Senior w kulturze – kultura dla seniora. O kulturowym wzbogacaniu człowieka starszego

• Authors: Konieczna Ewelina

Title variants

EN

Senior in culture – culture for senior. Cultural enrichment of elderly people

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wraz ze wzrostem średniej długości życia, coraz więcej uwagi poświęca się refleksjom na temat znaczenia i celów życia w okresie późnej dorosłości. Rozważania zawarte w artykule dotyczą problemu adaptacji do starości i uznania jej za wartość egzystencjalną i kulturową. Autorka przedstawia kulturowe wizerunki starości i wzory budowania międzypokoleniowych więzi oraz ukazuje modele starości prezentowane przez twórców kultury (poetów, pisarzy, filmowców). Zgodnie z przyjętym założeniem wiele starszych osób pragnie utrzymywać i rozwijać swą aktywność, co umożliwia im udział w rozmaitych programach artystycznych i kulturalnych. Korzystanie z oferty kulturalnej poprawia jakość życia starszych osób i pozwala zapobiec samotności i izolacji społecznej oraz ułatwia adaptację do starości.

EN

As life expectancy increases, more attention is being given to the meaning and purpose of later life. This article focuses on the process of adaptation towards old age and recognition of old age as existential and cultural value. The author presents the images of old age in the culture and patterns of building intergenerational bonds. She discusses models of aging presented by artists (poets, writers, filmmakers). The author tries to substantiate a thesis that most older adults want to stimulate their minds and creativity; participating in arts and cultural programs is one way to do this. The participation of the elderly persons in cultural offer improves their quality of life, reduces feelings of loneliness and social isolation and helps to adapt to old age.

Keywords

PL

kultura; wzbogacanie kulturowe; starość; adaptacja do starości

EN

culture; cultural enrichment; old age; adaptation towards old age

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
• Year: 2016
• Volume: 17
• Pages: 199-212

Dates

published

2016

Contributors

author

Konieczna Ewelina

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji, Instytut Nauk o Edukacji, Zakład Edukacji Kulturalnej

References

• Bobińska C., Czas i przestrzeń Fernanda Braudela. „Historyka. Studia Metodologiczne”, XVII, 1987.
• Bortliczek M., Dobre słowo bez recepty, [w:] Společenské, kulturní a vzdělávací aspekty fenoménu aktivního stárnutí. Aktywna starość w perspektywie społeczno kulturowo-edukacyjnej, red. Štefan Chudý, Łukasz Tomczyk, Olomouc- Kraków 2015.
• Bortliczek M., Leksem „starość” i leksemy pokrewne oraz ich synonimy w polszczyźnie, [w:] Starzenie się i starość w dynamicznie zmieniającym się świecie. Stárnutí a stáří v rychle se měnícím světě, red. K. Walotek- Ściańska, M. Šerák, M. Szyszka, Ł. Tomczyk, Sosnowiec – Praha 2013.
• Bruner J., Kultura edukacji, Kraków 2006.
• Cicero M.T., Pisma filozoficzne, tom IV, tłum. Z. Cierniakowa, Warszawa 1963.
• „Czy siedzi przed panią dziad?” z Kazimierzem Kutzem rozmawia Aleksandra Pawlicka, „Newsweek”49/2014.
• Dawson C., Istota kultury, [w:] Człowiek – Wychowanie – Kultura. Wybór tekstów, red. F.Adamski, Kraków 1993.
• Dąbrowska A., Słownik eufemizmów polskich, czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie. Warszawa 1998.
• Heckhausen J., Adaptation and resilience in midlife, [w:] Handbook of midlife development, ed. M.E. Lachman, New York: John Wiley&Sons. Inc., 2000.
• Janda K., Różowe tabletki na uspokojenie, Warszawa 2003.
• Kosowska E., Melancholia kresu, [w:] Starość jako wyobrażenie kulturowe, red. A. Gomóła, M. Rygielska, Katowice 2013.
• Kozielecki J., Transgresja i kultura, Warszawa 2002.
• Krajewski M., Kompetencje kulturowe Polaków [w:] Praktyki kulturalne Polaków, R. Drozdowski, B. Fatyga, M.Filiciak, M. Krajewski, T. Szlendak ,Toruń 2014.
• Kruger C., Zur Representation des Alter(n)s im deutsche Sprichwort, Frankfurt am Main 2009.
• Łapiccy A. i K., Łapa w łapę. Z Andrzejem Łapickim rozmawia Kamila Łapicka, Warszawa 2012.
• Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, tłum. J. Hołówka, Warszawa 1978.
• Mokranowska Z., Metafory starości. Czytając wiersze Julii Hartwig, [w:] Starość jako wyobrażenie kulturowe, red. A. Gomóła, M. Rygielska, Katowice 2013.
• Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, Warszawa 2009.
• Olbrycht K., Dyskusja wokół pojęć upowszechniania kultury i edukacji kulturalnej. [w:] Upowszechnianie kultury – wyzwaniem dla edukacji kulturalnej, red. K. Olbrycht, E. Konieczna, J. Skutnik, Toruń 2008.
• Olbrycht K., O roli przykładu, wzoru, autorytetu i mistrza w wychowaniu osobowym, Toruń 2007.
• Oleś P.K., Psychologia człowieka dorosłego, Warszawa 2012.
• Pankowska K., Kultura – sztuka – edukacja w świecie zmian. Refleksje antropologiczno-pedagogiczne, Warszawa 2013.
• Pawlikowska B., Planeta dobrych myśli, Warszawa 2013.
• Pawlina A., Stereotypowe wizerunki starości w wybranych przekazach kulturowych, [w:] Edukacyjne, kulturowe i społeczne konteksty starości, red. M. Malec, Wrocław 2011.
• Piekot T., W poszukiwaniu utraconego szacunku. Wprowadzenie do problematyki dyskryminacji osób starszych, http://www.inwestujew45plus.cba.pl/wposzukiwaniutraconegoszacunku.pdf,(16.03.2015)
• Semków J., Późna dorosłość wobec perspektywy wydłużonego trwania w świecie coraz nowszych wyzwań., [w:] Edukacyjne, kulturowe i społeczne konteksty starości, red. M. Malec, Wrocław 2011.
• Sienkiewicz K., Cacko, Warszawa 2013.
• Stuhr J., Stuhrowie. Historie rodzinne, Kraków 2009.
• Szczygieł - Szumilewicz D., Starość w Biblii hebrajskiej, [w:] Starość jako wyobrażenie kulturowe, red. M. Malec, Wrocław 2011.
• Szyperska U., Srebrne tsunami, „ POLITYKA”, nr 5 (2994) 2015.
• Tomczyk Ł., Pomiędzy działaniami andragogicznymi a pedagogiką szkolną. Pozaformalna edukacja seniorów w obszarze nowych mediów. [w:] Společenské, kulturní a vzdělávací aspekty fenoménu aktivního stárnutí. Aktywna starość w perspektywie społeczno kulturowo-edukacyjnej, red. Štefan Chudý, Łukasz Tomczyk, Olomouc- Kraków 2015.
• Twardowski J., Autobiografia. Myśli nie tylko o sobie, tom 2, Czas coraz prędszy 1959-2006, oprac. A. Iwanowska, Kraków 2007.
• Tyszkiewicz B., Kocha, lubi i żartuje…, Białystok. 2006.
• Wilk E., Walewski P., Kiedy zaczyna się starość, „ POLITYKA” nr 33 (2971) 2014.
• Zawadzka M., Gustaw i ja, Warszawa 2011.
• Żyłko - Groele M., „Każdy wiek ma swoje radości”, czyli co o starości i starzeniu się mówią wyrażenia i przysłowia niemieckie, [w:] Starość jako wyobrażenie kulturowe, red. A. Gomóła, M. Rygielska, Katowice 2013.

Identifiers

ISSN

2084-2740