O bóstwach żeńskich w mitologii germańskiej i hinduizmie

• Authors: Chomik Piotr

Title variants

EN

ABOUT FEMALE DEITIES IN GERMANIC MYTHOLOGY AND HINDUISM

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem niniejszego tekstu są miejsca i funkcje bóstw kobiecych w panteonach bogów germańskich i hinduistycznych. W mitologii germańskiej najważniejsze były podziały na siły symboliczne męskie i żeńskie, a nie modelowy podział bogów i ludzi na sfery władzy, wojny i dobrobytu. Wśród bóstw żeńskich mitologii germańskiej należy wymienić: Frigg, jako królową Asów i Asynii, Sagę, Eir, Gefjon, Fullę, Sif, Lofn, Vor, Vanr, Syn, Hlin, Snotrę i Gnę. oraz należąe do Wanów Nerthus i Freję. Wybuch wojny pomiędzy Asami a Wanami powoduje pojawienie się tajemniczej kobiety Gullveig. Spośród grup bogiń skandynawskich wyraźnie odrębne od męskiej części panteonu były Disy, boginie związane ze sferą płodności i śmierci. Tradycja Wielkiej Bogini jest w hinduizmie nie mniej ważna niż tradycje Wisznu i Śiwy. Niezliczone bóstwa żeńskie w tradycjach lokalnych są zazwyczaj przez Hindusów uznawane za personifikacje czy aspekty jedynej Wielkiej Bogini, której kult sięga najprawdopodobniej czasów prehistorycznych. W hinduizmie wszystkie boginie są tylko jakimś aspektem jednej Bogini, działającej w różny sposób zależnie od konkretnej sytuacji. Najważniejsze z nich to boginie Durga i Kali. W hinduizmie popularne są też związki par Bogów, które mają być przykładami idealnych związków pomiędzy kobietą a mężczyzną. Należą do nich związki Ramy i Sity, Kriszny i Radhy, Śiwy i Parwati czy Wisznu i Lakszmi.

EN

The purpose of this work is to present the hierarchy and the functions of female deities in the Germanic and Hindu pantheons. The most important in Germanic mythology were the divisions into the symbolic masculine and feminine strengths, unlike the model gods and humans separation basing on three areas: power, war and prosperity. Among several female deities of Germanic mythology, ones that shall be listed are: Frigg, the Queen of the Æsir and Asgard, Sága, Eir, Gefjon, Fulla, Sif, Lofn, Vör, Vanr, Syn, Hlín, Snotra and Gná as well as belonging to the Vanir, Nerthus and Freyja. The war between the Æsir and the Vanir, causes Gullveig, a mysterious woman, to appear. From all of the Norse goddesses groups, distinctively separate from the masculine fraction of the pantheon were the dísir, goddesses connected with the fertility and the death. The tradition of Mother Goddess in Hinduism is just as important as the traditions of Vishnu and Shiva. Innumerable female deities in the local traditions are usually regarded by Hindus people as the personifications or some aspect derived from one and only Mother Goddess, the worship of whom, most likely dates back to prehistoric times. In Hinduism, all of the goddesses are just some kind of One Goddess’ aspect, who depending on the specific situation, acts in a different manner. The most important goddesses are Durga and Kali. What is also popular in above-mentioned religion, are relationships among the couples of Gods that are to be the examples of an ideal relationship between a woman and a man. These include relationships of Rama and Sita, Kriszna and Radha, Shiva and Parvati or Vishnu and Lakshmi.

Keywords

PL

religia; hinduizm; mitologia germańska; kobieta, bóstwa

EN

religion; Hinduism; Germanic mythology; woman; deities

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2018
• Issue: 1(4)
• Pages: 137-153

Dates

published

2018-06-30

Contributors

author

Chomik Piotr

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Comte Fernard., Najsłynniejsze święte księgi świata, Łódź: Wydawnictwo OPUS, 1994.
• Edda poetycka, ze staroislandzkiego przeł. i oprac. Apolonia Załuska-
• Strömberg, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986.
• Ramayana, Warszawa 1993.
• Szrejter A., Mitologia germańska. Opowieści o bogach mroźnej Północy, Gdańsk 2006.
• Bartnik A., Nehalennia. Bogini z jabłkami 84 lata później. Zarys problemu, „Klio”, 2012, t. 20 (1).
• Dumezil G., Bogowie Germanów. Szkice o kształtowaniu się religii skandynawskiej, Warszawa 2006.
• Flaherty W.O., Women, Androgyne, and Other Mythical Beasts, Chcago, London 1980.
• Food G., Hinduizm. Wprowadzenie, Kraków 2008.
• Kiszka K., Bezpieczeństwo zapisane w słowach powieści, „De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności”, 2015, 1.
• Niemczyk W., Historia religii, Warszawa 1986.
• Piekarczyk S., Mitologia germańska, Warszawa 1979.
• Puchalska J., Umierać z bronią w ręku. Zaświaty dzielnych wojów Północy,„Maska. Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy” 2011, 11.
• Słupecki L.P., Mitologia skandynawska w epoce Wikingów, Kraków 2014.
• Devi, Durga, Kali i inne boginie, www. http://www.indiaguide.pl/bogowie/devi_durga_kali.html.
• Kobieta w hinduizmie, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,5615.
• Wilowski W., Hinduizm, „Wiedza i Życie” 1996, 1; wersja elektroniczna: http://archiwum.wiz.pl/1996/96013300.asp.

Identifiers

DOI

10.15290/cnisk.2018.01.04.06