Euro 2012 i Kraków 2022. Polskie elity polityczne wobec wielkich imprez sportowych

• Authors: Wojciech Woźniak

Title variants

EN

Euro 2012 and Cracow 2022. Polish Political Elites Towards the Sport Mega Events

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje problematykę wielkich imprez sportowych (ang. Sport Mega Events, dalej: WIS) będących najbardziej spektakularnymi przejawami komercjalizacji i neoliberalizacji współczesnego zglobalizowanego sportu. Analiza obejmuje dwa przypadki procesów politycznych, w które zaangażowane były polskie elity polityczne: organizację w 2012 roku Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej (dalej: Euro 2012) oraz inicjatywę na rzecz organizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2022 roku w Krakowie, zablokowaną przez referendalny sprzeciw mieszkańców tego miasta. Rozważane są skutki organizacji Euro 2012 i konteksty politycznego konsensusu wszystkich sił politycznych na rzecz organizacji obu imprez oraz okoliczności, które doprowadziły do fiaska inicjatywy Kraków 2022.

EN

The paper undertakes the topic of sport mega events, which are the most spectacular manifestations of commercialization and neoliberalization of contemporary, globalized sport. The analysis approaches case studies of two political processes involving Polish political elites: hosting of the Euro 2012 and the initiative to organize Winter Olympic Games 2022 in Cracow, which was blocked by a popular vote of Cracow’s citizens who took part in a referendum. The consequences of hosting Euro 2012 are analysed and the context of political consensus of all main political powers concerning the hosting of both events, as well as circumstances leading to the failure of the project Cracow 2022 are under study.

Keywords

PL

wielkie imprezy sportowe; Euro 2012; dyskurs polityczny; Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2022; polskie elity polityczne

EN

Sport Mega Events; Euro 2012; Political Discourse; Winter Olympic Games 2022; Polish Political Elites

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2015
• Volume: 11
• Issue: 2
• Pages: 60-83

Contributors

author

Wojciech Woźniak

• Uniwersytet Łódzki

References

• Alegi Peter (2008) A Nation to Be Reckoned With: The Politics of World Cup Stadium Construction in Cape Town and Durban. „African Studies”, vol. 67, no. 3, s. 397‒422.
• Black David (2007) The Symbolic Politics of Sport Mega-Events: 2010 in Comparative Perspective. „Politikon: South African Journal of Political Studies”, vol. 34, no. 3, s. 261‒276.
• Borowski Jakub (ed.) (2010) IMPACT. Report on the Impact of Preparations for and Organization of UEFA Euro 2012 on Polish Economy [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://static.2012.org.pl/images/stories/pdf/impact_ang.pdf›.
• Borzyszkowski Jacek (2012) Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 a turystyka w Polsce – wstępna ocena. „Turystyka Kulturowa”, nr 9, s. 55‒68.
• Brand Finance (2012) Brand Finance Journal. Top 100 Nation Brands 2012 [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://brandfinance.com/knowledge_centre/journal/brand-finance-journal-nation-brand-100-issue›.
• Burski Jacek (2013) Euro 2012 – The End and the Beginning of Polish Football Supporters. „Przegląd Socjologiczny”, t. 62, nr 3, s. 51‒70.
• CBOS (2013) Rok po Euro 2012. Komunikat z badań [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_099_12.PDF›.
• Cornelissen Scarlett (2012) Our Struggles Are Bigger Than the World Cup: Civic Activism, State-Society Relations, and the Socio-Political Legacies of the 2010 FIFA World Cup. „The British Journal of Sociology”, vol. 63, s. 328‒348.
• Cornelissen Scarlett, Swart Kamilla (2006) The 2010 Football World Cup as a Political Construct: The Challenge of Making Good on an African Promise. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 108‒123.
• Czyżewski Marek i in. (2014) Wprowadzenie [w:] Marek Czyżewski i in., red., Dyskurs elit symbolicznych. Próba diagnozy. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno, s. 7‒22.
• Deloitte (2012) Project Management of Strategic Projects for Poland. Estimated Benefits of the Project Management Approach Adopted by PL.2012 to the Polish Preparations for UEFA EURO 2012TM [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.deloitte.com/assets/Dcom-Poland/Local%20Assets/Documents/Raporty,%20badania,%20rankingi/pl_Project_management_of_strategic_projects_Poland_Euro2012_EN.pdf›.
• Domaradzki Krzysztof (2014) Polacy już nie kochają igrzysk. „Forbes”, 19 maja [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.forbes.pl/coraz-mniej-polakow-popiera-organizacje-igrzysk-w-krakowie,artykuly,176811,1,1.html›.
• Ekstraklasa (2013) Statystyki T-Mobile Ekstraklasa za sezon 2012/2013 [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://ekstraklasa.org/index.php#statystyki›.
• Flyvbjerg Bent (2014) What You Should Know About Megaprojects and Why: An Overview. „Project Management Journal”, vol. 45, no. 2, s. 6–19.
• Flyvbjerg Bent, Bruzelius Nils, Rothengatter Werner (2003) Megaprojects and Risk. Cambridge: Cambridge University Press.
• Giulianotti Richard, Klauser Francisco (2011) Introduction: Security and Surveillance at Sport Mega Events. „Urban Studies”, vol. 48, s. 3157‒3168.
• Giza-Poleszczuk Anna (2013) Projekt Społeczny 2012, czyli jak organizowaliśmy Euro 2012 [w:] Radosław Kossakowski i in., red., Futbol i cała reszta. Sport w perspektywie nauk społecznych. Pszczółki: Wydawnictwo Orbis Exterior, s. 171‒184.
• Główny Urząd Statystyczny (2013) Wykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych w 2012 roku [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie:
• ‹http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/KTS_wykorzystanie_turystycznych_obiektow_noclegowych_2012.pdf›.
• Gońda Marcin (2013) Supporters’ Movement “Against Modern Football.” European and Polish Contexts. „Przegląd Socjologiczny”, t. 62, nr 3, s. 85‒106.
• Gratton Chris, Shibli Simon, Coleman Richard (2006) The Economic Impact of Major Sports Events: A Review of Ten Events in the UK. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 41‒58.
• Grix Jonathan, Lee Donna (2013) Soft Power, Sports Mega-Events, and Emerging States: The Lure of the Politics of Attraction. „Global Society”, vol. 27, no. 4, s. 521‒536.
• Hall Michael C. (2006) Urban Entrepreneurship, Corporate Interests, and Sports Mega-Events: The Thin Policies of Competitiveness Within the Hard Outcomes of Neoliberalism. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 59‒70.
• Horne John (2007) The Four “Knowns” of Sports Mega-Events. „Leisure Studies”, vol. 26, no. 1, s. 81‒96.
• Horne John, Manzenreiter Wolfram (2006) An Introduction to the Sociology of Sports Mega-Events. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 1‒24.
• Kasimati Evangelia (2003) Economic Aspects and the Summer Olympics: A Review of Related Research. „International Journal of Tourism Research”, vol. 5, s. 433–444.
• Klauser Francisco (2011) The Exemplification of “Fan Zones”: Mediating Mechanisms in the Reproduction. „Urban Studies”, vol. 48, s. 3203‒3219.
• Kokot Michał, Karbowiak Michał (2012) Stadiony bez dna. „Gazeta Wyborcza”, 2 listopada [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://wyborcza.pl/magazyn/1,129625,12785503,Stadiony_bez_dna.html›.
• Kraków.pl (2014) Gen. Bieniek i Marcin Daniec mówią „tak” igrzyskom! [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://krakow.pl/get_pdf.php?dok_id=108841›.
• Kuraś Bartłomiej (2013) Igrzyska 2022. Polska i Słowacja ze wspólnym komitetem. „Gazeta Wyborcza”, 15 września [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,14610100,Igrzyska_2022__Polska_i_Slowacja_ze_wspolnym_komitetem.html›.
• Lepczyński Krzysztof (2014) Prezydent Majchrowski: Olimpiada to bicz na rząd. „Gazeta Wyborcza”, 1 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,15720797,Prezydent_Majchrowski__Olimpiada_to_bicz_na_rzad.html›.
• Leszczyński Adam (2012) Zarabiający po 1600, łączcie się. „Gazeta Wyborcza, Magazyn Świąteczny”, 1 września [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://wyborcza.pl/magazyn/1,128592,12385534,Zarabiajacy_po_1600__laczcie_sie.html›.
• Małopolskaonline.pl (2013) Sejm RP poparł ideę organizacji w Krakowie Zimowych Igrzysk Olimpijskich [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.malopolskaonline.pl/aktualnosci,Sejm_RP_poparl_idee_organizacji_w_Krakowie_Zimowych_Igrzysk_Olimpijskich-4649.html›.
• Matheson Victor A., Baade Robert A. (2004) Mega-Sporting Events on Developing Nations: Playing the Way to Prosperity? „The South African Journal of Economics”, vol. 72, s. 1085‒1096.
• Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2012) Chopin ciekawszy niż Euro 2012? [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/chopin-ciekawszy-niz-euro-2012-3193.php›.
• Ministerstwo Sportu i Turystyki (2012) The Polish Effect – The Success of Euro 2012 Beyond Expectations [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://en.msport.gov.pl/article/the-polish-effect-the-success-of-euro-2012-beyond-expectations›.
• Muñoz Francesc (2006) Olympic Urbanism and Olympic Villages: Planning Strategies in Olympic Host Cities, London 1908 to London 2012. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 175‒187.
• Najwyższa Izba Kontroli (2012) NIK o zakupie LRAD w Policji [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-zakupie-lrad-w-policji.html›.
• Olszewski Michał (2014) Zimowe Igrzyska w Krakowie. Jak Kraków oszukuje MKOL. „Gazeta Wyborcza”, 24 marca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://wyborcza.pl/1,75400,15677004,Zimowe_igrzyska_w_krakowie__Jak_krakow_oszukuje_mkol.html›.
• Orliński Wojciech (2014) Nie przenoście Soczi do Krakowa. Wołanie podatnika. „Gazeta Wyborcza”, 22 maja [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://wyborcza.pl/duzyformat/1,137939,16001055,Nie_przenoscie_Soczi_do_Krakowa__czyli_wolanie_podatnika.html›.
• Osowski Jarosław (2013) Kolejka na Okęcie ma już rok. Zmarnowano miliony złotych. „Gazeta Wyborcza”, 4 czerwca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,34862,14031636,Kolejka_na_Okecie_ma_juz_rok__Zmarnowano_miliony_zlotych.html#BoxSlotII3img›.
• Palmer Catherine (2013) Global Sport Policy. Los Angeles, London, New Delhi, Singapore, Washington: Sage.
• Panek Dominik (2014) Piłkarska mafia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://pilkarskamafia.blogspot.com/›.
• Piłat Bartosz (2012) Olimpiada zimowa 2022: Kraków – Zakopane – Słowacja. „Gazeta Wyborcza”, 20 października [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,12707904,Olimpiada_zimowa_2022__Krakow_Zakopane_Slowacja.html›.
• Piłat Bartosz (2014) Majchrowski: Na kłopoty igrzyska. „Gazeta Wyborcza”, 8 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie:
• ‹http://wyborcza.pl/politykaekstra/1,137738,15765619,Majchrowski__Na_klopoty_igrzyska.html›.
• Pluciński Przemysław (2013) Miejskie (r)ewolucje. Radykalizm retoryki a praktyka reformy. „Praktyka Teoretyczna”, t. 3, nr 9, s. 133‒157.
• Pluciński Przemysław (2014) O roszczeniach pozaparlamentarnej (post?)polityki. Przypadek miejskich ruchów społecznych w Polsce. „Władza Sądzenia”, nr 3, s. 67‒78.
• Polskie Radio (2012a) Rozmowa z prof. Markiem Belką. 19 czerwca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.polskieradio.pl/13/53/Artykul/628967,Rozmowa-z-prof-Markiem-Belka›.
• Polskie Radio (2012b) TVP straci na Euro „dziesiątki” milionów złotych. 22 czerwca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.polskieradio.pl/9/299/Artykul/631179,TVP-straci-na-Euro-dziesiatki-mln-zl›.
• Polskie Radio (2014) Jagna Marczułajtis rezygnuje. Tusk: współczuję jej 12 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015]. Dostępny w Internecie: http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1098634,Jagna-Marczulajtis-rezygnuje-Tusk-wspolczuje-jej
• Roche Maurice (2000) Mega-Events and Modernity: Olympics and Expos in the Growth of Global. London: Routledge.
• Rogal Agnieszka, Borusiewicz Konrad (2012) W ostatniej chwili skreślony w listy wolontariuszy. „Gazeta.pl”, 11 maja [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,11700496,W_ostatniej_chwili_zostal_skreslony_z_listy_wolontariuszy_.html›.
• Rojek Chris (2014) Global Event Management: A Critique. „Leisure Studies”, vol. 33, no.1, s. 32‒47.
• Salamon Patryk (2014) Prowokacja LoveKraków.pl: Komitet konkursowy ZIO to siedlisko patologii. 9 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://lovekrakow.pl/aktualnosci/prowokacja-lovekrakowpl-komitet-konkursowy-zio-siedlisko-patologii_5528.html›.
• Sánchez Fernanda, Broudehoux Anna-Marie (2013) Mega-Events and Urban Regeneration in Rio de Janeiro: Planning in a State of Emergency. „International Journal of Urban Sustainable Development”, vol. 5, no. 2, s. 132–153.
• Schausteck de Almeida Barbara, Marchi Júnior Wanderley (2013) The Brazilian Media and the Selection of Rio de Janeiro to Host the 2016 Olympic and Paralympic Games. “Przegląd Socjologiczny”, t. 62, nr 3, s. 71‒84.
• Sejm.gov.pl (2007) Głosowanie nr 103 – posiedzenie 47 [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/glosowania?OpenAgent&5&47&103›.
• Sejm.gov.pl (2013) Głosowanie nr 38 – posiedzenie 39 [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/agent.xsp?symbol=glosowania&nrkadencji=7&nrposiedzenia=39&nrglosowania=38›
• Siegfried John, Zimbalist Andrew (2006) The Economic Impact of Sports Facilities, Teams, and Mega-Events. „The Australian Economic Review”, vol. 39, no. 4, s. 420‒427.
• Skwirowski Piotr (2012) Euro dało kopa polskiej gospodarce. „Gazeta Wyborcza” [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://wyborcza.biz/biznes/1,100896,12901248,Euro_2012_dalo_kopa_polskiej_gospodarce__Kopa_w_gore.html›.
• Słodkowska Inka, Dołbakowska Magdalena, (red.) (2011) Wybory 2007. Partie i ich programy. Warszawa: ISP PAN.
• Słodkowska Inka, Dołbakowska Magdalena, (red.) (2013) Wybory 2011. Partie i ich programy. Warszawa: ISP PAN.
• Sztumski Janusz (2007) Elity, ich miejsce i rola w społeczeństwie. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
• Szymielewicz Katarzyna (2012) Panoptykon o Euro 2012: „Bezpieczeństwo to świetny wytrych”. „Dziennik Opinii Krytyki Politycznej”, 5 lipca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.krytykapolityczna.pl/Serwissportowy/PanoptykonoEuro2012-Bezpieczenstwo-toswietnywytrych/menuid-308.html›.
• Tallaksen Simen (2014) Seks av ti sier nei til OL. „Klassekampen”, 7 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.klassekampen.no/article/20140407/ARTICLE/140409971›.
• Tekst exposé premiera Donalda Tuska (2007) „Rzeczpospolita”, 23 listopada [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.rp.pl/artykul/71439.html?print=tak&p=0›.
• Tetłak Katarzyna (2012) The Tax Regime for UEFA EURO 2012. „Global Sports Law and Taxation Reports”, vol. 3, no. 1, s. 8‒11.
• Whitson David, Horne John (2006) Underestimated Costs and Overestimated Benefits? Comparing the Outcomes of Sports Mega-Events in Canada and Japan. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 71‒89.
• Włoch Renata (2012) UEFA as a New Agent of Global Governance: A Case Study of Relations Between UEFA and the Polish Government Against the Background of the UEFA EURO 2012. „Journal of Sport and Social Issues”, vol. 37, s. 297‒311.
• Woźniak Wojciech (2013a) Polish Football Under Transition: Catch-Up Modernization Gone Wrong [w:] Deirdre Hynes, Annabel Kiernan, eds., Football and Its Communities. Oxford: Interdisciplinary Press, s. 117‒128.
• Woźniak Wojciech (2013b) Sport Mega Events and the Need for Critical Sociological Research. The Case of Euro 2012. „Przegląd Socjologiczny”, t. 62, nr 3, s. 31‒50.
• Xu Xin (2006) Modernizing China in the Olympic Spotlight: China’s National Identity and the 2008 Beijing Olympiad. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 90‒107.