Nazwiska jako świadectwo zróżnicowania etnicznego mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego

• Authors: Raszewska-Klimas Agnieszka

Title variants

EN

The surnames as evidence for the ethnic variety of Piotrkow Trybunalski’s residents

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Analizowany materiał językowy pochodzi ze Słownika nazwisk mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego i okolic XIX–XX wieku, autorstwa E. Piotrowicz, A. Raszewskiej-Klimas i L. Pacan-Bonarek. Ukazana została różnorodność struktur onimicznych uwarunkowana podłożem historyczno-kulturowym. Poprzez pryzmat nazwiska omówiono zróżnicowanie etniczne mieszkańców dawnego Piotrkowa. Dokonano analizy etymologicznej i strukturalnej obcych nazwisk piotrkowian. Na niepolskie pochodzenie antroponimów wskazują zarówno podstawy derywacyjne (odetniczne, odmiejscowe, odimienne i odapelatywne), jak i struktura nazwisk. W nazwiskach piotrkowian widoczne są ślady rosyjskie, ukraińskie, białoruskie, łużyckie, pruskie, litewskie, czeskie, słowackie, węgierskie, austriackie, włoskie, jidysz i inne. Obce nazwiska mieszkańców Piotrkowa ulegały różnym procesom adaptacyjnym do polskiego systemu językowego.

EN

The analysed linguistic material comes from „The Dictionary of the 19th and 20th-century Surnames of Piotrkow and Its Surroundings’ Residents” by E. Piotrowicz, A. Raszewska-Klimas and L. Pacan- -Bonarek. The variety of onymic structures conditioned to the historical-cultural ground has been presented. The ethnic variety of the town inhabitants is shown through the prism of the surname. The foreign surnames of Piotrkow’s inhabistants have undergone an etymological and structural analysis. The derivational bases (ethnic-based, place-based, name-based and appellative-based) as well as the surnames’ structures indicate the non-Polish origin of the anthroponyms. In the surnames of Piotrkow’s residents there are Russian, Ukrainian, Belarusian, Lusatian, Prussian, Lithuanian, Czech, Slovakian, Hungarian, Austrian, Italian, Yiddish and other traces. The foreign surnames of Piotrkow’s residents went through various adaptation processes to the Polish language system.

Keywords

PL

onomastyka; antroponimia; etniczność

EN

onomastics; anthroponymy; ethnicity

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
• Year: 2015
• Volume: LXI
• Pages: 185-197

Dates

published

2015

Contributors

author

Raszewska-Klimas Agnieszka

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Filia w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział Filologiczno-Historyczny Instytut Filologii Polskiej

References

• Abramowicz Zofia, 2003, Słownik etymologiczny nazwisk Żydów białostockich, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Baranowski Bohdan, red., 1989, Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź.
• Gala Sławomir, 1979, Słowotwórstwo nazwisk i przezwisk ludności byłego powiatu piotrkowskiego, „Studia Językoznawcze”, IV, s. 43–87.
• Gala Sławomir, 1997, Słownik nazwisk i przezwisk ludności ziemi piotrkowskiej, Wydawnictwo Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim, Piotrków Trybunalski–Łódź.
• Gala Sławomir, Piotrowicz Elżbieta, 2001, Nazwiska historyczne piotrkowian, Wydawnictwo ŁTN, Łódź.
• Gąsior Marcin, Orżyński Jarosław, Ratajski Mirosław, 1997, Piotrków Trybunalski i okolice. Przewodnik, Centrum Informacji Turystycznej PTTK, Piotrków Trybunalski.
• Głowacki Piotr, 2010, Życie gospodarcze Piotrkowa Trybunalskiego w latach 1793–1914, Wydawnictwo Biblioteki Piotrkowskiej, Piotrków Trybunalski.
• Kempa Andrzej, 1997, Szkice trybunalskie – Piotrków Trybunalski, Wydawnictwo Biblioteki Piotrkowskiej, Piotrków Trybunalski.
• Kisson-Jaszczyński Jerzy, 1993, Prowincjałki: alfabet piotrkowski, Wydawnictwo PTPN, Piotrków Trybunalski.
• Kisson-Jaszczyński Jerzy, 2008, Piotrcoviana. Opowieści cotygodniowe, Wydawnictwo Lamar, Piotrków Trybunalski.
• Piotrowicz Elżbieta, Raszewska-Klimas Agnieszka, Pacan-Bonarek Lidia (w druku), Słownik nazwisk mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego i okolic XIX–XX wieku, Wydawnictwo ŁTN, Łódź.
• Przyłubska-Siatkowska Ewa, 2008, Z Iwanowic na Sorbonę, Wydawnictwo M.M., Warszawa.
• Warchulińska Agnieszka, 2012, Piotrków Trybunalski między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918–1939, Wydawnictwo Księży Młyn, Łódź.
• Ziętek Jacek, 2011, Historia miasta Piotrkowa Trybunalskiego, Piotrków Trybunalski: Muzeum, Piotrków Trybunalski.

Identifiers

ISSN

0076-0390