W kręgu doświadczeń migracyjnych pokolenia roczników siedemdziesiątych. Proza i film

• Authors: Wójcik Grzegorz

Title variants

EN

Migratory Experiences of the Polish Born in 1970s Generation. Prose and Films

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zasadniczym celem artykułu jest próba charakterystyki bohaterów najmłodszej polskiej prozy i filmu fabularnego, którzy zdecydowali się opuścić kraj, by „zakosztować” życia emigracyjnego. Akcentując socjologiczne spojrzenie na literaturę i film, postanowiłem zbadać, do jakiej kategorii migrantów można ich zaklasyfikować, jak również określić przyjmowane przezeń postawy odnośnie miejsc, w których zdecydowali się osiąść. Ważnym kontekstem, zwłaszcza w odniesieniu migracji do Stanów Zjednoczonych, okazał się stosunek protagonistów względem członków tamtejszej Polonii. W eseju zdecydowałem się odpowiedzieć na pytania dotyczące specyfiki doświadczenia migracyjnego przełomu XX i XXI wieku, jak również zastanowić się nad kwestią tożsamości narodowej interesujących mnie bohaterów.

EN

The article attempts to analyze the characters of the youngest Polish prose and feature films, who decided to leave the Poland in order to settle temporarily abroad. Emphasizing sociological approach on literature and films, I decided to focus on such issues as the type of emigrants they represent, as well as explore their attitudes related to places in foreign countries where they actually live. The important issue in my essay, especially in relation to migrations to United States of America, is the protagonist’s attitude to the members of Polish Diaspora. Moreover, I wanted to answer the question about igratory experiences of literary and cinematic protagonists at the turn of the century as well as to consider their national identity.

Keywords

EN

migration phenomenon; newest Polish literature and movies; Polish born in 1970s Generation; national identity; globalization

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
• Year: 2015
• Issue: 7 "Re: Reprezentacja – Rekonstrukcja – Reinterpretacja"
• Pages: 137-154

Contributors

author

Wójcik Grzegorz

• Wydział Filologiczny, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

References

• Baudrillard Jean. 1998. Ameryka, Renata Lis (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Bauman Zygmunt. 2000a. Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, Ewa Klekot (przeł.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bauman Zygmunt. 2000b. Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Bielawska Natalia. 2009. American Dream. Niedopowieść. Poznań: Zysk i S-ka.
• Błędowska Magdalena. 2003. Uchodźcy, półemigranci, kosmopolici. Doświadczenie emigracyjne w prozie lat dziewięćdziesiątych (M. Gretkowska, J. Rudnicki). W Literatura utracona, poszukiwana, czy odzyskana. Wokół problemów emigracji. Studia i szkice, Zbigniew Andres i Jan Wolski (red.), 369–379. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Brzozowska Blanka. 2005. Gen X. Pokolenie konsumentów. Kraków: Rabit.
• Bunda Martyna. 2006. „Rzeczpospolita Brytyjska”. Polityka (24) : 4–12.
• Castells Manuel. 2008. Społeczeństwo sieci, Mirosława Marody i in. (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Coupland Douglas. 2008. Pokolenie X. Opowieści na czasy przyśpieszającej kultury, Jan Rybicki (przeł.). Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Czapliński Przemysław. 1997. Ślady przełomu. O prozie polskiej 1978–1996. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Czapliński Przemysław. 1999. Literatura polska 1976–1998. Przewodnik po prozie i poezji. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Dąbrowski Mieczysław. 2013. Literatura emigracyjna lat osiemdziesiątych. Perspektywa amerykańska: Głowacki i inni. W Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku, Przemysław Czapliński, Renata Makarska i Marta Tomczok (red.). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Florida Richard. 2002. The Rise of the Creative Class. And How It’s Transforming Work, Leisure and Everyday Life. New York: Basic Books.
• Geisler Marta. 2010. Transmigrant i jego kultura w przestrzeni transnarodowej. Próba analizy podstawowych pojęć. W Mozaiki przestrzeni transnarodowych. Teorie – metody – zjawiska, Łukasz Krzyżowski i Sylwia Urbańska (red.). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Grabowska-Lusińska Izabela i Marek Okólski. 2009. Emigracja ostatnia?. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Gretkowska Manuela. 2001. Światowidz. Warszawa: W.A.B.
• Gosk Hanna. 2002. Bohater swoich czasów. Postać literacka w powojennej prozie polskiej o tematyce współczesnej. Wybrane zagadnienia. Izabelin: Świat Literacki.
• Janion Maria. 1996. Zmierzch paradygmatu. W „Czy będziesz wiedział co przeżyłeś”. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Karski Daniel. 2006. „Oda do szarości”. Film (4) : 50–52.
• Karwowska Bożena. 2013. Druga płeć na wygnaniu. Doświadczenie migracyjne w opowieści powojennych pisarek polskich. Kraków: Universitas.
• Kopaczewski Grzegorz. 2004. Global Nation. Obrazki z czasów popkultury. Wołowiec: Czarne.
• Kubicki Paweł. 2011. Nowi mieszczanie w nowej Polsce. Raport z badań. Warszawa: Instytut Obywatelski.
• Loska Krzysztof. 2014. „Czas utracony – nostalgia i trauma w postkolonialnym filmie francuskim”. Kwartalnik Filmowy (86) : 86–96.
• Markowski Michał Paweł. 1998. Słownik. W Jean Baudrillard. Ameryka, Renata Lis (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Mrozik Agnieszka. 2012. Akuszerki transformacji. Kobiety, literatura i władza w Polsce po 1989 roku. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
• Nadgrodkiewicz Grzegorz. 2007. „Śląsk, czyli szkic do portretu pokolenia. Trójgłos o «Odzie do radości»”. Kwartalnik Filmowy (57–58).
• Nowacki Dariusz. 2003. „Nie ma dokąd uciec”. Gazeta Wyborcza (249) : 19.
• Olszewski Michał. 2003. Do Amsterdamu. Kraków: Znak.
• Pawluśkiewicz Joanna. 2006. Pani na domkach. Kraków: Korporacja Ha!art.
• Rewers Ewa. 2007. Transkulturowość czy glokalność? Dwa dyskursy o kondycji post-nowoczesnej. W Dylematy wielokulturowości. Wojciech Kalaga (red.), 119–139. Kraków: Universitas.
• Sakson Barbara. 2005. Najnowsza emigracja Polaków do Stanów Zjednoczonych na przykładzie metropolii chicagowskiej: stagnacja czy zmiany?. W Wędrowcy i migranci. Pomiędzy marginalizacją a integracją, Ewa Nowicka i Barbara Cieślińska (red.), 165–180. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Sakson Barbara. 2008. Portret współczesnych polskich emigrantek osiedlających się w rejonie metropolii chicagowskiej. W Migracje kobiet. Perspektywa wielowymiarowa, Krystyna Slany (red.), 305–320. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sassen Saskia. 2007. Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy, Joanna Tegnerowicz (przeł.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sowa Agnieszka. 2014. „Z powrotem i tam”. Polityka (20) : 28–30.
• Ślusarczyk Magdalena. 2010. Demograficzne i społeczne aspekty migracji Polaków na początku XXI wieku. W Drogi i rozdroża. Migracje Polaków w Unii Europejskiej po 1 maja 2004 roku. Analiza socjologiczno-psychologiczna, Halina Grzymała-Moszczyńska i in. (red.), 15–32. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Świda-Ziemba Hanna. 1999. Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych. Zakład Socjologii Moralności i Aksjologii Ogólnej. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych. Uniwersytet Warszawski.
• Świda-Ziemba Hanna. 2005. Młodzi w nowym świecie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Urry John. 2009. Socjologia mobilności, Janusz Stawiński (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Waldinger Roger. 2008. “Between Here and There: Immigrant Cross-Border Activities and Loyalties”. International Migration Review, 42 (1) : 137–148.
• Wallerstein Immanuel Maurice. 2008. Nowoczesny system – świat. W Współczesne teorie socjologiczne, Adam Ostolski (przeł.), t. 2, Aleksandra Jasińska-Kania i in. (red.), 747–753. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Wrabec Paweł. 2008. „Emigracja nie chce wracać”. Polityka (36) : 40–43.