Dionizja Poniatowska – „sawantka” z Kijowszczyzny

• Authors: Nowicka Elżbieta

Title variants

EN

Dionizja Poniatowska—a “Woman Savant” from the Right-Bank Ukraine

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Dionizja z Iwanowskich Poniatowska (1816–1868) to pochodząca z Podola filantropka, autorka artykułów prasowych i prac historycznych. Zainteresowana literaturą i historią, utrzymywała kontakty towarzyskie ze środowiskami artystycznymi w kraju i na emigracji. Znana wielu ówczesnym pisarzom (m.in. Teofilowi Lenartowiczowi, Zygmuntowi Krasińskiemu), kojarzona jest przede wszystkim z osobą Józefa Bohdana Zaleskiego, z którym łączyła ją długotrwała przyjaźń, poświadczona korespondencją obejmującą ponad 30 lat. Z listów Poniatowskiej wyłania się postać o żywej inteligencji i głębokiej uczuciowości, osadzonych na mocnym fundamencie etycznym. Wśród wielu wątków i tematów korespondencji na uwagę zasługuje temat kobiet. Poniatowska formułuje postulaty związane z podniesieniem społecznym znaczenia kobiet, wyprowadzone z biblijnej antropologii; jest w tym bliska koncepcjom Cypriana Norwida.

EN

Dionizja Poniatowska, de domo Iwanowska (1816–1868), was a woman philanthropist, author of press articles and historical papers, who originated from Podolia. She was interested in literature and history, socialised with artistic circles in Poland and on emigration, and known by many the then writers (e.g. Teofil Lenartowicz, Zygmunt Krasiński), though is linked primarily with Bohdan Zaleski with whom she established a long-lasting friendship authenticated by a correspondence of over 30 years. The letters present Poniatowska as a woman of acute intelligence and increased sensitivity placed on firm ethical basis. Among the many threads and subject raised in the correspondence, special attention is occupied by women. Poniatowska formulated postulates connected with social elevation of woman significance derived from Biblical anthropology. In this respect she is close to the concepts put forward by Cyprian Norwid.

Keywords

EN

Dionizja Poniatowska, de domo Iwanowska; Polish Romanticism; emigration; the Ukraine; woman in social life; biblical anthropology

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2020
• Volume: 111
• Issue: 3
• Pages: 161-179

Dates

printed

2020-09-29

Contributors

author

Nowicka Elżbieta

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

Identifiers

DOI

10.18318/pl.2020.3.10

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376