Główne obszary rozwoju oświaty samorządowej od początku lat 90-tych poprzedniego wieku

• Authors: Kurzyna-Chmiel Danuta

Title variants

EN

Main stages of evolution of the local government education since the early 90’s of the previous century

• Languages of publication: PL DE EN

Abstracts

PL

Artykuł ukazuje główne zmiany, które zaszły w okresie od lat 90-poprzedniego wieku w procesie realizacji przez samorząd terytorialny oświatowych zadań publicznych. Podkreślono, że wraz z rozwojem samorządu terytorialnego następowało wzmacnianie jego pozycji i stopnia odpowiedzialności za realizację zadań. Tendencje decentralizacyjne zapoczątkowane wraz z transformacja ustrojową nasilają się z czasem. Nakłada się na nie wynikający z zasady subsydiarności (pomocniczości) podział zadań i kompetencji pomiędzy szczeble samorządu jak też pomiędzy samorząd, a administrację rządową. Liczne zmiany organizacyjne i prawne doprowadziły do stosunkowo stabilnego podziału zadań oświatowych. Ostatnie reformy zainicjowane w 2016 roku to kolejny, gruntowny etap zmian. Struktura systemu ulega przebudowie, a koszty reformy w znacznym stopniu ponosi samorząd.

EN

This article applies to educational tasks of local government. The paper presents the growing importance of local government. Especially the long time is showing the biggest changes in educational tasks. Trends in decentralization started with the transformation of the political system. The main purpose of this article is to show areas of changes in the implementation of educational tasks by local authorities. Over the last (about)30 years big changes have made in education. They fit into the process of political transformation and are made primarily in the spirit of the principles of decentralization and subsidiarity. Local government units have taken over most public schools and educational institutions. Surely we can say, that in the current state of the law, local government education is a major segment of the education system. It should be noted, that the educational tasks of local government are also the tasks of the state. It seems, that the major challenges currently facing local government, are a phenomenon of privatization of educational tasks and provide adequate income for their implementation.

Keywords

PL

samorząd terytorialny; oświata; system oświaty; administracja

EN

local government; education; school; education system; administration

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2018
• Issue: 4 (25)
• Pages: 55-70

Contributors

author

Kurzyna-Chmiel Danuta

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Błaś A., Konstrukcja prawna samodzielności jednostki samorządu terytorialnego, w: (red.) Ura E., Granice samodzielności wspólnot samorządowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2005, s. 20-34.
• Dolnicki B., Samorząd terytorialny, wyd. 5, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• Fundowicz S., Decentralizacja administracji publicznej w Polsce, Wydawnictwo KUL, Lublin 2005.
• GUS, Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2000-2010, Warszawa 2012.
• Herbst M., Levitas A., Decentralizacja oświaty w Polsce 2000−2010: czas stabilizacji i nowe wyzwania, w: (red.) Herbst M., Decentralizacja oświaty, Wydawnictwo ICM, Warszawa 2012, s. 118-154.
• Herbst M., Edukacja jako czynnik i wynik rozwoju regionalnego. Doświadczenia Polski w perspektywie międzynarodowej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
• IBE, Społeczeństwo w drodze do wiedzy. Raport o stanie edukacji 2010, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2011, s. 107–108.
• Jeżowski A., Finansowanie publiczne oświaty niepublicznej, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Korczak J., Konstytucyjne podstawy struktury i funkcji samorządu terytorialnego, w: (red.), Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A., System Prawa Administracyjnego. Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, Tom 2., C.H. Beck, Warszawa 2012.s. 151-239.
• Kurzyna-Chmiel D., Oświata jako zadanie publiczne, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Lipowicz I., Samodzielność samorządu terytorialnego w świetle Konstytucji, Przegląd Sejmowy 2007, nr 4, s. 175-195.
• Martysz Cz., Podział zadań i kompetencji pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem samorządowego powiatu i samorządowego województwa, w: (red.), Knosala E., Matan A., Łaszczyca G., Prawo administracyjne w okresie transformacji ustrojowej, Wolters Kluwer, Kraków 1999, s. 226-245.
• Miemiec W., Prawne gwarancje samodzielności finansowej gminy w zakresie dochodów publicznoprawnych, Kolonia Limited, Wrocław 2005.
• Niewiadomski Z., Ustrój samorządu terytorialnego, w: (red.) Niewiadomski Z., Prawo administracyjne. Część ustrojowa, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2002, s. 15-51.
• Olejniczak-Szałowska E., Zadania własne i zlecone samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2000, nr 12, s. 3-13.
• Podgórski K., Ustawowa regulacja zadań gminy jako jednostki samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 1991, nr 11–12, s. 20-26.
• Ruśkowski E., Salachna J., Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2004.
• Swianiewicz P., Krukowska J., Lackowska-Madurowicz M., Łukomska J., Edukacja przedszkolna. Polityka samorządów gminnych w zakresie edukacji przedszkolnej, w: (red.) Swianiewicz P., Edukacja przedszkolna, Biblioteczka Oświaty Samorządowej, tom 4, Wydawnictwo ICM, Warszawa 2012, s. 91-180.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
• EKSL z dnia 15 października 1985r (Dz. U z 1994r, Nr 124, poz. 607).
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 17 maja 1990r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990, Nr 34, poz. 198 z póżn. zm.).
• Ustawa z dnia 14 grudnia 1990r. o dochodach gmin i zasadach subwencjonowani w latach 1990 – 1993 oraz o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1990, Nr 89, poz.518 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 o finansowaniu gmin (Dz. U. Nr 129, poz. 600).
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91 poz. 578)
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa (Dz. U. Nr 91 poz.576
• Ustawa z dnia 21 stycznia 2000r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz. U. Nr 12 poz. 136).
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1453, 2203 i 2260 oraz z 2018 r. poz. 317).
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458).
• Ustawa z dnia 29 grudnia 2015r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016r. poz. 35).
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018r, poz. 996 i 1000).
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016- Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe,(Dz. U. z 2017, poz. 60).
• Ustawa z dnia 27 października 2017r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. poz. 2203).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 października 1998 r. w sprawie określenia wykazu szkół i placówek o znaczeniu regionalnym, których prowadzenie należy do samorządu województwa (Dz. U. Nr 147, poz. 964).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz. 1324) oraz jego zmiana z dnia 10 maja 2013r. (Dz. U. Nr 0 poz. 560).
• Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie wykazu szkół i placówek o znaczeniu regionalnym, które zostały przejęte z dniem 1 stycznia 1999 r. do prowadzenia przez samorządy województw, według stanu na dzień 1 września 2003 r. (M.P. Nr 17, poz. 292).
• Uchwała SN z dnia 18 grudnia 1992 r., III AZP 30/92, OSNAPiUS 1993, nr 7–8, poz. 122
• Uchwała SN – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 października 1995 r., III AZP 28/95, OSNAPiUS 1996, nr 11, poz. 149.
• Wyrok SN z dnia 3 stycznia 2007 r., sygn. akt IV CSK 312/06, LEX nr 277299.