Boga jest zgodna z obecnością zjawisk losowych w przyrodzie.

Observations of apparently random phenomena are commonplace in science. However, randomness and Christian belief are often seen as incompatible, both by naturalists and by theists. This article argues that the scientific concept of randomness and the historic Christian understanding of God’s nature are compatible. It argues that the existence of randomness cannot be settled scientifically; nevertheless, it clarifies randomness as a mathematical concept, argues that it provides a plausible interpretation of scientific data, and argues that its existence is consistent with God’s nature as it is commonly understood by systematic theologians.

Keywords

PL

losowość ontologiczna; losowość epistemiczna; atrybuty Boga; wszechmoc; wszechwiedza; wszechobecność; cel; władza; przedwiedza; przyczynowość

EN

ontological randomness; epistemic randomness; God’s attributes; omnipotence; omniscience; omnipresence; purpose; sovereignty; foreknowledge; causality

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
• Journal: Filozoficzne Aspekty Genezy
• Year: 2014
• Volume: 11
• Pages: 205-240

Contributors

author

James Bradley

• Calvin College

References

• David STOVER and Erika ERDMANN, A Mind for Tomorrow: Facts, Values, and the Future, Praeger Publishers, Westport, Connecticut 2000.
• R.C. SPROUL, Not a Chance: The Myth of Chance in Modern Science and Cosmology, Baker Books, Grand Rapids, Michigan 1994.
• Thomas S. KUHN, Struktura rewolucji naukowych, przeł. Helena Ostromęcka i Justyna Nowotniak, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.
• John VON NEUMANN, „Various Techniques Used in Connection with Random Digits”, Applied Mathematics Series 1951, no. 12, s. 36.
• Nancey MURPHY, „Divine Action in the Natural Order: Buridan’s Ass and Schrödinger’s Cat”, w: Robert John RUSSELL, Nancey MURPHY, and Arthur R. PEACOCKE (eds.), Chaos and Complexity: Scientific Perspectives on Divine Action, 2nd ed., Vatican Observatory Publications, Rome 2000, s. 325-358.
• James GLEICK, Chaos. Narodziny nowej nauki, przeł. Piotr Jaśkowski, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1996.
• John BYL, „Indeterminacy, Divine Action and Human Freedom”, Science and Christian Belief 2003, vol. 15, no. 2, s. 106.
• Niels Henrik GREGERSEN, „Laws of Physics, Principles of Self-Organization, and Natural Capacities: On Explaining a Self-Organizing World”, w: Fraser WATTS (ed.), Creation: Law and Probability, Fortress Press, Minneapolis, Minnesota 2009, s. 81.
• John POLKINGHORNE, „The Metaphysics of Divine Action”, w: Robert John RUSSELL, Nancey MURPHY, and Arthur R. PEACOCKE (eds.), Chaos and Complexity: Scientific Perspectives on Divine Action, The Center for Theology and the Natural Sciences, Berkeley, California 1996.
• Keith WARD, „Why God Must Exist”, Science and Christian Belief 1999, vol. 11, no. 1, s. 5-13.
• David BARTHOLOMEW, God, Chance, and Purpose: Can God Have It Both Ways?, Cambridge University Press, Cambridge 2008.
• „Random Numbers Certified by Bell’s Theorem”, Nature 2010, vol. 464, s. 1021-1024.
• Cristian S. CALUDE, Michael J. DINNEEN, Monica DUMITRESCU, and Karl SVOZIL, „Experimental Evidence of Quantum Randomness Incomputability”, Physical Review A 2010, vol. 82, s. 022102-1-022102-8, http://tph.tuwien.ac.at/~svozil/publ/2010-qrat-j.pdf (31.03.2015).
• John POLKINGHORNE, Nauka i Opatrzność. Interakcja Boga ze światem, przeł. Marek Chojnacki, Wiara i Nauka, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
• Harald ATMANSPACHER, „Quantum Approaches to Consciousness”, w: Stanford Encyclopedia of Philosophy, ed. Edward N. Zalta, Summer 2011, http://plato.stanford.edu/archives/sum2011/entries/qt-consciousness/ (01.04.2015).
• Thomas C. ODEN, Classic Christianity: A Systematic Theology, HarperOne, New York 1992.
• Herman BAVINCK, Reformed Dogmatics, Volume 2: God and Creation, Baker Academic, Grand Rapids, Michigan 2004.
• TOMASZ Z AKWINU, Suma teologiczna, przeł. Pius Bełch, t. 1, Veritas, London 1975.
• Edward WIERENGA, „Omnipresence”, w: Stanford Encyclopedia of Philosophy, ed. Edward N. Zalta, 2009, http://plato.stanford.edu/entries/omnipresence/ (01.04.2015).
• Robert C. BISHOP, „Recovering the Doctrine of Creation: A Theological View of Science”, http://biologos.org/uploads/static-content/bishop_white_paper.pdf (02.04.2015).
• James BRADLEY and Russell HOWELL, Mathematics through the Eyes of Faith, HarperOne, New York 2011.
• Jonathan WEINER, Dziób zięby, czyli jak dziś przebiega ewolucja, przeł. Monika Betley, Książka i Wiedza, Warszawa 1997.
• William POLLARD, Chance and Providence: God’s Action in a World Governed by Scientific Law, Scribner, New York 1958.
• Michael HELLER, Creative Tension: Essays on Science and Religion, John Templeton Foundation Press, West Conshohocken, Pennsylvania 2003.
• ŚW. AUGUSTYN, „O wolnej woli”, przeł. Anna Trąbala, w: ŚW. AUGUSTYN, Dialogi filozoficzne, oprac. Władysław Seńko, Wydawnictwo Znak, Kraków 1999, s. 493-649.
• James K. BEILBY and Paul R. EDDY (eds.), Divine Foreknowledge: Four Views, InterVarsity Press, Downers Grove, Illinois 2001.
• Robert KANE, „Principles of Reason”, Erkenntnis 1986, vol. 24, s. 117.
• John CALVIN, Institutes of the Christian Religion.
• Paul EWART, „The Necessity of Chance: Randomness, Purpose, and the Sovereignty of God”, Science and Christian Belief 2009, vol. 21, no. 2.