Psychologiczne aspekty pomyślnego starzenia się

• Authors: Marta Kosiol
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

A person can age in a normal way, pathologically, or successfully (optimally). Th e text presents the perspective of changes that take place in the human personality in one’s old age, the infl uence with personality, on the formation of the personal attitude to time as well as the importance of life experience for personality. Th e importance of active engagement in life is described using such factors of successful ageing as: physical and cognitive resources, social productivity, interpersonal relationships, absence of disease and disability, positive spirituality. Th e factors listed by the John Rowe and Robert Kahn model of successful ageing create a framework for the discussion of active approach to ageing from a psychological perspective. A particular attitude as well as using the resources available in various areas of human functioning result in feelings of life satisfaction, fulfi lment, and a belief that one’s life has sense and meaning, allowing for staying fi t mentally and/or physically even in the late periods of life.

Keywords

PL

pomyślne starzenie się; aktywność; osobowość

EN

positive ageing; activity; personality

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB
• Journal: EXLIBRIS Biblioteka Gerontologii Społecznej
• Year: 2015
• Issue: 1(9)/2015 Duchowość jako kategoria egzystencji i transcendencji w starości
• Pages: 37-50

Dates

published

2015

Contributors

author

Marta Kosiol

• Instytut Psychologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Baltes P. B., 1987, Th eoretical Propositions of Life-Span Developmental Psychology: On the Dynamics Between Growth and Decline, „Developmental Psychology”, 23, 5, s. 611– 626. Baltes P. B., Baltes M. M., 1993, Psychological perspectives on successful aging: the model of selective optimization with compensation. [w:] P. B. Baltes, M. M. Baltes (red.), Successful Aging: Perspectives from the Behavioral Sciences, Cambridge University Press, Cambridge, s. 1–34.
• Błachnio A., 2012, Starość non profi t. Wolontariat na Uniwersytetach Trzeciego Wieku w Polsce i na świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
• Błachnio A., 2011, Człowiek autorski w erze globalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
• Błachnio A., Kosiol M., Zajac-Lamparska L., 2007, Świadomość czasu a osobowość na przykładzie koncepcji osobowości Kazimierza Obuchowskiego, [w:]M. Wójtowicz-Dacka, L. Zając-Lamparska (red.), O świadomości: wybrane zagadnienia, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Bowling A., 2007, Aspiration for older age in the 21st century: what is successful aging? International Journal of Aging and Human Development, Vol. 64, nr 3, s. 236–297.
• Cicirelli V. G., 1989, Feelings of Attachment to Siblings and Well-Being in Later Life, Psychology and Aging, Vol. 4, No. 2, s. 211–216.
• Dzięgielewska M., 2006, Aktywność społeczna i edukacja w fazie starości. [w:] B. Szatur-Jaworska (red.), Podstawy gerontologii społecznej, Ofi cyna Wydawnicza ASPRA–JR, Warszawa, s. 160–164.
• Fossel M., 2009, Jak przedłużyć nasze życie, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Hall C., Lindzey G., 2003, Teorie osobowości, PWN, Warszawa.
• Halicki J., 2005, Pomyślne starzenie jako jedna z kluczowych kategorii późnej dorosłości, [w:]
• E. Dubas (red.), Człowiek dorosły istota (nie)znana? Wydawnictwo Naukowe Novum, Łódź – Płock, s. 165–173.
• Halicki J., 2008, Potoczne defi nicje pomyślnego starzenia się [w:] J. T. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych ihumanistycznych. Zakład Demografi i i Gerontologii Społecznej UŁ, Łódź.
• Harwas-Napierała B., Trempała J., 2000, Psychologia rozwoju człowieka, T2. Warszawa: PWN.
• Hill R. D., 2009, Pozytywne starzenie się. Młodzi duchem w jesieni życia, MT Biznes Sp. z o. o., Warszawa.
• Kaczmarczyk M., Trafi ałek E., 2007, Aktywizacja osób w starszym wieku jako szansa na pomyślne starzenie się, Gerontologia Polska, 15(4), s. 116–118.
• Kocemba J., 2006, Chorowanie w okresie starości [w:] T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska (red.), Geriatria z elementami gerontologii ogólnej, Via Medica, Gdańsk, s. 6–12. Komeński J. A., 1973, Pampaedia, Ossolineum, Wrocław.
• Konieczna-Woźniak R., 2008, Zaangażowanie ludzi starszych w przekaz międzypokoleniowy. [w:] R. Konieczna-Woźniak (red.), Dorosłość wobec starości. Oczekiwania – radości – dylematy, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 42.
• Konieczna-Woźniak R., 2012, Odmłodzona starość – implikacje podmiotowe i społeczne, Studia Edukacyjne nr 21, Poznań.
• Izdebski, P. , Jurga M., Kosiol M., 2012, Bilans życiowy a postawa wobec śmierci w późnej dorosłości. Gerontologia Polska, T. 20, nr. 3, s. 155–159.
• Lewicki A., (red.), 1978, Psychologia kliniczna, PWN, Warszawa.
• Liberska H., 1993, Perspektywy czasowe młodzieży w Polsce. Kwartalnik Polskiej Psychologii Rozwojowej, 2, 39–58.
• Łukaszewski W., 1983, Osobowość – orientacja temporalna – ustosunkowanie do zmian. Wydawnictwo UWr, Wrocław.
• Moritz M. (Kosiol M.), 2002, Trening umysłu jako forma utrzymania aktywności intelektualnej ludzi starych [w:] K. Obuchowski (red.), Starość i osobowość, Wyd. Akademii Bydgoskiej Bydgoszcz.
• Niemczyński A., Olejnik M., 1993, Związek mądrości z wiekiem – co i jak się w niej zmienia? Kwartalnik Polskiej Psychologii Rozwojowej, t. 1, nr 3, s. 30–48.
• Nosal C., 2001, Perspektywa czasu na przełomie epok – szanse i zagrożenia rozwoju osobowości, Roczniki Psychologiczne, 4, s. 165–177.
• Obuchowski K., 2000, Galaktyka potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, Zysk i S-ka, Poznań.
• Pietrasiński Z., 1990, Sztuka uczenia się. WP, Warszawa.
• Posłuszna M., 2012, Aktywność rodzinna i społeczna osób starszych Nowiny Lekarskie, 81, 1, s. 75–79.
• Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., 2000, Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. PWN, Warszawa.
• Rembowski J., 1984, Psychologiczne problemy starzenia się człowieka, PWN, Warszawa-Poznań.
• Sendyk M., 2006, Osoby starsze w roli dziadków [w:] A. Nowicka (red.), Wybrane problemy osóbstarszych, Ofi cyna Wydawnicza Impuls, Kraków, s. 151–159.
• Steuden S., 2011, Psychologia starzenia się i starości, PWN, Warszawa.
• Szukalski P., Szatur-Jaworska B., 2014, Wprowadzenie [w:] P. Szukalski, B. Szatur-Jaworska (red.), Aktywne starzenie się. Przeciwdziałanie barierom. Wydawnictwo UŁ, Łódź.
• Tobiasz-Adamczyk B., Brzyska M., 2011, Wybrane aspekty socjologiczne wieku starszego „Świat Problemów”, nr 11, s. 5.
• Trempała J., 2000, Modele rozwoju psychicznego: Czas i zmiana, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz.
• Turner J. S., Helms D., 1999, Rozwój człowieka, WSiP, Warszawa.
• Tyszkowa M. (red.), 1998, Rozwój psychiczny człowieka w ciągu życia, PWN, Warszawa.
• Wawrzyniak J. K., 2014, Adaptacja do starości [w:] A. Chabior, A. Fabiś, J. K. Wawrzyniak (red.), Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej, , CRZL, Warszawa.
• White L., 2001, Sibling Relationships Over the Life Course: A Panel Analysis. „Journal of Marriage and Family” 63, s. 555–568.
• Zając-Lamparska L., 2011, Wspomaganie funkcjonowania ludzi starzejących się [w:] J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa.
• Adamczyk B., Brzyska M., 2011, Wybrane aspekty socjologiczne wieku starszego, [online] www.swiatproblemow.pl/2011_11_1.html. [27.01.2015]
• Price C. A., 2009, Aging Families—Series Bulletin #1 Sibling Relations in Later Life [online] http://fcs.osu.edu/sites/fcs/fi les/unprotected/families/stages-of-life/aging/afsb1-sibling-relations. pdf. [27.01.2015]