Możliwość religijnego doświadczenia w świeckim samorozumieniu człowieka

• Authors: Marek Żmudziński

Title variants

EN

Possibility of religious experience in the secular self-understanding of man

DE

Die Möglichkeit der religiösen Erfahrung in einem säkularen menschlichen Selbstverständnis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Doświadczenie jest dla człowieka punktem wyjścia w rozumieniu siebie i relacji z otaczającą rzeczywistością. Dominującym dziś sposobem pojmowania doświadczenia jest to, wypracowane przez skrajny empiryzm, w którym znaczenie ma przede wszystkim percepcja zmysłowa, obserwacja i eksperyment. Eliminuje to już w założeniu możliwość doświadczenie wymiaru transcendentnego. Wnikliwa analiza świeckiej egzystencji człowieka wykazuje jednak na różnicę między teoretycznym jej opisem a realnie przeżywaną. Świeckie samorozumienie pomija bowiem wymiar tajemnicy i tego, co nieskończone. Nie stawia pytania o sens rzeczywistości, w szczególności wobec cierpienia, przemijania i śmierci. Choć są to elementy doświadczenia, nie zawsze wyraźne i jasno wyartykułowane, to jednak prowadzą do postawienia problemu transcendencji i rodzą potrzebę adekwatnego języka religijnego. Nie są to też wprost przeżycia czy doświadczenia religijne, ale otwierają taką możliwość.

EN

Experience is the key notion for man, the starting point in understanding oneself and relations with the surrounding reality. The prevailing mode in comprehending experience is the one worked out by radical empiricism, in which sensual perception, observation and experiment are of remarkable impact. This eliminates experience of transcendental dimension. The insight into the secular self-understanding of man points out to the difference between the theoretical description and the real-life existence. The dimensions of the mysterious and the unlimited are overlooked. No question is posed about the sense of existence , especially in relation to passing away and death. These elements of experience, however unclear and unpronounced, lead to putting forward the problem of transcendence and the need of adequate religious language. They are not straightforwardly religious experiences, but such is the possibility. Experience is the source of un-reflexive consciousness and presence which cannot be defined, which is void of image and enters the awareness as background or source of all. Thus, the article presents certain specific spheres of experience reflecting the dependence of each man on the Being which is above one’s intellect and comprehension. In religion, this Being is named God.

DE

Die menschliche Erfahrung ist der Ausgangspunkt des Selbstverständnisses und der Beziehung mit der umgebenden Wirklichkeit. Die vorherrschende Weg zum Verständnis der Erfahrung ist heute der extreme Empirismus, der die Rolle von sinnlicher Wahrnehmung, Beobachtung und Experiment unterstreicht. Extremer Empirismus bereits in der Annahme bestreitet die Möglichkeit der transzendenten Erfahrung. Eine sorgfältige Analyse der zeitlichen menschlichen Existenz zeigt die Differenz zwischen der theoretischen Beschreibung und dem wirklich gelebten Leben. Das weltliche Selbstverständnis ignoriert die Dimension des Geheimnisses des Unendlichen. Es gibt keine Frage über den Sinn der Wirklichkeit, insbesondere der Sinn von Leid, Vergänglichkeit und Tod. Obwohl diese Elemente der Erfahrung sind nicht immer klar und gut artikuliert, führen sie zum Problem der Transzendenz und zur Notwendigkeit der angemessenen religiösen Sprache. Sie sind nicht eine religiöse Erfahrung, aber sie öffnen solche Möglichkeit.

Keywords

PL

doświadczenie; wiara; człowiek; sekularyzacja; egzystencja; świeckość; tajemnica

EN

experience; faith; man; secularization; existence; secularity; mystery

DE

Erfahrung; Glaube; Mann; Saekularisierung; Existenz; Saekularitaet; Geheimnis

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Studia Warmińskie
• Year: 2012
• Issue: 49
• Pages: 137-149

Contributors

author

Marek Żmudziński

• Katedra Teologii Dogmatycznej i Fundamentalnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn