Why did the Jewish combatants need Union of Jews Participants of Combat for Polish Independence in the Second Polish Republic?

• Authors: Wierzbieniec Wacław

Title variants

PL

W jakim celu w II Rzeczypospolitej żydowscy kombatanci skupiali się w Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski?

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This article attempts to provide an answer as to why the Jewish combatants founded the Union of Jews Participants of Combat for Polish Independence (Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski), which operated in the period of 1929–1939. It was the only combatant organization in the Second Polish Republic that represented a national minority. The focus of this article is on the origin of the Union, its aims, goals and activities, as well as its developed organizational structure. Taken into consideration were also the Union’s fundamental activities such as supporting self-help organizations, participating in annual events concerned with Polish history, spreading the knowledge of Jewish combatants’ involvement in the fight for Poland’s independence as well as the Union’s protest against anti-Semitism in the 1930s and the Union’s activities abroad. The Union was needed, because it allowed the Jewish combatants to take an active role in building up the Polish state, which had been erased from the maps for 123 years, influence its activities and at the same time supporting it and helping protect the interests of the whole Jewish community, in Poland and abroad. Members of the Union, the Jewish combatants who fought for Poland’s independence, felt themselves entitled to, as well as morally obliged, protect their interests as well as those of the community they represented. They vied for respect and tolerance for their community and for the equal treatment of all Polish citizens, including Jews.

PL

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, z jakiego powodu żydowscy kombatanci skupiali się w Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, który prowadził działalność w latach 1929–1939. Była to jedyna w Drugiej Rzeczypospolitej organizacja kombatancka reprezentująca mniejszość narodową. W rozważaniach zwrócono uwagę na genezę tego związku, jego cele i zadania oraz rozbudowaną strukturę organizacyjną. Uwzględniono również jego zasadnicze pola aktywności, takie jak działalność samopomocowa, uczestnictwo w uroczystościach rocznicowych związanych z historią Polski, popularyzowanie wiedzy o udziale Żydów w walkach o niepodległość Polski. Zwrócono uwagę na występowanie Związku przeciw przejawom antysemityzmu w Polsce w drugiej połowie lat trzydziestych XX w. oraz na jego aktywność na arenie międzynarodowej. Związek był potrzebny żydowskim kombatantom, aby brać aktywny udział w budowie państwa polskiego, po 123 latach niewoli, wpływać na jego funkcjonowanie, a zarazem wspomagać się wzajemnie i bronić interesów całej społeczności żydowskiej zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej. Skupieni w nim żydowscy kombatanci, którzy uczestniczyli w walkach o niepodległość Polski, uważali, że mają szczególne prawo, a zarazem moralny obowiązek, aby występować w interesie swojego środowiska, jak również w interesie całej społeczności żydowskiej w Polsce, domagając się szacunku, traktowania na równi z innymi obywatelami państwa oraz tolerancji.

Keywords

EN

combatants; Jews; Poland; Germany; anti-Semitism; self-help associations; anniversaries

PL

kombatanci; Żydzi; Polska; Niemcy; antysemityzm; działalność samopomocowa; uroczystości rocznicowe

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: UR Journal of Humanities and Social Sciences
• Year: 2019
• Issue: 3(12)
• Pages: 41-57

Contributors

author

Wierzbieniec Wacław

• Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego

References

• Archival sources
• ANKr – Archiwum Narodowe w Krakowie (National Archive in Krakow) – Starostwo Grodzkie Krakowskie, sygn. 248.
• CDIA – Centralnyj Derżawnyj Istorycznyj Archiw Ukrajiny u Lwowi (Central State Archives of Ukraine in Lvov)
• Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, F. 346, op. 1, spr. 19.
• Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, F. 346, op. 1, spr. 20.
• Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, F. 346, op. 1, spr. 23.
• Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, F. 346, op. 1, spr. 82.
• Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, F. 346, op. 1, spr. 83.
• Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, F. 346, op. 1, spr. 111.
• Printed sources
• Statut Stowarzyszenia zarejestrowanego p. n.: Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, 1934, Warszawa.
• Press and periodical publications
• „Biuletyn Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny” 1933, no. 13–14.
• „Biuletyn Okręgu Krakowsko-Śląskiego Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski” 1937, no. 8
• „Biuletyn Okręgu Krakowsko-Śląskiego Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski” 1938, no.. 9.
• „Biuletyn Okręgu Stołecznego Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski” 1935, no 1.
• „Na Przełomie” 1935, no. 1.
• „Na Przełomie” 1936, no. 1.
• „Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski Oddział Lwowski im. Nikodema Polaka Biuletyn” 1937, no. 2.
• „Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski Oddział Lwowski im. Nikodema Polaka Biuletyn” 1938, no. 9.
• Secondary literature
• Delegacja Żydów niepodległościowców u Wielkiego Marszałka w Sulejówku, 1939 [in:] Żydzi bojownicy o niepodległość Polski, eds N. Getter, J. Schall, Z. Schipper, Lwowski Instytut Wydawniczy, Lwów.
• Jabłonowski M., 1989, Polityczne aspekty ruchu byłych wojskowych w Polsce 1918–1939, Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauk Politycznych UW, Warszawa.
• Jabłonowski M., 1991, Przyczynek do dziejów prasy polskich związków byłych wojskowych w latach 1918–1939, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, no. 2.
• Jabłonowski M., 1996, Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski (1929–1939) [in:] Żydzi w obronie Rzeczypospolitej. Materiały konferencji w Warszawie 17 i 18 października 1993 r., ed. J. Tomaszewski, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa.
• Jabłonowski M., 1998, Sen o potędze. Z dziejów ruchu byłych wojskowych w II Rzeczypospolitej 1918–1939, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Olsztyn.
• Mierzwa J., 2001, Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski w Krakowie, „Studia Historyczne”, no. 2 (173).
• Światowa konferencja Żydów-kombatantów w Paryżu w 1935 roku, 1939 [in:] Żydzi bojownicy o niepodległość Polski, eds. N. Getter, J. Schall, Z. Schipper, Lwowski Instytut Wydawniczy, Lwów.
• Tomaszewski J., 1993, Niepodległa Rzeczpospolita [in:] Najnowsze dzieje Żydów w Polsce w zarysie (do 1950 roku), ed. J. Tomaszewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Urbach J.K., 1938, Udział Żydów w walce o niepodległość Polski, Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, Łódź.
• Wierzbieniec W., 1996, Społeczność żydowska Przemyśla w latach 1918–1939, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów.
• Wierzbieniec W., 1998, Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski we Lwowie (1932–1939) [in:] Lwów miasto społeczeństwo kultura. Studia z dziejów Lwowa, vol. 2, eds. H.W. Żaliński, K. Karolczak, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków.
• Wierzbieniec W., 2003, Żydzi w województwie lwowskim w okresie międzywojennym. Zagadnienia demograficzne i społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Wierzbieniec W., 2004, Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski [in:] Encyklopedia Rzeszowa, ed. J. Draus, RS DRUK, Rzeszów.
• Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski. Jego cele i działalność, 1939 [in:] Żydzi bojownicy o niepodległość Polski, eds. N. Getter, J. Schall, Z. Schipper, Lwowski Instytut Wydawniczy, Lwów.
• Żebrowski R., 2003, Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski [in:] Polski słownik judaistyczny, vol. 2, eds. Z. Borzymińska, R. Żebrowski, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Żydzi bojownicy o niepodległość Polski, 1939, eds N. Getter, J. Schall, Z. Schipper, Lwowski Instytut Wydawniczy, Lwów.