Stan aktualny i perspektywy rozwoju polskiego prawa spółdzielczego

• Authors: Piotr Zakrzewski

Title variants

EN

Current Status and Prospects for the Development of Polish Cooperative Law

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia aktualny stan, zagrożenia legislacyjne związane z przygotowaniem przyszłej polskiej ustawy spółdzielczej oraz wybrane propozycje legislacyjne. Stan prawny dotyczący polskich spółdzielni jest niezadowalający. Wadliwe są podstawowe założenia, struktura oraz treść przepisów, które cechują się archaicznością i szczątkowością. Uchwalenie nowej ustawy o spółdzielniach nie rozwiąże problemów, jeżeli nowa ustawa przyjmie w istocie postać nowelizacji obowiązujących przepisów. Kolejne niebezpieczeństwo może wynikać z wadliwego określenia istoty i miejsca spółdzielni w społecznej gospodarce rynkowej. Przyszła ustawa o spółdzielniach powinna być ograniczona do zagadnień ogólnych, które dotyczą każdej spółdzielni. Ustawy szczegółowe powinny regulować poszczególne spółdzielnie, np. spółdzielnie kredytowe. Ustawa powinna gwarantować szeroką swobodę statutową. Bardzo ważne jest precyzyjne, ale jednocześnie obszerne określenie celu spółdzielni. Dobrym przykładem może tu być definicja zaczerpnięta z fińskiej ustawy spółdzielczej w brzmieniu: celem spółdzielni jest wspieranie interesów gospodarczych lub zawodowych swoich członków przez prowadzenie przedsiębiorstwa, w ramach którego członkowie korzystają z usług dostarczanych przez spółdzielnię lub usług, które spółdzielnia organizuje, aranżuje bezpośrednio lub pośrednio lub inny sposób. Przyszła regulacja nie powinna ograniczać przystępowania spółdzielni do spółek handlowych w charakterze członka. Zachodzi proces zacierania się różnic między osobami prawnymi i dotyczy to także spółdzielnie. Dlatego powinny one przejmować w pewnym stopniu rozwiązania typowe dla spółek handlowych, np. zbywalność udziałów.

EN

The article discusses the current state, legislative threats related to the preparation of the future polish cooperative act and selected legislative proposals. The legal status of polish cooperatives is unsatisfactory. The basic assumptions, structure and content of regulations that are archaic and residual are defective. A new cooperative law will not solve the problem, if the new law actually accepts the amendment of the existing legislation. Another danger may be due to defective definition of the essence and place of the cooperative in the social market economy. The forthcoming cooperative act should be limited to general issues that apply to each cooperative. Specific laws should regulate individual cooperatives, eg. credit cooperatives. The law should guarantee broad statutory freedom. It is very important to have a precise, but at the same time, a comprehensive definition of the purpose of the cooperative. A good example may be the definition taken from the Finnish cooperative law, which reads: “The purpose of a co-operative shall be to promote the economic and business activities of its members by means of the pursuit of economic activity where the members make use of the services provided By co-operative or services that co-operative arranges through a subsidiary or otherwise”. Future regulation should not limit the access of cooperatives to trading companies as a member. There is a process of blurring differences between legal entities, and this also applies o cooperatives. Therefore, they should take over to some extent the solutions from typical commercial companies, such as the transferability of shares.

Keywords

PL

spółdzielnia; reforma prawa spółdzielczego; cel spółdzielni; uczestnictwo spółdzielni w spółce; spółdzielnie rolnicze; kapitały spółdzielcze

EN

cooperative; co-operative law reform; co-operative purpose; cooperative participation in the company; agricultural co-operatives; co-operative capital

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Prawnych
• Year: 2017
• Volume: 27
• Issue: 4
• Pages: 87-108

Contributors

author

Piotr Zakrzewski

• II Katedra Prawa Cywilnego, Instytut Prawa, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

References

• Andrews Michael A.: Analiza kapitału spółdzielczego, Raport, VI, (2015) nr 1, dodatek kwartalnika naukowego Pieniądze i Więź, s. 7-69.
• Fici Antonio: An introduction to Cooperative Law, [w:] International Handbook of Cooperative Law, red. D. Cracogna, A. Fici, H. Hagen, Heidelberg: Springer Verlag 2013, s. 3-65.
• Beuthien Volker: Genossenschaftsgesetz mit Umwandlungs- und Kartellrecht sowie Statut der Europäischen Genossenschaft, München: C.H. Beck Verlag 2004.
• Beuthien Volker: Komentarz do § 1, [w:] Ernst H. Meyer, Gottfried Meulenbergh, Volker Beuthien, Genossenschaftsgesetz mit Umwandlungsrecht, München: C.H. Beck Verlag 2000, s. 6-103.
• Gersdorf Mirosław: Komentarz do art. 34, [w:] Mirosław Gersdorf, Jerzy Ignatowicz, Prawo spółdzielcze. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze 1966, s. 89.
• Gersdorf Mirosław: Komentarz do art. 38 i 46, [w:] Mirosław Gersdorf, Jerzy Ignatowicz, Prawo spółdzielcze. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze. Wydawnictwo Spółdzielcze 1985, s. 97-101; 125-131.
• Jedliński Adam: Perspektywy rozwoju prawa spółdzielczego, [w:] Kierunki zmian prawa spółdzielczego w Polsce, Zeszyty Senackie 22 (2014), s. 9-19.
• Paulick Heinz: Die eingetragene Genossenschaft als Beispiel gesetzlicher Typenbeschränkung zugleich ein Beitrag zur Typenlehre im gesselschaftsrecht, Tübingen: J.C. Mohr 1954.
• Piechowski Adam: Spółdzielczość w krajach Unii Europejskiej potencjał i regulacje prawne, Społeczeństwo Obywatelskie 3 (2016), nr. 3-4, s. 25-52.
• Pöhlmann Peter: Komentarz do § 1, [w:] Eduard Hettrich, Peter Pöhlmann, Bernd Gräser [i in.] Genossenschaftsgesetz. Kommentar zu dem Gesetz betreffend die Erwerbs- und Wirtschaftsgenossenschaften und zu umwandlungsrechtlichen Vorschriften für Genossenschaften, München: C.H. Beck Verlag 2001, s. 3-16.
• Suchoń Aneta: Prawna koncepcja spółdzielni rolniczych, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2016.
• Wrzołek–Romańczuk Małgorzata: Przyszłość prawa spółdzielczego w Polsce, [w:] Prawo spółdzielcze. Zagadnienia materialno-prawne i procesowe, red. A. Herbet, J. Misztal–Konecka, P. Zakrzewski, Lublin: Wydawnictwo KUL 2017, s. 17-51.
• Zakrzewski Piotr: Fundusze własne spółdzielni de lege ferenda, Przegląd Prawa Handlowego 292 (2016), nr 12, s. 16-21.
• Zakrzewski Piotr: Projekt w sprawie modelu Europejskiego Przedsiębiorstwa Spółdzielczego zgłoszony w ramach europejskiej inicjatywy obywatelskiej, Teka Komisji Prawniczej. Polska Akademia Nauk Oddział w Lublinie t. VIII (2015), s. 129-141.
• Zakrzewski Piotr: Zasady Międzynarodowego Związku Spółdzielczego, Kwartalnik Prawa Prywatnego XIV (2005), z. 1, s. 277-294.

Identifiers

DOI

10.18290/rnp.2017.27.4-5