Wpływ turystyki masowej na dziedzictwo Zakopanego

• Authors: Michał Murzyn
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł przedstawia jak turystyka masowa oddziałuje na uwarunkowania społeczno-gospodarcze w Zakopanem oraz jaki ma to wpływ na postrzeganie dziedzictwa miasta. Zapoznam czytelnika w jaki sposób wąskie i selektywne traktowanie własnego dziedzictwa wpływa na krajobraz kulturowy i przestrzeń społeczną. Jak fałszywe pojęcia o potrzebach gości i bardzo płytkie rozumienie gospodarki determinuje postrzeganie zakopiańskich zabytków i jakie konsekwencje w obrazie tej przestrzeni odgrywa niewielka świadomość własnej historii. W efekcie prowadzi to do tworzenia fałszywych sygnałów. Z jednej strony mieszkańcy Zakopanego wstydząc się własnego dziedzictwa, własnych drewnianych domów okładają je tynkiem, wymieniają dachy i okna dla stworzenia wrażenia nowości, z drugiej strony wielu restauratorów tworzy imitacje drewnianych chałup na modernistycznych kamienicach. W imię zysków niszczy się tatrzański krajobraz zasłaniając go wolnostojącymi bilbordami, albo przeskaloną zabudową. Takie działania spłaszczają bogactwo kultury góralskiej.

Keywords

PL

turystyka masowa; turystyka kulturowa; dziedzictwo Zakopanego

• Publisher: KulTour.pl - Organizator Turystyki Kulturowej i Edukacyjnej, Poznań, Polska
• Journal: Turystyka Kulturowa
• Year: 2015
• Issue: 10
• Pages: 72-85

Dates

online

2015-10-01

Contributors

author

Michał Murzyn

• Uniwersytet Jagielloński, Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Zakopanem

References

• Ashworth G. J., 2007, Sfragmentaryzowane dziedzictwo: sfragmentaryzowany instrument sfragmentaryzowanej polityki, [w:] Murzyn M., Purchla J. (red.), Dziedzictwo Kulturowe w XXI wieku. Szanse i wyzwania, Kraków, s. 29-42
• Broński K., 2006, Rola dziedzictwa kulturowego w rozwoju lokalnym. Doświadczenie polskie doby transformacji (po 1989 r.), „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 706, s. 7-26
• Długołęcka L, Pinkwart M., 1989, Zakopane. Przewodnik historyczny, Warszawa
• Fedyszak-Radziejowska B., 2000, Odnowa wsi – ochrona kulturowego dziedzictwa wsi jako ważny czynnik rozwoju obszarów wiejskich [w:] Gutowska K. (red.) Problemy Zarządzania dziedzictwem kulturowym, Warszawa, s. 76-90
• Gaweł Ł. 2011, Szlaki dziedzictwa kulturowego. Teoria i praktyka zarządzania, Kraków
• Gutowska K., 2014, Wartości niematerialnego dziedzictwa kulturowego, [w:] Zubelewicz J. (red), O niektórych wartościach podstawowych (w kręgu filozofii współczesnej, Warszawa, s. 127-159
• Ingarden R., 1970, Studia z estetyki, t. III, Warszawa
• Jost H., 2004, Dzieje górnictwa i hutnictwa w Tatrach Polskich, Zakopane
• Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjęta w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury na jej siedemnastej sesji (Dz.U.76.32.190).
• Korkuć M., 2008, Lata okupacji 1939-1945, [w:] Zakopane 75 lat praw miejskich, Zakopane, s. 107-116
• Kowalski K., 2013, O istocie dziedzictwa europejskiego – rozważania, Kraków
• Mantyka M., 2008, Prawa Miejskie, [w:] Zakopane 75 lat praw miejskich, Zakopane, s. 29-46
• Mantyka M., 2008a, Zanim powstało miasto, [w:] Zakopane 75 lat praw miejskich, Zakopane, s. 11-28
• Midura F., 2000, Turystyka a zabytki [w:] Gutowska K. (red.), Problemy Zarządzania dziedzictwem kulturowym, Warszawa, s. 157-165
• Mikułowski Pomorski J., 1999, Czy turystyka ochroni historyczne dziedzictwo? [w:] Purchla J. (red.), Dziedzictwo a turystyka, Kraków, s. 153-165
• Moździerz Z., 2013, Architektura i rozwój przestrzenny Zakopanego: 1600-2013, Zakopane
• Murzyn-Kupisz M. 2012, Spojrzenie na wartości obiektów zabytkowych z perspektywy ekonomiki kultury [w:] Szmygin B. (red.), Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków, Warszawa – Lublin, s. 135–150.
• Purchla J., Wstęp [w:] Murzyn M., Purchla J. (red.), Dziedzictwo Kulturowe w XXI wieku. Szanse i wyzwania, Kraków, s. 9-14
• Raport na temat funkcjonowania systemu ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce po 1989 roku, 2009, Warszawa
• Stępień P. M.,2008, Kryzys teorii – czy kryzys praktyki? co powinniśmy naprawić w systemie ochrony dziedzictwa architektonicznego [w:] Szmygin B. (red.), Współczesne problemy teorii konserwatorskiej w Polsce, Warszawa – Lublin, s. 121-132
• Rudkowski T., 1976, Ochrona zabytków. Niektóre aspekty filozoficzne i socjologiczne, „Materiały z XXV Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki”, Warszawa, s. 28-35
• Tajchman J., 1995, Konserwacja zabytków architektury – uwagi o metodzie, „Ochrona Zabytków”, nr 2, s. 150-159
• Tomaszewski A., 1999, Europa: wartość i świadomość dziedzictwa [w:] Purchla J. (red.), Dziedzictwo a turystyka, Kraków, s. 11-15
• Witkiewicz S., 1902, W sprawie pożarów, „Przegląd Zakopiański”, nr 7
• Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami dla Małopolski na lata 2014-2017, Załącznik do uchwały Nr LI/822/14 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 26 maja 2014 r. http://www.malopolskie.pl/Pliki/2014/za%C5%82.WPONZ%20-%20LI.822.14.pdf [23.02.2015]
• Wojewódzki program opieki nad zabytkami w Małopolsce na lata 2010–2013, s. 125: http://www.malopolskie.pl/Pliki/2011/wponz_2010-2013.pdf. [23.06.2015]
• http://24tp.pl/?mod=news&strona=1&id=17867 [30.07.2015]
• http://biznes.newsweek.pl/polska-w-poszukiwaniu-turystow-w-azji-newsweek-pl,artykuly,282372,1.html [02.08.2015]
• http://eurosport.onet.pl/zimowe/skoki-narciarskie/skandal-w-zakopanem-tzn-odwolal-zawody-letniej-grand-prix-w-skokach-narciarskich/5g3vfx [30.07.2015]
• http://krakow.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_malopolskie/portrety_gmin/powiat_tatrzanski/zakopane.pdf [27.01.2015]
• http://psnit2014.syskonf.pl/confdata/psnit2014/Statystyka%20turystyczna%202014%20Bia%C5%82ka %20Tatrza%C5%84ska.pdf [06.02.2015]
• http://tpn.pl/filebrowser/Beata/Bilety_2013.pdf [27.01.2015]
• http://tpn.pl/filebrowser/files/Bilety_2011.pdf [27.01.2015]
• http://tpn.pl/filebrowser/files/Bilety_2012.pdf [27.01.2015]
• http://wyborcza.pl/1,91446,16734913,Biernat__branza_turystyczna_istotnie_wplywa_na_Polskie.html[06.02.2015]
• http://z-ne.pl/s,doc,51871,1,1531,letni_sezon_wakacyjny_podhale_odwiedzilo_2_mln_turystow.html [23.07.2015]
• www.bryla.pl/bryla/1,85301,13915195,Nowa_Biedronka_w_Zakopanem__HIT_czy_KIT_.html [31.03.2015]
• www.bryla.pl/bryla/1,85301,16694612,Projekt_Zahy_Hadid_w_Zakopanem__Budowa_ruszyla_.html [31.03.2015]
• www.gazetakrakowska.pl/artykul/646363,rekordowa-liczba-turystow-w-tatrach,id,t.html [23.07.2015]
• www.pinkwart.pl/Zakopane/zakopane-historia.htm [31.05.2015]
• www.wuoz.malopolska.pl/images/file/Rejestr%20powiaty_ aktualne%20(2).pdf [31.05.2015]
• www.zakopane.eu/artykuly/informator-miejski/herb-i-flaga [20.07.2015]