Wpływ instytucji formalnych i nieformalnych na działalność innowacyjną polskich przedsiębiorstw sektora MSP

• Authors: Godlewska Małgorzata

Title variants

Impact of formal and informal institutions on innovative activity of Polish small and medium-sized enterprises

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Sektor małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce (inaczej niż np. w Stanach Zjednoczonych) jest znacznie mniej aktywny, jeśli chodzi o podejmowanie działalności innowacyjnej, niż przedsiębiorstwa duże. Małe i średnie przedsiębiorstwa podejmując działalność innowacyjną borykają się z wieloma problemami generowanymi przez ich otoczenie, a związanymi z ich małą skalą działalności, jak problemy dotyczące braku wewnętrznych i zewnętrznych środków finansowych na nakłady na innowacje. Ponadto ponoszone przez małe i średnie przedsiębiorstwa nakłady na innowacje dotyczą w przeważającej mierze inwestycji w środki trwałe, jak budynki i budowle, czy środki transportu i maszyny, a nie działalności badawczo-rozwojowej. Ponadto z racji na niski współczynnik przetrwania na rynku, w okresie pierwszych pięciu lat małe i średnie przedsiębiorstwa nie są w stanie prowadzić działalności innowacyjnej bez wsparcia ze strony instytucji formalnych i nieformalnych. Celem niniejszego artykułu, w oparciu o badania statystyczne GUS i PARP za lata 2004–2015, jest wskazanie na kluczowe obszary, w których współpraca pomiędzy instytucjami formalnymi i nieformalnymi w zakresie działalności innowacyjnej małych i średnich przedsiębiorstw, da efekt synergii w postaci wzrostu innowacyjności polskiej gospodarki narodowej. Współpraca instytucji formalnych z instytucjami nieformalnymi ma wpływ zarówno na tworzenie środowiska sprzyjającego rozwojowi przedsiębiorczości, jak i działalności innowacyjnej. Instytucje formalne mogą wpływać na wyższy poziom wydatków małych i średnich przedsiębiorstw na działalność B+R poprzez zwiększenie dostępności wsparcia nakładów na B+R w ramach dotacji, grantów czy ulg podatkowych, jak i zapewnienie stabilności otoczenia prawnego oraz ochrony praw własności intelektualnej. Natomiast instytucje nieformalne stymulują oddolną energię przedsiębiorczości, kreatywności i innowacyjności poprzez kulturowy system norm sprzyjających podejmowaniu ryzyka, indywidualizmowi, współpracy i samorealizacji.

EN

The sector of small and medium-sized enterprises in Poland (unlike in the US) is much less active in terms of undertaking innovative activities, than large companies. Small and medium-sized enterprises engaging in innovative activity, face many problems connected with their small-scale activities, such as lack of internal or external funding for innovation. In addition, innovation spending involves mainly fixed assets, such as buildings and structures, means of transport and machinery, not R & D. Due to low survival rate on the market during the first five years, small and medium-sized enterprises are not able to carry out innovative activities without the support of formal and informal institutions. The aim of this article is to identify key areas, where the cooperation between formal and informal institutions result in synergies innovativeness of Polish national economy. Article is based on statistical studies of Central Statistical Office of Poland and the Polish Agency for Enterprise Development for years 2004–2015. Cooperation between formal and informal institutions has an influence both on the creation of an environment supportive for the development of entrepreneurship and innovation. Formal institutions can influence the higher level of R & D expenditures by increasing the availability of R & D expenditure support through grants or tax credits, as well as by ensuring the stability of the legal environment and the protection of intellectual property rights. Informal institutions, on the other hand, stimulate the bottom-up energy of entrepreneurship, creativity and innovation through a cultural system of standards conducive to risk-taking, individualism, cooperation and self-fulfillment.

Keywords

PL

instytucje formalne i nieformalne,; MSP,; innowacje.

EN

formal and informal institutions,; SMEs,; innovation

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2018
• Volume: 54
• Pages: 289-300

Contributors

author

Godlewska Małgorzata

• Katedra Prawa Administracyjnego i Finansowego Przedsiębiorstw Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

References

• Alexander E., 2012, “The effects of legal, normative, and cultural-cognitive institutions on innovation in technology alliances”, Management International Review, Vol. 52, No. 6, https://doi.org/10.1007/s11575-011-0123-y
• BGK, 2015, Raport roczny BGK za 2015 r., https://www.bgk.pl/o-banku/bank-w-liczbach/ (stan na 15.05.2017).
• Borowiec R., Siuta-Tokarska B., 2017, „Problemy innowacyjności gospodarki Polski, ze szczególnym uwzględnieniem działalności badawczo-rozwojowej”, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, Nr 50, DOI:10.15584/nsawg.2017.2.10
• Czapliński J., Panek T., 2015, Diagnoza Społeczna 2015. Warunki i Jakość Życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
• Deloitte, 2015, Badania i rozwój w przedsiębiorstwach. Raport.
• Dibrell C., Davis P., Craig J., 2008, „Fuelling innovation through information technology in SMEs”, Journal of Small Business Management, Vol. 46, Nr 2.
• Duraj J., Papiernik-Wojdera M., 2010, Przedsiębiorczość i innowacyjność, Difin, Warszawa.
• Estrin S., Mickiewicz T., 2012, „Shadow economy and entrepreneurial entry”, Review of Development Economics, Vol. 16, Iss. 4, DOI:10.1111/rode.12004.
• European Innovation Scoreboard 2016, Belgium, http://ec.europa.eu/growth/industry/innovation/facts-figures/scoreboards_en (stan na 15.05.2017).
• European Social Survey, 2014, http://www.europeansocialsurvey.org/download.html?file=ESS7e01&y=2014 (stan na 15.05.2017).
• Freel M., 2003, „Sectoral patterns of small firm innovation, networking and proximity”, Research Policy, Vol. 32, Iss. 5, DOI:10.1016/S0048-7333(02)00084-7.
• Freeman Ch., 1973, The Economics of Industrial Innovation, Penguin Books, London.
• Głuszczuk D., 2015, Finansowanie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w regionach Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• GUS, 2008, 2012, 2014, 2015, 2016 Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2004–2006, 2008–2010, 2010–2012, 2012–2014, 2013–2015, Warszawa, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/ (stan na 15.05.2017).
• GUS, 2016a, Nauka i technika w 2015 r., Warszawa, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/nauka-i-technika/nauka-i-technika-w-2015-r-,1,12.html (stan na 15.05.2017).
• Janusz W., Kozioł K., 2007, Determinanty działalności innowacyjnej przedsiębiorstw, Difin, Warszawa.
• Klonowski D., 2009, Innowacyjność sektora MSP w Polsce. Rządowe programy wsparcia a luka finansowa, Ernst & Young Polska,Warszawa.
• Komisja Europejska 2008, Najpierw myśl na małą skalę Program „Small Business Act” dla Europy, KOM(2008) 394 wersja ostateczna, http://eur-lex.europa.eu/legal-ontent/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52008DC0394&from=PL
• Komisja Europejska 2010a, Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, KOM(2010) 2020, http://ec.europa. eu/eu2020/pdf/1_PL_ACT_part1_v1.pdf (stan na 15.05.2017).
• Komisja Europejska, 2010b, Zintegrowana polityka przemysłowa w erze globalizacji – Konkurencyjność i zrównoważony rozwój na pierwszym planie [COM (2010) 614], http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=LEGISSUM:et0005&from=PL (stan na 15.05.2017).
• Komisja Europejska, 2015a, Poradnik dla użytkowników dotyczący definicji MŚP, ARES(2016)956541, http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/15582/attachments/1/translations/pl/renditions/native (stan na 15.05.2017).
• Komisja Europejska, 2015b, Innobarometer 2015 – The Innovation Trends at EU Enterprises, Flash Eurobarometer nr 415.
• Low D., Chapman R., 2007, „Inter-relationships between innovation and market orientation of SMEs”, Management Research News, Vol. 30, Iss. 12, DOI:10.1108/01409170710833321.
• Mazzucato M., 2016, Przedsiębiorcze państwo. Obalić mit o relacji sektora publicznego i prywatnego, Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox, Poznań.
• Ministerstwo Rozwoju, 2017, http://mr.bip.gov.pl/centra-badawczo-rozwojowe/wykaz-przedsiebiorcow-posiadajacych-status-cbr.html (stan na 15.05.2017).
• Niedzielski P., Stanisławski R., Stawasz E., 2011, Polityka innowacyjna państwa wobec sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce – Analiza uwarunkowań i ocena realizacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• OECD, 2010, SME’s, entrepreneurship and innovation, OECD Studies on SME’s and Entrepreneurship, Paris.
• PARP, 2007, Kierunki inwestowania w nowoczesne technologie w przedsiębiorstwach MSP. Raport z badania ankietowego, Warszawa.
• PARP, 2012, Badanie rynku wybranych usług wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce. Obszar: Transfer technologii. Raport końcowy.
• Phelps E.S., 2013, Mass flourishing: how grassroots innovation created jobs, challenge, and change, Princeton University Press, Princeton, http://dx.doi.org/10.1515/9781400848294
• Salvato C., Lassini U., Wiklund J., 2007, „Dynamics of external growth in SMEs: Process of model acquisition capabilities emergence”, Schmalebach Business Review, Vol. 59, Nr 3, https://doi.org/10.1007/bf03396752
• Schumpeter J., 1960, Teoria rozwoju gospodarczego, PWN, Warszawa.
• Schwab K., 2016, The Global Competitiveness Report, edition 2016-2017,
• Shane S., 1993, Cultural inflluences on national rates on innovation, „Journal of Business Venturing”, Vol. 8, https://doi.org/10.1016/0883-9026(93)90011-s
• Sokół A., 2009, Bariery ograniczające współpracę przedsiębiorstw ze sferą B + R i ich implikacje dla rozwoju innowacji w Polsce, [w]: Innowacyjność w skali makro i mikro, red. B. Kryk, K. Piech, Instytut Wiedzy i Innowacji, Warszawa.
• Stawasz E., 2011, Polityka innowacyjna wobec MSP, [w:] P. Niedzielski, R. Stanisławski, E. Stawasz, Polityka innowacyjna państwa wobec sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce – Analiza uwarunkowań i ocena realizacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Tarnawa A., Skowrońska A. (red.), 2016, Raport o stanie sektora MSP w Polsce, Warszawa.
• Traktat z 25.03.1957 r. o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE 2016/C 202/01).
• Ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 141).
• UZP, 2017, Biuletyn Informacyjny Urzędu Zamówień Publicznych 01.01.2017-31.10.2017, Nr 10/2017 https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0029/35687/BIUZPnr102017.pdf
• Wasilczuk J.E., 2015, Otoczenie instytucjonalne a innowacyjność przedsiębiorstw, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 875, Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, nr 41, t. 2, DOI: 10.18276/pzfm.2015.41/2-27
• World Bank, 2016, Worldwide Governance Indicators 2015, http://info.worldbank.org/governance/wgi/#home (stan na 15.05.2017).
• Zadura-Lichota P. (red.), 2015, Innowacyjna przedsiębiorczość w Polsce. Odkryty i ukryty potencjał polskiej innowacyjności, PARP, Warszawa, https://www.parp.gov.pl/images/PARP_publications/pdf/22522.pdf (stan na 15.05.2017).

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2018.2.20