Z dziejów polskich czasowników ubierania

• Authors: Agnieszka Piela

Title variants

EN

The history of Polish verbs referring to dressing

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem opisu w artykule są polskie czasowniki ubierania poświadczone już w dobie staropolskiej, np. oblec, obuć, odziać, ubrać, (z)zuć. Interesujące mnie czasowniki są notowane we współczesnych słownikach, ale obecnie mają one status słownictwa przestarzałego. Charakteryzowane nazwy czynności zaczęły wycofywać się z użycia, a dzisiejsi Polacy dysponują zestawem innych środków językowych na wyrażenie czynności ubierania aniżeli ich przodkowie. W omawianej klasie nazw zaszły więc spore zmiany. Przyczyn tego należy szukać przede wszystkim w czynnikach natury językowej. Oto one: widoczne rozwarstwienie słowotwórcze (nagromadzenie derywatów czasownikowych i rzeczownikowych mających w zasadzie to samo znaczenie), wielość sensów metaforycznych czy bogactwo frazeologii (związki wyrazowe różniące się często tylko komponentem czasownikowym).

EN

The article gives a description of Polish verbs referring to dressing which were already mentioned in Old Polish literature eg. oblec, obuć, odziać, ubrać, z(z)uć. These verbs are still listed in contemporary lexicons. However, they are regarded as archaic and old-fashioned forms. It might seem that the meaning of these verbs should be stable — fashion can change but the activity of dressing remains the same. Yet it turns out that the names of these activities are diappearing from circulation. Besides, nowadays Polish possesess new verbal phrases referring to the activity of dressing. Therefore, the verbs belonging to this semantic category have undergone significant changes. The reasons behind this transformation are of a linguistic nature such as: derivational stratification (the accumulation of verbal and nominal derivatives having the same meaning), a multitude of metaphorical senses or a variety of phraseology (collocations differing in the usage of verbs).

Keywords

PL

diachronia,; etymologia,; formacje słowotwórcze,; frazeologia,; semantyka

EN

derivational patterns,; diachrony,; tymology,; phraseology,; semantics

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2012
• Volume: 92
• Issue: 2
• Pages: 102–112

Contributors

author

Agnieszka Piela

• Uniwersytet Śląski, Wydział Filologiczny, Instytut Języka Polskiego, plac Sejmu Śląskiego 1, 40-032 Katowice, Poland