Psychologicznie o nudzie – teorie i modele nudy

• Authors: Flakus Maria , Palt Łukasz

Title variants

EN

The Psychological View of Boredom – Theories and Models of Boredom

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jakkolwiek zjawisko nudy stanowi często przedmiot refleksji socjologów, to ze względu na fakt, że bezpośrednio związana jest ona z funkcjonowaniem afektywnym i poznawczym człowieka, podejmuje się nad nią badania w obrębie psychologii. Początkowo zjawisko nudy rozpatrywano z perspektywy psychologii pracy (jako czynnik zakłócający jej efektywność) oraz teorii psychoanalitycznej (wyróżniając adaptacyjne i patologiczne formy nudy). Współcześnie badacze podkreślają możliwość wyróżnienia wielu rodzajów nudy. Jako kryteria przyjąć można z jednej strony przyczyny nudy (sytuacyjne versus wewnętrzne), z drugiej zaś – poziom jej dezadaptacyjności. Wskazują oni także na możliwość traktowania osobowej podatności na nudę jako konstruktu ujmowanego w ramach różnic indywidualnych. W artykule autorzy prezentują niektóre najważniejsze psychologiczne teorie i badania nad nudą. Przedstawiają także narzędzia, stosowane obecnie do badania nudy i podatności na nudę.

EN

The phenomenon of boredom has often been discussed in the field of sociology. Nevertheless, given the close relationship between boredom and some dimensions of affective and cognitive functioning, it is also a focus of psychological research. At the outset, boredom was examined from the perspective of the psychology of work (as a factor disturbing the effectiveness of work) and psychoanalytic theory (which distinguishes adaptive and pathological forms of boredom). Currently, researchers emphasize that it is possible to distinguish many types of boredom. Distinctions are made using two kinds of criteria – the causes of boredom (situational versus internal) and the level of boredom’s negative effects. Researchers also point out that a proneness to boredom can be considered a dimension of individual differences. In the article, the authors present some of the most important theories and research on boredom. They also present psychological measures of boredom and proneness to boredom.

Keywords

PL

nuda; podatność na nudę; teorie nudy; pomiar nudy

EN

boredom; boredom proneness; theories of boredom; boredom measurement

• Publisher: Instytut Socjologii UW
• Journal: Stan Rzeczy
• Year: 2016
• Issue: 2(11)
• Pages: 119-138

Contributors

author

Flakus Maria

author

Palt Łukasz

References

• Ahmed S.M.S. 1990. Psychometric Properties of the Boredom Proneness Scale, „Perceptual and Motor Skills”, nr 71(3), s. 963–966.
• Asseburg R., Frey A. 2013. Too Hard, Too Easy, or Just Right? The Relationship between Effort or Boredom and Ability-difficulty Fit, „Psychological Test and Assessment Modeling”, nr 55(1), s. 92–104.
• Bench S.W., Lench H.C. 2013. On the Function of Boredom, „Behavioral Sciences”, nr 3, s. 459–472.
• Bergler E. 1945. On the Disease Entity Boredom (Alyosis) and its Psychopatholog y, „Psychiatric Quarterly”, nr 19, s. 35–51.
• Bernstein H. 1975. Boredom and the Ready-made Life, „Social Research”, nr 42(3) s. 512–537.
• Blaszczynski A., McConaghy N., Frankova A. 1990. Boredom Proneness in Pathological Gambling, „Psychological Reports”, nr 67(1), s. 35–42.
• Bornstein R.F., Kale A.R., Cornell K.R. 1990. Boredom as Limiting Condition on the Mere Exposure Effect, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 58(5), s. 791–800.
• Chruszczewski M.H. 2015. Psychologiczne koncepcje nudy, „Ruch Pedagogiczny”, nr 86(2), s. 15–31.
• Damrad-Frye R., Laird J.D. 1989. The Experience of Boredom. The Role of the Self-perception of Attention, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 57(2), s. 315–320.
• Fahlman S., Mercer-Lynn K.B., Flora D.B., Eastwood J.D. 2013. Development and Validation of the Multidimensional Boredom Scale, „Assessment”, nr 20(1), s. 68–85.
• Farmer R., Sundberg N.D. 1986. Boredom Proneness. The Development and Correlates of a New Scale, „Journal of Personality Assessment”, nr 50(1), s. 4–17.
• Fenichel O. 1951. On the Psycholog y of Boredom, [w:] Organization and Patholog y of Thought: Selected Sources, red. D. Rappaport, Columbia University Press, s. 349–361.
• Geiwitz P.J. 1966. Structure of Boredom, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 3(5), s. 592–600.
• Goetz T., Frenzel A.C., Hall N.C., Nett U., Pekrun R., Lipnevich A. 2014. Types of Boredom: an Experience Sampling Approach, „Motivation and Emotion”, nr 38(3), s. 401–419.
• Gordon A., Wilkinson R., McGown A., Jovanoska S. 1997. The Psychometric Properties of the Boredom Proneness Scale: An Examination of its Validity, „Psychological Studies”, nr 42, s. 85–97.
• Greenson R.R. 1953. On Boredom, [w:] Explorations in Psychoanalysis, red. R.R. Greenson, International Universities Press, s. 45–60.
• Keltner D., Gross J.J. 1999. Functional Accounts of Emotions, „Cognition & Emotion”, nr 13(5), s. 467–480.
• Klapp O.E. 1986. Overload and Boredom: Essays on the Quality of Life in the Information Society, Greenwood Press.
• Kubose S.K. 1972. Motivational Effects of Boredom on Children’s Response Speeds, „Developmental Psychology”, nr 6, s. 302–305.
• LePera N. 2011. Relationships between Boredom Proneness, Mindfulness, Anxiety, Depression, and Substance Use, „The New School Psychology Bulletin”, nr 8(2), s. 15–25.
• London H., Schubert D.S. P., Washburn D. 1972. Increase of Autonomic Arousal by Boredom, „Journal of Abnormal Psychology”, nr 80(1), s. 29–36.
• Martin M., Sadlo G., Stew G. 2006. The Phenomenon of Boredom, „Qualitative Research in Psychology”, nr 3(3), s. 193–211.
• Neu J. 1998. Boring from within. Endogenous versus Reactive Boredom, [w:] Emotions and Psychopatholog y. Theory and Research, red. W.F. Flack, J.D. Laird, University Press, s. 158–170.
• O’Hanlon J.F. 1981. Boredom: Practical Consequences of a Theory, „Acta Psychologica”, nr 49(1), s. 53–82.
• Panksepp J. 2008. Emocjonalne systemy operacyjne a subiektywność: problemy metodologiczne i ramy pojęciowe dla neurobiologicznej analiz y afektu, [w:] Formy aktywności umysłu: ujęcia kognitywistyczne, t. 1: Emocje, percepcja, świadomość, red. A. Klawiter, tłum. A. Binder i in., Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 73–111.
• Pekrun R., Elliot A.J., Maier M.A. 2006. Achievement Goals and Discrete Achievement Emotions. A Theoretical Model and Prospective Test, „Journal of Educational Psychology”, nr 98(3), s. 583–597.
• Pekrun R., Goetz T., Daniels L.M., Stupnisky R.H., Perry R.P. 2010. Boredom in Achievement Settings. Exploring Control-Value Antecedents and Performance Outcomes of a Neglect Emotion, „Journal of Educational Psychology”, nr 102(3), s. 531–549.
• Prinz J.J. 2008. Emocje jako ucieleśnione oceny, [w:] Formy aktywności umysłu: ujęcia kognitywistyczne, t. 1: Emocje, percepcja, świadomość, red. A. Klawiter, tłum. A. Binder i in., Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 37–72.
• Sommers J., Vodanovich S.J. 2000. Boredom Proneness. Its Relationship to Psychological- and Physical-health Symptoms, „Journal of Clinical Psychology”, nr 56(1), s. 149–155.
• Todman M. 2003. Boredom and Psychotic Disorders. Cognitive and Motivational Issues, „Psychiatry”, nr 66(2), s. 146–167.
• Vodanovich S.J. 2003. Psychometric Measures of Boredom. A Review of the Literature, „Journal of Psychology”, nr 137(6), s. 569–595.
• Vodanovich S.J., Kass S.J. 1990. A Factor Analytic Study of the Boredom Proneness Scale, „Journal of Personality Assessment”, nr 55(1–2), s. 115–123.
• Vodanovich S.J., Watt J.D. 2016. Self-Report Measures of Boredom. An Updated Review of the Literature, „The Journal of Psychology”, nr 150(2), s. 196– 228.
• Vodanovich S.J., Watt J.D., Piotrowski Ch. 1997. Boredom Proneness in African American College Students. A Factor Analytic Perspective, „Education”, nr 118(2), s. 229–236.
• Watt J.D., Ewing J.E. 1996. Toward the Development and Validation of a Measure of Sexual Boredom, „Journal of Sex Research”, nr 33(1), s. 57–66.
• Zuckerman M. 1979. Sensation Seeking: Beyond the Optimal Level of Arousal, Lawrence Erlbaum Associates.
• Zuckerman M. 2006. Biosocial Bases of Sensation Seeking, [w:] Biolog y of Personality and Individual Differences, red. T. Canli, The Guilford Press, s. 37–59.