Ostatni harem w Maroku; feminizm Fatimy Mernissi

• Authors: Machut-Mendecka Ewa

Title variants

EN

The Last Harem in Morocco; the Feminism of Fatima Mernissi

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Arab feminism started in the 20th century and was reminiscent of similar movements in the West, but was never as dynamic nor successful as them. Arab women worked actively to promote equal rights for females at that time, and their leaders became the first feminists. They presented concepts that may be divided into groups according to the three main currents initiated by Egyptian activists. The first one aimed at reforms in favour of women and equality of the two sexes and was introduced by the Cairo aristocrat Huda Sharawi and women from the Egyptian upper class. Conservative activist Zaynab al-Ghazali established the second current along Islamic lines, encouraging women to demand their rights according to the Islam paradigm. The trend initiated by medical doctor and writer Nawal as-Sadawi can be referred to as progressive because it aimed to break the taboos of sexuality and carnality as forbidden subjects in public. Fatema Mernissi was a Moroccan writer and sociologist who combined Islam and feminism, grounding her arguments in Islamic teachings. The article discusses Mernissi’s life and work in terms of her efforts to seek the full equality of women and men in personal and public spheres. She benefited from her own experience, research and works on Islam as well as psychology. Mernissi described her childhood and youth in a traditional Moroccan harem, which underwent some decisive changes in the second half of the 20th century. It is noteworthy that two types of behaviour were observed in the harem: aggressive (characteristic of men) and assertive (connected with women). They are a basis for presenting the customs of the harem in the light of Mernissi’s writings. The author also deals with sexuality as an important subject for women yet rarely discussed in public. She made an interesting comparison between the concepts of sexuality developed by medieval famous Arab scholar Al-Ghazali (12th century) and the contemporary theory of Sigmund Freud. Mernissi emphasized that Muslim ideas were more favourable for the two sexes than Western ones.

Keywords

EN

feminism; Islam; harem; Mernissi; Al-Ghazali; Freud

• Publisher: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
• Journal: Przegląd Orientalistyczny
• Year: 2018
• Issue: 1-2 (265-266)
• Pages: 55-71

Dates

published

2018-11-20

Contributors

author

Machut-Mendecka Ewa

• Uniwersytet Warszawski

References

• Abu Hamid al-Ghazali, Ihja ulum ad-din, Cairo b.r.
• Abu Hamid al-Gazali, Ihya ulum ad-din, Dar Ibn Hazm, Bejrut 2005.
• de Beauvoir Simone, Druga płeć, tłum, G. Mycielska, M. Leśniewska, Wstęp do polskiego wydania Magdalena Środa, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2014.
• Dankiewicz Malwina, Ocena moralna zachowań agresywnych w teorii i badaniach naukowych, „Studia Psychologiczne” 2012, nr 12 (2), s. 107–118.
• Freud Sigmund, Sexuality and the Psychology of Love, New York 1963.
• Freud Sigmunt, New Introductory Lectures on Psychoanalysis, College Edition, New York 1995.
• Freud Sigmund, Wykłady ze wstępu do psychoanalizy. Nowy cykl, tłum. R. Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 2009.
• Gebert K., Trening asertywności, w: M. Lis-Turlejska (red.), Nowe kierunki w psychoterapii. Problemy psychoterapii i diagnozy psychologicznej, „Zeszyty Naukowe Instytutu Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego” 1979, s. 81–93.
• Hacker Helen Mayer, Kobiety jako grupa mniejszościowa, w: T. Hołówka (red.), Nikt nie rodzi się kobietą, Czytelnik, Warszawa 1982 s. 37–57.
• Immenkamp Beatrix, Marriage and Celibacy in Mediaeval Islam: a Study of Al-Gazali, „Kitāb ādāb al-nikāḥ” https://www.repository.cam.ac.uk/handle/1810/237702 [07.07.1995].
• Kędzierska Bogna, Asertywność, w: Marta Znajmiecka-Sikora, Bogna Kędzierska (red.), Asertywność–kompetencja społeczna czy filozofia życiowa. Monografia. Podstawy kształcenia ustawicznego od A do Z – Psychologiczne metody wspierania rozwoju osobistego i społecznego osób dorosłych, Wydawnictwo ego, 2010 [30.07.2005].
• Lis-Turlejska Maria (red.), Nowe kierunki w psychoterapii. Problemy psychoterapii i diagnozy psychologicznej. „Zeszyty Naukowe Instytutu Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego”, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979.
• Machut-Mendecka Ewa, Libia. I. Nurt tradycyjny w: J. Bielawski, J. Kozłowska, E. Machut-Mendecka, K. Skarżyńska-Bocheńska, Nowa i współczesna literatura arabska 19 i 20 w. Literatura arabskiego Maghrebu, PWN 1989, s. 271–301.
• Machut-Mendecka Ewa, Świetlista twarz muzułmanki, „Znak” 1998, Kraków, styczeń (1), s. 28–36.
• Majewska Ewa, Feminizm jako filozofia społeczna. Szkice z teorii rodziny, Difin SA, Warszawa 2009.
• Makdisi Jean Said, Boyami Noha and Sidawi Rafif Rida (red.), Arab Feminisms.Gender and Equality in the Middle East, I.B. Tauris Co. Ltd., The Centre for Arab Unity Studies, Beirut, London, New York 2014.
• Millet Kate, Teoria polityki płciowej, w: T. Hołowka (red.), Nikt nie rodzi się kobietą, Czytelnik, Warszawa 1982, s. 58–111.
• Mernissi Fatima, Beyond the Veil. Male–Female Dynamics in Modern Muslim Society. Revised Edition, Indiana University Press, Bloomington and Indianapolis 1987.
• al-Mernissi Fatima, As-Sultanat al-mansijjat, tłum. Ali Ma’ali i Abd al-Hadi Abbas, Alekxandria, b.r., s. 149.
• al-Mernissi Fatima, Al-Harim as-sijasi. An-Nabi wa an-nisa, Dar al-Hasad, Damaszek 1993.
• Mernissi Fatima, Nisa ala adżnihat al-hilm, tłum. Fatima Azrawil, Rabat 1998, mktba22.blogspot.com/2016/08/pdf_483.html [10.08.2016].
• Reber A.R., Reber E.S., Słownik Psychologii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2000.
• Nawal as-Sadawi, Al-Mara wa al-dżins, Al-Mu’assasa al-Arabiyya li-ad-Dirasat wa-an-Naszr, Kair 1974.
• Wiebke Walther, Kobieta w islamie, tłum. J. Szymańska, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982.
• Zachowania asertywne a inne zachowania, http://cedego.pl/czytelnia2.php?id=41

Identifiers

ISSN

0033-2283