Sztuka – społeczeństwo – naród. Poglądy filozoficzno-estetyczne Władysława Mieczysława Kozłowskiego, czyli o długim trwaniu pozytywizmu

• Authors: Maciej Gloger

Title variants

EN

Art – society – nation. Philosophical and aesthetic views of Władysław Mieczysław Kozłowski or „long duration” of Positivism

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article focuses on literary criticism and philosophical and aesthetic views of Władys-ław Mieczysław Kozłowski (1858-1935), who belonged to the second generation of positiv-ists in Poland. His critical opinions were based on the elements of the romantic (e.g. Adam Mickiewicz, August Cieszkowski, Friedrich Schiller) and the positivist (e.g. August Comte) tradition and the influences of modernist aestetic and ethical thought (e.g. John Ruskin, Jean-Marie Guyau, William Morris). A very important influence on the views of the philosopher had Friedrich Albert Lange – a representative of neo-Kantianism. The paper also presents the evolution of social views of Kozłowski and the fundamental antinomies of thought appearing in modernity, such as comunitarianism–individualism, inte-gral progressive–conservatism, cosmopolitanism–nationalism, idealism–utilitarianism. In his journalistic nad social activities he also tried to combine the traditions of the Enlightenment (Immanuel Kant) and the Polish romantic messianism. In Kozłowski’s thought reflect the most typical of the 19th century antinomies of cultural awareness.

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2011
• Issue: 9
• Pages: 281-289
• Physical description: Oryginalny artykuł naukowy

Dates

published

2012-04-04

Contributors

author

Maciej Gloger

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• B. Andrzejewski, Poglądy filozoficzne Władysława Mieczysława Kozłowskiego. Poznań 1979
• S. Borzym, Panorama polskiej myśli filozoficznej. Warszawa 1993
• B. Cywiński, Rodowody niepokornych. Warszawa 1971
• B. J. Gawecki, Władysław Mieczysław Kozłowski (1858-1935). Wrocław 1961
• M. Gloger, Jak czytać pozytywizm. Rekonesans. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2000
• W. M. Kozłowski, Co i jak czytać? Wykształcenie samego siebie i czytelnictwo meto-dyczne. Warszawa 1926
• W. M. Kozłowski, Czy mamy inteligencję? „Ateneum” 1894, t. 1
• W. M. Kozłowski, Dekadentyzm współczesny jego geneza i filozofia (Fryderyk Nie-tzsche). Wyd. 2, rozszerzone i przerobione. Warszawa 1904
• W. M. Kozłowski, Filozofia narodowa polska a idea słowiańska. Odbitka specjalna z dwutygo-
• dnika „Kultura Słowiańska” [1924]
• W. M. Kozłowski, Filozofia Schillera i wiersz „Artyści”. Łódź 1899
• W. M. Kozłowski, Idea etyczno-społeczna w ostatnich powieściach Elizy Orzeszkowej. „Pogląd na Świat” 1901, odb. Kraków 1902
• W. M. Kozłowski, Idea ojczyzny. Warszawa 1919 (Prwdr. „Myśl i Życie” 1912-1913)
• W. M. Kozłowski, Królestwo Ideałów i odkupienie estetyczne. „Pogląd na Świat” 1901, nr 7
• W. M. Kozłowski, Manifred, Hr. Henryk i Płoszowski jako przedstawiciel XIX stulecia. Studium z psychologii społecznej. Warszawa 1896
• [W.M. Kozłowski], Mickiewicz i Puszkin oraz społeczeństwa polskie i rosyjskie przez ***.
• Kraków 1899
• W. M. Kozłowski, Motywa filozoficzne w poezjach Maryi Konopnickie. „Pogląd na Świat” 1902, nr 4
• [W. M. Kozłowski], Religia Ludzkości. „Pogląd na Świat” 1902, nr 2
• W. M. Kozłowski Religia w wykształceniu a przełom umysłowy. „Myśl i Życie” 1912, nr 8-9
• W. M. Kozłowski, T. G. Masaryk a mesjanizm polski. Poznań 1925
• Myśl i życie. O humanizmie polskim Władysława M. Kozłowskiego, red. B. Andrzejew-ski. Poznań 1985
• Pozytywizm. Języki epoki, red. G. Borkowska, J. Maciejewski. Warszawa 2001
• B. Prus, Kroniki, t. 16, red. Z. Szweykowski. Warszawa 1966
• T. Sobieraj, Kulturowy model dziewiętnastowieczności. „Wiek XIX. Rocznik Towarzy-stwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 2008, I (XLIII)
• Stulecie Młodej Polski, red. M. Podraza-Kwiatkowska. Kraków 1995
• Wokół twórczości drugiego pokolenia pozytywistów polskich, red. A. Mazur. Opole 2004
• B. Worsfold, O sądzie w literaturze, przełożył, uzupełnił co do rzeczy polskich W.M. Kozłowski. Warszawa 1906
• R. Zenderowski, Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-
• -Wschodniej. Między etnizacją religii a sakralizacją etnosu (narodu). Wrocław 2011
• Jan Zmorski [W. M. Kozłowski], Ernest Adam. Wielki cichy pracownik narodowy. War-szawa 1927