Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze politycznej czasów stanisławowskich. Casus „Zagadek Sejmu Czteroletniego

• Authors: Paweł Kaczyński

Title variants

EN

Sexual life as an object of criticism and source of invectives in political literature of the times of Stanislaus. The case of ‘Zagadki Sejmu Czteroletniego’

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper focuses on the collection of political epigrams from the time of the Four-year Sejm. It is compilation of a few hundred pieces depicting in a different light all the participants of the parliamentary sessions, as well as a number of women in these circles. In critical epigrams, the role of an argument is often played by more or less open allusions to love life of the criticised people. Although the riddles touching upon this subject constitute only a minor part of this collection (approx. 14%), different strategies in employing the theme of love life can be distinguished: from delicate taunts to depicting the love life of the given character as the main argument against the person, related to allegations of indifference to the fate of their homeland or even treason. An interesting disparity can be observed while comparing the riddles about men and women. In the case of women, criticism of their love life occurs more frequently than in the case of men. Despite the use of sexual themes as an argument in the political struggle, Polish poetry of the Four-year Sejm era is much less radically vulgar or obscene compared to, for instance, French political literature of the Revolution.

Keywords

PL

literatura oświecenia; literatura polityczna; epigramat; inwektywa; Sejm Wielki

EN

Enlightenment literature; political literature; epigram; invective; Great Sejm

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Prace Polonistyczne
• Year: 2013
• Volume: 68
• Pages: 73-109

Dates

published

2013

Contributors

author

Paweł Kaczyński

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Anthologie erotique. [2003]. Éd. établie, présentée et annotée par Maurice Lever . Paris: Éditions Robert Laffont . ISBN: 2221097726.
• Bartmiński Jerzy [1974]. „Jaś koniki poił.” (Uwagi o stylu erotyku ludowego). „Teksty”. Nr 2. S. 11–24.
• Boniecki Adam [1903]. Herbarz polski. Warszawa: Gebethner i Wolff. T. VI.
• Bukar Seweryn [1871]. Pamiętniki. Wyd. Józef Ignacy Kraszewski . Drezno.
• Czeppe Maria [1994]. Hasło: Sapieżyna Elżbieta z Branickich. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXV. Warszawa — Kraków: Instytut Historii PAN. S. 163–167.
• Danowska Ewa [1999–2000]. Hasło: Sobolewski Walenty. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXIX. Warszawa — Kraków: Instytut Historii PAN. S. 595–599.
• Dzwonkowski Włodzimierz, Wasylewski Stanisław [1959–1960]. Hasło: Grabowska Elżbieta z Szydłowskich. W: Polski Słownik Biografi czny. T. VIII. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. S. 475–476.
• Engestrom Lars [1963]. Pamiętniki. W: Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców. Oprac. Wacław Zawadzki . Warszawa: PIW. T. 2. S. 105–183.
• Kaczyński Paweł [2009]. Rodzina w literaturze stanisławowskiej. Motywy — konwencje — poglądy. Wrocław: Wyd. UWr. ISBN: 9788322930380.
• Kaleta Roman [1971]. Oświeceni i sentymentalni: studia nad literaturą i życiem w Polsce w okresie trzech rozbiorow. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Oświecenie swawolne w świetle nieznanej satyry bibliograficznej. S. 222–328.
• Kamińska-Szmaj Irena [2007]. Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918–2000. Wrocław: Wyd. UWr. ISBN: 9788322928653.
• Kądziela Łukasz [1992–1993]. Hasło: Rzewuski Kazimierz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXIV. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. S. 115–127.
• Kądziela Łukasz [1994]. Hasło: Sapieha Kazimierz Nestor. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXV. Warszawa — Kraków: Instytut Historii PAN. S. 52–67.
• Korespondencja Adama Naruszewicza . Z papierów po Ludwiku Bernackim . [1959]. Uzup., oprac. i wyd. Julian Platt . Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Linde Samuel Bogumił [1859]. Słownik języka polskiego. Wyd. 2 popr. i pomnożone. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. T. 5.
• Niemcewicz Julian Ursyn [1957]. Pamiętniki czasów moich. Oprac. Jan Dihm . Warszawa: PIW. T. 1.
• Niesiecki Kasper [1842]. Herbarz polski. Wyd. Jan Nepomucen Bobrowicz . Lipsk. T. IX.
• Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich. [1972]. Red. Julian Krzyżanowski . Warszawa: PIW.
• Ostrowski Teodor [1972]. Poufne wieści z oświeconej Warszawy. Gazetki pisane z roku 1782. Oprac. Roman Kaleta . Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Peisert Maria [2004]. Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii. Wrocław: Wyd. UWr. ISBN: 9788322924808.
• Platt Julian [1960]. Pani kasztelanowa owrucka. Przyczynek do biografii Adama Naruszewicza . „Przegląd Humanistyczny”. Z. 1. S. 115–124.
• Recke Elise von der [1963]. Na polskim dworze królewskim. W: Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców. Oprac. Wacław Zawadzki . Warszawa: PIW. T. 2. S. 243–265.
• Przewodnik Warszawski. Suplement Przewodnikowi Warszawskiemu. [1985].
• Oprac. Edmund Rabowicz . Dodatek do: „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Historycznoliterackie”. Nr 8–9. S. 5–111.
• Słownik terminów literackich. [2000]. Red. Janusz Sławiński . Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. ISBN: 8301138513.
• Trembecki Stanisław [1965]. Wiersze wybrane. Oprac. Juliusz Wiktor Gomulicki . Warszawa: PIW. Do Konstancji z Poniatowskich Tyszkiewiczowej . S. 109–111.
• Weryha-Darowski Aleksander. Przysłowia polskie z nazwiskami szlacheckimi, rkps Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich 3778.
• Wiersze polityczne Sejmu Czteroletniego. Cz. 1 1788–1789. [1998]. Z papierów Edmunda Rabowicza oprac. Krystyna Maksimowicz . Warszawa: Wyd. Sejmowe. ISBN: 9788370593537
• Wierzbicka-Michalska Karyna [1977]. Teatr w Polsce w XVIII wieku. Warszawa: Instytut Sztuki PAN.
• Zagadki Sejmu Czteroletniego. [1996]. Teksty zebr. i ustalił Edmund Rabowicz. Koment. Bernard Krakowski i Edmund Rabowicz . Do druku przygot. Jerzy Kowecki . Warszawa: Wyd. Sejmowe. ISBN: 9788370591564.
• Zahorski Andrzej [1972]. Hasło: Lipski Tadeusz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XVII. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. S. 442–444.
• Zielińska Zofia [1979]. Hasło: Ożarowski Piotr. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXIV. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. S. 673–679.
• Zielińska Zofia [1992–1993]. Hasło: Sapieha Aleksander. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXIV. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. S. 565–569.
• Zienkowska Krystyna [1998]. Stanisław August Poniatowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. ISBN: 9788304044012.

Identifiers

ISSN

0079-4791