Postawy duchowieństwa kościołów i związków wyznaniowych wobec władz państwowych i przebudowy sytemu politycznego na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1956

• Authors: Chabasińska Anna , Sikorski Juliusz

Title variants

EN

Attitudes of the clergy of churches and religious associations Against the state authorities and the reconstruction of the political system. On the land of Lubuskie in the years 1945-1956

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Budowany od roku 1944 ustrój w Polsce oparty był na idei marksistowskiej. W związku z tym komuniści zakładali wyparcie religii z życia społecznego narodu. Realizacja tego założenia, z uwagi na wysoki poziom religijności społeczeństwa, nie była jednak możliwa szybko. Polityka władz uwzględniała zatem stopniową eliminację kościołów i związków wyznaniowych z życia Polaków. Dążąc do tego celu w walce z główny przeciwnikiem, Kościołem rzymskokatolickim, władze państwowe instrumentalnie traktowały wszystkie funkcjonujące konfesje. Ich duchowieństwo, zabiegając o możliwość realizacji misji ewangelizacyjnej w mniejszym lub większym stopniu, dostosowywało się do politycznej rzeczywistości, stając niekiedy przed trudnymi wyborami. Z uwagi na niewielki zasięg oddziaływania kościołów mniejszościowych w jego łonie skłonność do uległości wobec władz państwowych była większa. Ich duchowieństwo upatrywało w tym szansy na rozwój w rywalizacji z najliczniejszą w Polsce wspólnotą wiernych, Kościołem rzymskokatolickim.

EN

Since 1944, the Polish constitution was based on the Marxist idea. Consequently, the Communists assumed the denial of religion from the social life of the Nation. The realization of this assumption, however, was not possible quickly, given the high religiousness of society. The policy of the authorities took into account the gradual elimination of churches and religious associations from Poles' lives. In pursuit of this goal in the fight against the main opponent, the Roman Catholic Church, state authorities instrumentally treated all functioning confessions. Their clergy, struggling to fulfill their mission of evangelization, were more or less aligned with political reality, sometimes facing difficult choices. Due to the limited range of influence of minority churches in the womb, the tendency towards submission to state authorities was greater. Their clergy saw in this the chance to develop in rivalry with the most numerous community of believers in Poland, the Roman Catholic Church.

Keywords

PL

Kościół; związki wyznaniowe; władze państwowe; Ziemia Lubuska

EN

Roman Catholic Church; religious associations; State authorities; Lubuskie Land

• Publisher: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
• Journal: Język. Religia. Tożsamość
• Year: 2018
• Issue: 1(17)2018
• Pages: 187-201

Contributors

author

Chabasińska Anna

• Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

author

Sikorski Juliusz

• Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

References

• 1. Ankiewicz H., Mój Dziadek, „Życie Muzułmańskie” 1987-1988, nr 5-7.
• 2. Chabasińska A., Zarys historii Parafii Ewangelicko-Metodystycznej w Międzyrzeczu od roku 1945, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 2009, nr 16.
• 3. Dzwonkowski T., Powiat zielonogórski w latach 1945-1948. Zarys dziejów politycznych, Zielona Góra-Warszawa 1997.
• 4. Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003.
• 5. Ordyłowski M., Polityka lokalnych władz PRL wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku w latach 1945-1979, [w:] Stefan Kardynał Wyszyński wobec Ziem Zachodnich i Północnych oraz stosunków polsko-niemieckich, red. T. Dzwonkowski i C. Osękowski, Warszawa-Poznań-Zielona Góra 2001.
• 6. Sikorski J., Państwo i Kościół na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1956, Gorzów Wielkopolski 2017.
• 7. Śmierzchalski-Wachocz D., Partia komunistyczna wobec przejawów wiary katolickiej w swoich szeregach na przykładzie Środkowego Nadodrza w latach 1945-1989, Ząbki