WYCHOWANIE SYNA W ŚWIETLE TESTAMENTÓW STANISŁAWA ŻÓŁKIEWSKIEGO

• Authors: Mroczek Grzegorz

Title variants

EN

Bringing up a son in the light of Stanisław Żółkiewski’s last will and test ament

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Reflecting on death is part of human life. It finds its expression not only in literature that takes up the theme of dying but also in people’s last wills, which over the centuries followed very precise rules. This article discusses the way Stanisław Żółkiewski brought up his children. The point of reference are the Hetman’s letters, especially his last wills and testaments. Frequently revised, before each of his military expeditions, they are a source of valuable information about the Hetman as a husband and father. In his testaments the author appears as a religious person, loyal to his king, critical of the situation in the Commonwealth, but above all, concerned for the well-being of his nearest and dearest. It was in those documents that Żółkiewski included guidelines for his wife and children regarding the latter’s upbringing and education. The decisions about his children’s future in a way reflect the tendencies in the 17th-century Poland. They are not, however, passive imitation but an attempt to find what is valuable and worthy of following. This is therefore a completely different look at the commander from Cecora.

Keywords

PL

wychowanie; testament; Stanisław Żółkiewski; Jan Żółkiewski

EN

upbringing; testament; Stanisław Żółkiewski; Jan Żółkiewski

• Publisher: Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu
• Journal: Rocznik Przemyski
• Year: 2017
• Volume: 53
• Issue: 1(20): Historia
• Pages: 19-34

Contributors

author

Mroczek Grzegorz

References

• Archiwum Jana Zamoyskiego, wyd. J. Siemieński, Warszawa 1909. Archiwum Jana Zamoyskiego, wyd. W. Sobieski, Warszawa 1904. S. Barącz, Pamiątki miasta Żółkwi, Lwów 1852. Listy Stanisława Żółkiewskiego 1584–1620, wyd. T. X. L., Kraków 1868. Pisma Stanisława Żółkiewskiego. Kanclerza Koronnego i Hetmana z jego popiersiem, wyd. A. Bielowski, Lwów 1861. J.J.S. Sękowski, Collectanea z dziejopisów tureckich. Rzeczy do historyi polskiey służących. Z dodatkiem objaśnień potrzebnych i krytycznych, t. 1, Warszawa 1824. Testamenty Jana Tomasza i Jana „Sobiepana” Zamoyskich, oprac. W. Kaczorowski, Opole 2007. Testamenty Józefa Stanisława na Dąbrowicy Firleja i jego żony Elżbiety z Frąckiewiczów Firlejowej, oprac. J. E. Leśniewska, Łęczna 1998. Testamenty Szlachty Krakowskiej XVII–XVIII wieku. Wybór tekstów źródłowych z lat 1650–1799, oprac. A. Falniowska-Gradowska, Kraków 1997. Testamenty szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, oprac. J. Kowalkowski, W. Nowosad, Warszawa 2013. Trzy traktaty o sztuce umierania, oprac. M. Włodarski, Kraków 2015. Volumina constitutionum, T. 1: 1493–1526, przyg. do druku S. Grodziski, I. Dwornicka, W. Uruszczak, Warszawa 1996. Volumina legum, t. 1, wyd. J. Ohryzko, Petersburg 1859. Źródła do historii wychowania (wybór), cz. 1: Od starożytnej Grecji do końca XVII wieku, oprac. S. Kot, Kraków 1929. S. Żółkiewski, Początek i progres wojny moskiewskiej, Wrocław 2010. J. Besala, Stanisław Żółkiewski, Warszawa 1988. M. Bogucka, Białogłowa w dawnej Polsce, Warszawa 1998. J.S. Bystroń, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI–XVIII, t. 1, Warszawa 1960. Ł. Charewiczowa, Kobieta w dawnej Polsce do rozbiorów, Lwów 1938. R. Dembska, O testamencie w polskim prawie średniowiecznym, w: Studia z historii ustroju i prawa. Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Walachowiczowi, red. H. Olszewski, t. 7, Poznań 2002. W. Dobrowolska, Książęta Zbarscy w walce z hetmanem Żółkiewskim, Kraków 1930. J. Freylichówna, Ideał wychowawczy szlachty polskiej w XVI wieku i początku XVII wieku, Warszawa 1938. Historia ojców i ojcostwa, red. J. Delumeau, D. Roche, Warszawa 1995. P. Klint, Testamenty szlacheckie z ksiąg grodzkich wielkopolskich 1657–1680, Wrocław 2011. H. Malewska, Listy staropolskie z epoki Wazów, Warszawa 1977. J. Pelc, Barok – epoka przeciwieństw, Warszawa 1993. L. Podhorodecki, Stanisław Koniecpolski ok. 1592–1646, Warszawa 1978. L. Podhorodecki, Hetman Stanisław Żółkiewski, Warszawa 2011. B. Popiołek, Woli mojej ostatniej testament ten… Testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, Kraków 2009. J.L. Popławski, Kto to był Stanisław Żółkiewski – Hetman Wielki Koronny, Wilno 1920. A. Prochaska, Hetman Stanisław Żółkiewski, Warszawa 1927. W. Sobieski, Żółkiewski na Kremlu, Warszawa 1920. A. Śliwiński, Hetman Żółkiewski, Warszawa 1920. M. Włodarski, Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI wieku, Kraków 1987. D. Żołądź-Strzelczyk, Ideały edukacyjne doby staropolskiej: stanowe modele i potrzeby edukacyjne szesnastego i siedemnastego wieku, Poznań 1990.