Duchowy wymiar myśli i życia Stefana Kunowskiego

• Authors: Szymańska Maria

Title variants

EN

The Spiritual Dimension of the Concept and Life of Stefan Kunowski

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest eksploracja pojęcia duchowości w myśli i życiu Ste-fana Kunowskiego. Cel ten realizowany jest poprzez krótkie nakreślenie duchowości w warstwicowej teorii rozwoju człowieka, z wyeksponowaniem rozwoju warstwy du-chowej i atrybutów duchowości, co ma związek z poziomem transpersonalnym roz-woju duchowego (Wilber, 1980) i funkcjami wychowawczymi, ukazanymi w optyce funkcji initiare-christianisare (Kunowski, 2000a, s. 251). Pomimo że Wilber i Kunow-ski prezentują inną perspektywę ontologiczno-aksjologiczną, to rozumienie rozwo-ju duchowości może korespondować ze sobą, przyjmując odpowiednią adekwatność interpretacyjną. Zastosowana hermeneutyczna analiza treści (Vieira i de Queiroz, 2017), sięgająca do wtórnej analizy danych (Wickham, 2019), pozwoliła wydobyć wagę kształtowania się tożsamości duchowej (Kiesling i in., 2006) warunkującej osią-gnięcie dojrzałości ludzkiej i twórczości wybitnej (Nęcka, 2003, s. 216–218) Kunow-skiego, wyrażającej się nie tylko w jego myśli, wkładzie w rozwój pedagogiki chrze-ścijańskiej, katolickiej i pastoralnej, ale także w życiu, w wypełnieniu jego powołania zgodnie z wolą Boga.

EN

The aim of the article is to explore the concept of spirituality in the thought and life of Stefan Kunowski. This goal is achieved by briefly outlining spirituality in the layered theory of human development, exposing the development of the spiritual layer and the attributes of spirituality, which is connected with the transpersonal lev-el of spiritual development (Wilber, 1980) and educational functions, shown in the perspective of the initiare-christianisare function (Kunowski, 2000a, p. 251). Despite the fact that both authors present a different ontological and axiological perspective, the understanding of the development of spirituality may correspond with each oth-er, assuming appropriate interpretative adequacy. The applied hermeneutical content analysis (Vieira & de Queiroz, 2017), concerning the secondary data analysis (Wick-ham, 2019), enabled eliciting the importance of formation of spiritual identity (Kies-ling et al., 2006), which determines the achievement of human maturity and outstand-ing creativity (Nęcka, 2003, pp. 216–218) of Kunowski, that is not only reflected in his thought and contribution to the development of Christian, Catholic and pastoral ped-agogy, but also in life, while fulfilling his vocation in accordance with the will of God.

Keywords

PL

duchowość; rozwój duchowy; atrybuty duchowości; funkcje wychowania; Stefan Kunowski

EN

spirituality; spiritual development; attributes of spirituality; functions of education; Stefan Kunowski

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2025
• Volume: 1/55
• Pages: 51-69

Contributors

author

Szymańska Maria

• Uniwersytet Ignatianum w Krakowie

• https://orcid.org/0000-0001-5244-5966

References

• Borowski, E. (1981). Wspomnienia o Stefanie Kunowskim. W: B. Bejze (red.), Chrześcijanie, t. 6 (s. 481–482). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Byzdra-Kusz, P. (2018). Stefan Kunowski (1909–1977). Ośrodek Badań nad Dziejami KUL/znani absolwenci. Pobrano 6 maja 2024 z: https://www.kul.pl/stefa n-k u nowsk i-19 09-1977,a r t _ 89759.ht m l.
• Chałas, K. (2016). Introcepcja wartości. W: K. Chałas i A. Maj (red.), Ency-klopedia aksjologii pedagogicznej (s. 460–464). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne POLWEN.
• Karczewska, J. (2003). Wychowanie do pracy według Stefana Kunowskiego. Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne, 14, 309–323.
• Karczewska, J. (2012). Integralne wychowanie: chrześcijańska koncepcja Stefana Kunowskiego. Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego.
• Karczewska, J. (2015). Stefan Kunowski – droga do Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W: R. Skrzyniarz, M. Łobacz i B. Borowska (red.), W służbie na-uki, wychowania i wartości. Szkice biograficzne o lubelskim środowisku nauko-wym (s. 345–362). Lublin: Wydawnictwo EPISTEME.
• Kieling, M. (2022). Nauczanie Jana Chryzostoma o charyzmatach na podsta-wie Homilii do Pierwszego Listu św. Pawła do Koryntian. Biblica et Patristica Thoruniensia, 15(3), 9–24. http://dx.doi.org/10.12775/BPTh.2022.012.
• Kiesling, C., Sorell, G., Montgomery, M. J. i Colwell, R. K. (2006). Identity and Spirituality: A Psychosocial Exploration of the Sense of Spiritual Self. Develop-mental Psychology, 42(6), 1269–1277.
• Kiesling, C. i Sorell, G. (2009). Joining Erikson and Identity Specialists in the Quest to Characterize Adult Spiritual Identity. Identity:An Interna-tional Journal of Theory and Research, 9(3), 252–271. https://doi.org/10.1080/15283480903344554.
• Kitówna, Z., Kunowska-Porębna, M. i Pomianowski, R. (1981). Profesor Ste-fan Kunowski (1909–1977) – przeszedł przez życie dobrze czyniąc. W: B. Bej-ze (red.), Chrześcijanie, t. 6 (s. 445–524). Warszawa: Akademia Teologii Kato-lickiej.
• Kulpaczyński, S. (1979). Samowychowanie. Seminare. Poszukiwania naukowe, 4, 195–213.
• Kunowski, S. (1962a). Założenia i aktualne potrzeby wychowania katolickiego. Ateneum Kapłańskie, 54, 222–233.
• Kunowski, S. (1962b). Podstawy wychowania duszpastersko-katechetycznego. Katecheta, 4, 204–215.
• Kunowski, S. (1962c).Potrzeby wychowania duszpastersko-katechetycznego. Katecheta, 5, 263–272.
• Kunowski, S. (1964). O wychowaniu parafialnym. Katecheta, 4, 151–154.
• Kunowski, S. (1968). Potrzeby programowe pedagogicznego kształcenia alum-nów. Ateneum Kapłańskie, 71, 65–76.
• Kunowski, S. (1972). Podstawy pedagogiczne rozwijania życia wewnętrzne-go. W: T. Bielski (red.), Ku odnowie życia wewnętrznego. Powołanie człowieka(s. 67–100). Poznań: Pallottinum.
• Kunowski, S. (2000a). Problematyka współczesnych systemów wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Kunowski, S. (2000b). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydaw-nictwo Salezjańskie.
• Kunowski, S. (2003). Wartości w procesie wychowania. Kraków: Oficyna Wy-dawnicza „Impuls”.
• Lewandowska, B. (2012). Stefan Kunowski (1909–1977). Bibliografia podmio-towo-przedmiotowa w wyborze. Kielce: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka. Pobrano 6 maja 2024 z: https://www.pbw.kielce.pl/userfiles/file/nowe_zesta-wienia/dokument362.pdf.
• Majewski, M. (1981). Wspomnienia o Stefanie Kunowskim. W: B. Bejze (red.), Chrześcijanie, t. 6 (s. 468–470). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Mazur, P. (2011). Podstawy pedagogiki pastoralnej. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”.
• Młotkowski, J. (1981). Wspomnienia o Stefanie Kunowskim. W: B. Bejze (red.), Chrześcijanie, t. 6 (s. 464–466). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Nęcka, E. (2003). Psychologia twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Niewęgłowski, J. (2000). Problematyka współczesnych systemów wychowania. Stefan Kunowski. Seminare. Poszukiwania naukowe, 17, 547–549.
• Sękowska, Z. (1981). Wspomnienia o Stefanie Kunowskim. W: B. Bejze (red.), Chrześcijanie, t. 6 (s. 477–479). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Skrzyniarz, R. (red.). (2018). Wspomnienia Marii Kunowskiej-Porębnej. Lublin: Wydawnictwo EPISTEME.
• Szymańska, M. (2017). Introcepcja wartości w kształtowaniu dojrzałości pod-miotów edukacyjnych. Perspektywa pedagogiczna. W: M. Gogolewska-Tośka i M. Szymańska (red.), Człowiek – edukacja – społeczeństwo (s. 51–63). Puł-tusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora.
• Szymańska, M. (2019). Portfolio w kształceniu nauczycieli. Kraków: Wydaw-nictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
• Vieira, K. A. L. i de Queiroz, G. M. (2017). Hermeneutic Content Analysis: A Method of Textual Analysis. International Journal of Business Marketing and Management (IJBMM), 2(8), 8–15.
• Wickham, R. J. (2019). Secondary Analysis Research. Journal of the Ad-vanced Practitioner in Oncology, 10(4), 395–400. https://doi.org/10.6004/jad-pro.2019.10.4.7.
• Wilber, K. (1980). The Atman Project: A Transpersonal View of Human Devel-opment. Michigan: Theosophical Publishing House.
• Wojtyła, K. (2000). Osoba i czyn. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2025.004