Uczeń czy książka? Pedagogika Jacka Woronieckiego jako podpowiedź dla wspołczesnych systemów wychowania

• Authors: Maria Boużyk

Title variants

EN

A student or a book? Jacek Woroniecki’s pedagogy as a clue to modern education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest rozważenie aktualności etyki Jacka Woronieckiego ze względu na obecny w niej postulat kształtowania ludzkiego charakteru. Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza jest poświęcona definicji sprawności (kompetencji) moralnej, a druga ukazuje problem kompetencji moralnej w konfrontacji z katalogiem współczesnych wartości. Idąc za rozwiązaniami Woronieckiego, autorka podejmuje próbę określenia kompetencji moralnej jako dynamicznego zespołu cnót, tj. wypracowanych uzdolnień do wybierania i ochrony dobra moralnego. Według niej na kompetencję moralną składają się gotowość do spełniania jakiegoś działania oraz siła ją wyzwalająca. Ponieważ posiadanie tak określonych kompetencji moralnych łączy się z aktywizacją wysiłku autowychowawczego i rozwojem silnego charakteru, autorka uważa, że etyka Woronieckiego odpowiada na potrzeby współczesnej kultury o wysokim stopniu zindywidualizowania. Docenia także postulat Woronieckiego, aby osadzić proces wychowania na mocnym autorytecie moralnym wychowawcy: w systemie edukacji książkowa wiedza nie może zastąpić rzeczywistych relacji między uczniem a mistrzem.

EN

The article considers the validity of Jacek Woroniecki’s ethics in terms of its demand for the development of human character. The article consists of two parts. Part 1 focuses on the definition of moral skill as a virtue and Part 2 deals with the problem of moral skills confronted with a set of contemporary values. Exploring Woroniecki’s solutions, the author attempts to define moral skills as a dynamic set of virtues, i.e. a developed ability to choose and protect the moral good. The author argues that the skill includes the readiness to perform a moral action and the action-liberating force. Given that such moral competence activates self-education and development of strong character, Woroniecki’s ethics meet the needs of contemporary culture, which is characterised by a high degree of individualism. Furthermore, it emphasizes the need to embed the process of education in the strong moral authority of educators: in the educational system, a real relationship between the master and the student cannot be replaced by book knowledge.

Keywords

PL

etyka charakteru; cnoty; kompetencje moralne; nowoczesność; personalizm

EN

ethics of character; virtues; moral competence; modernity; personalism

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2016
• Issue: 2/1
• Pages: 229-243

Dates

published

2016

Contributors

author

Maria Boużyk

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Pedagogicznych

References

• Baumann Z. (2006). Globalizacja: i co z tego dla ludzi wynika, tłum. E. Klekot. Warszawa: PIW.
• Beck U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Boużyk M.M. (2013). Wychowanie otwarte na religię. Polska Szkoła Filozofii Klasycznej o roli religii w wychowaniu. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Delsol Ch. (2001). Bóg na wygnaniu, tłum. D. Zańko. „Znak”, nr 10, s. 9–23.
• Fromm E. (1996). Zdrowe społeczeństwo, tłum. A. Tanalska-Dulęba. Warszawa: PIW.
• Fromm E. (2014). Mieć czy być?, tłum. J. Karłowski. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Fromm E. (2005). O sztuce istnienia. Terapeutyczne aspekty psychoanalizy, tłum. R. Saciuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giddens A. (2010). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnctwo Naukowe PWN.
• Giddens A. (2004). Socjologia, tłum. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giddens A. (2014). Europa burzliwy i potężny kontynent, tłum. O. Siara. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Goldberg J. (2007). Lewicowy faszyzm. Tajemna historia amerykańskiej lewicy od Mussoliniego do polityki zmiany, tłum. L. Jęczmyk, J. Lang. Warszawa: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Jones E.M. (2013). Libido dominandi. Seks jako narzędzie kontroli społecznej, tłum. J. Morka. Wrocław: Wydawnictwo Wektory.
• Kołakowski L. (1990). Horror metaphysicus. Warszawa: Wydawnictwo Res Publica.
• Kołakowski L. (1984). Samozatrucie otwartego społeczeństwa. W: tenże. Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań. Londyn: Aneks, s. 206–216.
• Krzysztofek K., Szczepański M.S. (2005). Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
• Lyotard J.-F. (1998). Postmodernizm dla dzieci. Korespondencja 1982–1985, przeł. J. Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Marcuse H. (1991). Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Popper K.R. (1993). Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, tłum. H. Krahelska, t. 1–2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Płachciak A. (2008). Moralne dylematy rozwoju społeczeństw ponowoczesnych, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym”, nr 1, s.193–199.
• Raport UW. Monitorowanie losów absolwentów uczelni wyższych z wykorzystaniem danych administracji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (styczeń 2014).
• Sen A. (2000). Nierówności. Dalsze rozważania, tłum. J. Topińska, M. Kochanowicz. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Niedziela M.L. (red.) (2006). Sługa Boży ojciec Jacek Woroniecki uczy. Warszawa: Wydawnictwo Gaudium.
• Szutta N. (2013). Status współczesnej etyki cnót. W: J. Zborowski (red.). Etyka u schyłku drugiego tysiąclecia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, s. 231–242.
• Tomasz z Akwinu (2000). Skrót zarysu teologii (Sumy teologicznej) św. Tomasza z Akwinu, red. (skrót i objaśnienia) F. W. Bednarski. Warszawa: Wydawnictwo Antyk.
• Woroniecki J. (1986). Katolicka etyka wychowawcza, t. 1. Lublin: RW KUL.
• Woroniecki J. (2002). Moralność a religia. W: tenże. U podstaw kultury katolickiej. Teksty zebrane. Lublin: Wydawnictwo Instytutu Edukacji Narodowej, s. 55–70.
• Woroniecki J. (2008a). Oświata i wychowanie. W: tenże. W szkole wychowania. Teksty wybrane. Lublin: FSViIEN, s. 19–40.
• Woroniecki J. (2008b). Społeczeństwo a wychowanie. W: tenże, W szkole wychowania. Teksty wybrane. Lublin: FSViIEN, s. 41–61.
• Woroniecki J. (2008c). Uczeń czy książka?. W: tenże. W szkole wychowania. Teksty wybrane. Lublin: FSViIEN, s. 109–128.

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2016.2.15