Nasilenie cech psychopatii wśród kobiet osadzonych w zakładach karnych. Charakterystykapsychospołeczna

• Authors: Bolek Magdalena

Title variants

EN

Intensity of Psychopathic Traits and Agression, Styles of Interpersonal Functioning, Hierarchy of Values and Conditions of Socialization among Imprisoned Women

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zaprezentowane badanie miało na celu określenie nasilenia cech psychopatii u kobiet przebywających w polskich zakładach karnych oraz zależności pomiędzy nim a warunkami socjalizacji rodzinnej, stylem funkcjonowania interpersonalnego, nasileniem i formami przejawianej agresji oraz hierarchią uznawanych przez nie wartości. Grupa badawcza liczyła 99 kobiet, spośród których wyłoniono trzy grupy nasilenia cech psychopatycznych (opierając się na wynikach uzyskanych w Skali Obserwacyjnej Skłonności Psychopatycznych – PCL-R). Zastosowano takie narzędzia diagnostyczne jak: Skala Agresji (SABD), Skala Ustosunkowań Interpersonalnych (SUI), Skala Wartości Rokeacha (SW), analiza akt penitencjarnych, ankieta i dane z wywiadu. Badanie pokazało, iż wraz ze wzrostem nasilenia cech psychopatycznych w badanych grupach rosła liczba kobiet mających w swej przeszłości doświadczenia przebywania w placówkach opiekuńczych lub opiekuńczo-wychowawczych oraz kontaktu z rodzicem uzależnionym od alkoholu. Zgodnie z przewidywaniami okazało się, iż badane grupy różnią się pod względem przejawianych form agresji (zwłaszcza agresji fizycznej i słownej) oraz irytacji, a także stylów funkcjonowania interpersonalnego. Częściowe potwierdzenie znalazła również hipoteza mówiąca o istnieniu związku pomiędzy hierarchią wartości a nasileniem cech psychopatycznych. Kobiety o wyższym nasileniu cech psychopatycznych niżej ceniły wartość bezpieczeństwa rodziny w swojej hierarchii wartości ostatecznych.

EN

The presented study was to assess the level of psychopathic traits women in Polish prisons and the relationship between that and the conditions of family socialization, interpersonal behaviour styles, intensity and forms of aggression and the hierarchy of values. The participants of the study were female inmates (n = 99) among which emerged three psychopathy intensification groups (based on score in Psychopathy Checklist – Revised, PCL-R). There has been used such diagnostic tools as the Buss-Durkee Aggression Scale (SABD), the Scale of Interpersonal Relations (SUI), the Rokeach Value Survey (RVS) and penitentiary records analysis. The gathered results of the research indicate that with increasing severity of psychopathic traits in the studied groups growing number of women having in their past experience of staying in institutions or care centers and contact with a parent addicted to an alcohol. As expected, it turned out that the treatment groups differ in terms of expression of the forms of aggression (especially physical aggression and verbal), irritation and interpersonal behaviour styles. Partially confirmed was the hypothesis of the existence of the relationship between the hierarchy of values and the intensity of psychopathic traits. Women with a higher psychopathic traits valued the Family Security less in their hierarchy of terminal values.

Keywords

PL

psychopatia, agresja, wrogość, wartości

EN

psychopathy, aggression, hostility, values

• Publisher: Fundacja Pedagogium
• Journal: Resocjalizacja Polska
• Year: 2016
• Issue: 12/2016
• Pages: 195-215

Dates

published

2017-01-17

Contributors

author

Bolek Magdalena

• Uniwersytet Śląski

References

• Bałandynowicz A., 2002, Przestępczość kobiet w środowisku miejskim, „Prokuratura i prawo”, 10.
• Blackburn R., 1998a, Psychopathy and the Contribution of Personality to Violence, [W]: Psychopathy: Antisocial, Criminal, and Violent Behawior, (red.) Millon T., Simonsen E., Birket-Smith M., Davis R.D., Gilford Press, New York.
• Blackburn R., 1998b, Psychopathy and Personality Disorder: Implications of Interpersonal Theory, [w:] Psychoapthy: Theory, Reaserch and Implications for Socjety, (red.) Cooke D.L., Forth A.E., Hare R.D., Dordrecht Netherlands, Amsterdam.
• Blackburn R., Logan C., Renwick S.J.D., Donnelly J.P., 2005, Higher-Order Dimensions of Personality Disorder: Hierarchical Structure and Relationships with the Five-Factor Model, the Interpersonal Circle, and Psychopathy, „Journal of Personality Disorders”, 19(6).
• Blackburn R., Maybury C., 1985, Identifying the Psychopath: the Relation of Cleckley’s Criteria to the Interpersonal Domain, „Personality and Individual Differences”, 6(3).
• Blair R.J.R., 2007, Dysfunctions of Medial and Lateral Orbitofrontal Cortex in Psychopathy, „Annals of the New York Academy of Sciences”, 1121.
• Brzozowski P., 1996, Skala Wartości (SW). Polska adaptacja Value Survey M. Rokeacha. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa.
• Cooke D.J., Hart S.D., Logan C., Michie C., 2012, Explicating the Construct of Psychopathy: Development and Validation of a Conceptual Model, the Comprehensive Assessment of Psychopathic Personality (CAPP), „International Journal of Forensic Mental Health”, 11(4).
• Doliński P., 2009, Deficyty emocjonalne w psychopatii: badania w paradygmacie pamięci zdarzeń emocjonalnych wśród osób odbywających karę pozbawienia wolności, niepublikowana praca magisterska, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
• Farrington D., Coid J., Harnett L., Jolliffe D., Soteriou N., Turner R., West D., 2006, Criminal Careers up to Age 50 and Life Success up to Age 48: New Findings from the Cambridge. Study in Delinquent Development 2nd Edition, „Home Office Research Study”, nr 299.
• Gierowski J.K., Sariusz-Skąpska M., 2007, Kontrowersje wokół pojęcia psychopatii i jego użyteczność dla psychiatrii i psychologii sądowej, „Palestra”, 52(3–4).
• Gierowski J.K., Błaszczuk E., Korpała-Bętkowska B., Szynklarz A., Starowicz A., Lickiewicz J., 2012, The Temperamental Determinants of Psychopathy in Perpetrators of Aggressive Crimes – Research Raport, „Problems of Forensic Since”, 90.
• Grann M., 2000, The PLC-R and gender, „European Journal of Psychological Assessment”, 16(3).
• Grzyb J., 2011, Psychologiczna charakterystyka skazanych o rysach osobowości psychopatycznej, niepublikowana praca magisterska, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice.
• Hare R.D., 2003, The Hare Psychopathy Checklist-Revised. 2nd Edition. Manual, Multi-Health Systems, Toronto.
• Hare R.D., 2010, Psychopaci są wśród nas, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Hoff H.A., Rypdal K., Hystad S.W., Hart S.D., Mykletun A., Kreis M.K.F., Cooke D.J., 2014, Cross-Language Consistency of the Comprehensive Assessment of Psychopathic Personality (CAPP) Model, „Personality disorders: Theory, Research, and Treatment”, 5(4).
• Hołyst B., 2007, Kryminologia, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa.
• Kasser T., Koestner R., Lekes N., Early Family Experiences and Adult Values: A 26-Year, Prospective Longitudinal Study, „Society for Personality and Social Psychology”, 28(6).
• Kowalczuk K., 2012, Przemoc i konflikty w domu, CBOS, Warszawa.
• Kreis M.K.F., Cooke D. J., 2011, Capturing the Psychopathic Female: a Prototypicality Analysis of the Comprehensive Assessment of Psychopathic Personality (CAPP) Across Gender, „Behavioral Sciences and the Law”, 29.
• Leary T., 2004, Interpersonal Diagnosis of Personality. A Functional Theory and Methodology for Personality Evaluation, Resource Publications.
• Logan C., Weizmann-Henelius G., 2012, Psychopathy in Women: Presentation, Assessment and Management, [w]: Psychopathy and Law, (red.) Häkkänen-Nyholm H., Nyholm J.O., John Wiley&Sons, Ltd.
• Matysiak-Błaszczyk A., 2010, Sytuacja życiowa kobiet pozbawionych wolności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• McWilliams N., 2009, Diagnoza psychoanalityczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Millon T., Davies R.D., 1998, Ten Subtypes of Psychopathy, [w]: Psychopathy: Antisocial, Criminal, and Violent Behawior, (red.) Millon T., Simonsen E., Birket-Smith M., Davis R.D., Gilford Press, New York.
• Nouvion S.O., Cherek D.R., Lane S.D., Tcheremissine O.V., Lieving L.M., 2007, Human Proactive Aggression: Association with Personality Disorders and Psychopathy, „Aggressive Behaviour”, 33.
• Pastwa-Wojciechowska B., 2004, Naruszanie norm prawnych w psychopatii. Analiza kryminologiczno-psychologiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Pastwa-Wojciechowska B., 2011, Psychologiczno-psychiatryczna problematyka psychopatii a potrzeby i praktyka opiniodawstwa w procesie stosowania prawa, „Chowanna”, 2(37).
• Pospiszyl K., 2000, Psychopatia, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Salekin R.W., Rogers R., Ustad K.L., Sewell K.T., 1998, Psychopathy and Recidivism Among Female Inmates, „Law and Human Behavior”, 22.
• Stanik J.M., Roszkowska A., Kucharewicz J., 2006, Psychologiczna diagnoza zachowań agresywnych w świetle badań Skalą Agresji Buss–Durkee (SABD) – wyniki badań i normalizacja testu, [w]: Zastosowanie wybranych technik diagnostycznych w psychologicznej praktyce klinicznej i sądowej, (red.) Stanik J.M., Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Stanik J.M., Różańska-Kowal J., 2006, Zastosowanie Skali Ustosunkowań Interpersonalnych (SUI) J. M. Stanika w psychologicznej diagnozie normy i zaburzeń, [w]: Zastosowanie wybranych technik diagnostycznych w psychologicznej praktyce klinicznej i sądowej, (red.) Stanik J.M., Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Stanik J.M., 1998, Funkcjonowanie Osobowości Transseksualistów typu K/M w świetle badań testem, SUI, „Acta Universitatis Palackianae Olomucensis”, 32.
• Toeplitz-Winiewska M., Winiewski M., 2012, Czy dziewczęta stają się coraz bardziej agresywne? Próba meta-analizy badań z lat 1997–2011, [w]: Agresja, Socjalizacja, Edukacja, (red.) Grzegołowska-Klarkowska H.J., Wydawnictwo Akademii Psychologii Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa.
• Ullrich S., Paelecke M., Kahle I., Marneros A., 2003, Kategoriale und dimensionale Erfassung von „psychopathy“ bei deutschen Straftätern. Prävalenz, Geschlechts- und Alterseffekte, „Nervenarzt”, 74.
• Wawro F.W. (red.), 2007, Priorytetowe wartości i plany życiowe młodzieży na tle procesów globalizacyjnych, [w]: Problemy współczesnej młodzieży w ujęciu nauk społecznych, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Weizmann-Henelius G., Viemerö V., Eronen, M. 2004, Psychopathy in Violent Female Offenders in Finland, „Psychopathology”, 37(5).
• Wenzel M., 2005, Przemoc i konflikty w domu, CBOS, Warszawa.
• Wenzel M., 2009, Przemoc i konflikty w domu, CBOS, Warszawa.

Identifiers

ISSN

2081-3767

DOI

10.22432/pjsr.2016.12.13