Mocarstwowy wymiar polityki Unii Europejskiej wobec państw Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej

• Authors: Michał Skorzycki

Title variants

EN

Superpower Aspect of the European Union Policy towards Countries of the Middle East and North Africa

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł zawiera analizę obecnych relacji łączących Unię Europejską ze śródziemnomorskimi państwami Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, dokonaną w oparciu o założenie o jej imperialnym charakterze. Autor wykorzystał koncepcję Jana Zielonki, który opisał UE jako mocarstwo o charakterze neośredniowiecznym z nakładającymi się jurysdykcjami, policentryzmem politycznym i pokojowymi metodami poszerzania swojego obszaru. Celem tekstu jest stwierdzenie, czy ta teoria sprawdza się w odniesieniu do politycznych i gospodarczych relacji Unii Europejskiej z jej południowym sąsiedztwem, zwłaszcza w ich wymiarze zinstytucjonalizowanym.

EN

The article contains the analysis of contemporary relations between the European Union and the Mediterranean states of the Middle East and North Africa. The analysis in question is based on the assumption of an imperial nature of the EU, but without an implication that it is the next traditional military superpower of a concentric type, using its power to rank the subordinated countries in a hierarchy that rests on their political distance from the imperial centre. Instead, the author used the concept introduced by Jan Zielonka, according to whom the EU is a neo-medieval superpower with overlapping jurisdictions, political polycentrism and peaceful methods of a territorial expansion. The main goal of the paper is to test this theory against the reality of political and economical relations of the EU with its southern neighbourhood, with the emphasis on institutionalized ties.

Keywords

PL

Unia Europejska; Afryka Północna; Bliski Wschód; polityka zagraniczna; polityka zagraniczna i bezpieczeństwa UE; stosunki zewnętrzne UE

EN

European Union; North Africa; Middle East; foreign policy; EU Common Foreign and Security Policy; UE inner relations

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2013
• Issue: 2(28)
• Pages: 27-56

Dates

published

2013

Contributors

author

Michał Skorzycki

• Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego w Warszawie

References

• Agadir Agreement, http://www.agadiragreement.org/AgadierAgrement/Agreementtext.aspx
• Albareda A., Barba O., Sub-Regionalism in North Africa and the Middle East: Lessons Learned and New Opportunities, „EuroMeSCO Papers” June 2011.
• Almuedo A., New Turkish Foreign Policy towards the Middle East: Neither so New, Nor so Turkish, 2011.
• Ambroziak A.A., Kawęcka-Wyrzykowska E. (red.), Traktatowe stosunki handlowe Wspólnoty Europejskiej z państwami trzecimi, [w:] Unia Europejska, E. Kawęcka-Wyrzykowska, E. Synowiec, Warszawa 2004.
• Ayad R., Gadi S., The Future of Euro-Mediterranean Regional Cooperation: The Role of the Union for the Mediterranean, „EuroMeSCo Paper” 2011, nr 7.
• Barcelona declaration, http://www.eeas.europa.eu/euromed/docs/bd_en.pdf (01.06.2012).
• Belataff M., Arhab B., Migration and the Labour Market in the Medeiterranean Basin, [w:] Tranformation in Poland and in the Southern Mediterranean, K. Żukrowska (red.), Warsaw 2010.
• Bojko K., Góra M., Wybrane aspekty polityki Izraela, Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej wobec Palestyńskiej Władzy Narodowej 2000–2007, Kraków 2007.
• Bojko K., Izrael a aspiracje Palestyńczyków, 1987–2006, Warszawa 2006.
• Borkowski P., Partnerstwo Eurośródziemnomorskie, Warszawa 2005.
• Communication from the Commission. European Neighbourhood Policy. Stategy Paper. http://ec.europa.eu/world/enp/pdf/strategy/strategy_paper_en.pdf
• Czachór Z., Europejska Strategia Bezpieczeństwa 2003–2008. Analiza politologiczna, „Przegląd Politologiczny” 2010, nr 2.
• Declaration on Western European Union, Treaty on European Union, Dz. Urz. UE C 191, 29.06.1992.
• Dudkiewicz M., Sasnal P., Scena polityczna w Tunezji przed wyborami do Narodowego Zgromadzenia Konstytucyjnego, „Biuletyn PISM” 2011, nr 95 (844).
• Formuszewicz R., Europejska Służba Działań Zewnętrznych – przyszła organizacji i zasady funkcjonowania, „Biuletyn PISM” 2010, nr 58 (666);
• Górnicz E., Rola Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej w kontekście zmian Traktatu z Lizbony, [w:] Unia Europejska na forum globalnym, „Biuletyn Analiz Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej” 2009, nr 23.
• http://ec.europa.eu/trade/creating-opportunities/bilateral-relations/statistics/
• http://eeas.europa.eu/euromed/docs/com2011_200_en.pdf
• http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=766
• Husain Ed., Feuding Brothers, http://www.foreignpolicy.com/articles/2011/04/05/feuding_brothers?page=0,0
• Jańczak J., Unia Europejska i jej granice. W poszukiwaniu modelu integracji na europejskich peryferiach, „Przegląd Politologiczny” 2010, nr 4.
• Joint Communication to The European Council, the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of The Regions, http://eeas.europa.eu/euromed/docs/com2011_200_en.pdf
• Kołakowska A., Porozumienie z Agadiru. Unia Europejska jako promotor współpracy regionalnej, „Biuletyn PISM” 2005, nr 2 (249).
• Kołakowska A., Ten years of the Euro-Mediterranean Partnership – accomplishments and prospects, „PISM Research Papers” 2006, nr 3.
• Kreczmańska A., Europejska Służba Działań Zewnętrznych – rozstrzygnięcia i dalsze wyzwania, „Biuletyn PISM” 2009, nr 63 (595);
• Kumoch J., Francja wobec arabskiej wiosny, „Sprawy Międzynarodowe” 2011, nr 3.
• Liszczyk D., Kompromis w sprawie ustanowienia Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, „Biuletyn PISM” 2010, nr 104 (712);
• Liszczyk D., Rozwiązanie Unii Zachodnioeuropejskiej, „Biuletyn PISM” 2010, nr 76 (684).
• Liszczyk D., Specjalni przedstawiciele UE w nowej architekturze instytucjonalnej Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, „Biuletyn PISM” 2010, nr 115 (723).
• Maliszewska-Nienartowicz J., Europejska Polityka Sąsiedztwa – cele i instrumenty, „Sprawy Międzynarodowe” 2007, nr 3.
• Malmvig H., The Arab Uprisings And The New Geopolitics Of The Middle East, „EuroMeSCo Brief” 2012, nr 33.
• Marcinkowska P., Europejska Polityka Sąsiedztwa, Warszawa 2011.
• Mesdoua I., Will the Arab Spring make the Arab Maghreb Union Bloom?, http://thinkafricapress.com/morocco/arab-spring-arab-maghreb-union-bloom
• Niemiec W., Wspólnotowy System Powszechnych Preferencji Celnych, [w:] Wymiana handlowa UE z wybranymi regionami świata, J. Rymarczyk, M. Wróblewski (red.), Wrocław 2004.
• No Better with no Uncle Sam, „The Economist”, http://www.economist.com/node/21552604?fsrc=scn/tw/te/rfd/pe.
• Nodzykowski M., Rakowski P., Wydarzenia w Afryce Północnej a przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Unii Europejskiej, „Sprawy Międzynarodowe” 2011, nr 3.
• Osica O., Trzaskowski R., Popielawska J., Europejska Służba Działań Zewnętrznych. Implikacje dla instytucji i stosunków zewnętrznych Unii Europejskiej, „Nowa Europa” 2009, nr 2 (3).
• Sasnal P., Libya: Too Hot to Handle, March 2011.
• Sasnal P., Między stagnacją a stabilizacją. Stany Zjednoczone wobec społeczno-politycznych zmian w Afryce Północnej, „Sprawy Międzynarodowe” 2011, nr 3.
• Sasnal P., Początki wojny domowej w Syrii, „Biuletyn PISM” 2012, nr 6 (871).
• Schleifer Y., Dreams of Kurdistan. Foreign Policy, May 25 2012, http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/05/25/dreams_of_kurdistan
• Skorzycki M., Analiza źródeł wpływów partii nacjonalistyczno-populistycznych w wybranych państwach Europy Zachodniej [w:] Tożsamość kulturowa i polityczna Europy wobec wyzwań cywilizacyjnych, D. Walczak-Duraj (red.), Łódź 2004.
• Skorzycki M., Miejsce ugrupowań nacjonalistyczno-populistycznych w wybranych zachodnioeuropejskich systemach partyjnych, [w:] Tożsamość kulturowa i polityczna..., D. Walczak-Duraj (red.), op. cit.
• Skorzycki M., Polityka Unii Europejskiej wobec konfliktu izraelsko-palestyńskiego w kontekście problemu stopnia jej autonomizacji w stosunkach międzynarodowych, [w:] Globalizacja – Unia Europejska –Polska, R. Piasecki (red.), Łódź 2011.
• Stańczyk J., Grupy Bojowe jako element polityki reagowania kryzysowego UE, „Studia Europejskie” 2009, nr 4.
• Syrien sichert Einhaltung der Waffenruhe zu, http://www.faz.net/aktuell/politik/arabische-welt/annan-in-teheran-syrien-sichert-einhaltung-der-waffenruhe-zu-11714789.html
• Szymański A., Wojna B., Unia dla Morza Śródziemnego – nowe forum współpracy regionalnej, „Biuletyn PISM” 2008, nr 32 (500).
• Terlikowski M., Grupa bojowa Unii Europejskiej pod polskim dowództwem. „Biuletyn PISM” 2010, nr 3 (611).
• Tocci N., The European Union and The Arab Spring: a (Missed?) Opportunity to Revamp the European Neighbourhood Policy, „EuroMeSCo Brief” 2011, nr 2.
• Treaty on European Union, Title V, Provisions on a Common Foreign and Security Policy, Aricle J, I, Dz. Urz. UE C 191.
• Venice Declaration, June 13, 1980, http://www.knesset.gov.il/process/docs/venice_eng.htm
• Wallerstein I., Analiza systemów światów. Wprowadzenie, Warszawa 2007.
• Wojna B., Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa: nowe programy na lata 2011–2013, „Biuletyn PISM” 2010, nr 42 (650).
• Wojna B., Trudne początki Unii dla Morza Śródziemnego, „Sprawy Międzynarodowe” 2009, nr 1.
• Wojna B., Unia Europejska wobec arabskiej wiosny; problemy i dylematy nowego partnerstwa, „Sprawy Międzynarodowe” 2011, nr 3.
• Woźniak B., Europejska Polityka Sąsiedztwa — udawane rozszerzenie czy niedoceniany instrument?, „Sprawy Międzynarodowe” 2007, nr 3.
• Zając J., Polityka Unii Europejskiej w regionie śródziemnomorskim, Toruń 2002.
• Zając J., Role Unii Europejskiej w regionie Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu, Warszawa 2010.
• Zajączkowski J., Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2006.
• Zdanowski J., Współczesna muzułmańska myśl społeczno-polityczna. Nurt Braci Muzułmanów, Warszawa 2009.
• Zielonka J., Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, Warszawa 2007.
• Żukrowska K., Czerpak P., Galek A., Grącik M., Hussain M., Jagiełło B., Stryjek J., Zbytniewski M., Building Euro-Med Free Trade Agreement. How to Improve the Bilateral Management Strategies?, [w:] Euro-Mediterranean Partnership, K. Żukrowska (red.), Warszawa 2009.