„Ma dissidence”. Sztuka piosenki Anny Prucnal

• Authors: Grzegorz Piotrowski

Title variants

EN

„Ma Dissidence”. Anna Prucnal’s Art of Song

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kariera polskiej aktorki i pieśniarki Anny Prucnal jest przykładem transgresyjnej biografii artystycznej rozdartej między kraje, kultury, ideologie, style i media. Piotrowski analizuje dorobek Prucnal na polu muzyki popularnej w kontekście interakcji zachodzących między jej tożsamością artystyczną i uprawianym przez nią teatrem piosenki a kolejnymi miejscami kariery (Warszawa, Berlin, Paryż). Bada proces akulturacji i narratywizacji („narrativisation”) sztuki piosenki Prucnal przez miejsca („places”) i związaną z nimi kulturę, dowodząc, że nie tylko kształtowały one tożsamość artystki, jej estetykę i styl, ale też ulegały w ich granicach relokacji. Z jednej bowiem strony pierwiastki miejsca i tożsamości tworzą w sztuce Prucnal niepowtarzalny, otwarty na „niepoprawne” odczytania układ, utkany z różnych i przeciwstawnych jakości (estetycznych, performatywnych, ideologicznych itd.). Dzięki temu piosenkarstwo Prucnal jest – na skalę rzadko spotykaną w muzyce popularnej – transnarodowe, transgatunkowe i transstylistyczne oraz przynależy do transawangardy lat 70. i 80. Z drugiej jednak strony Piotrowski uważa, że tożsamość Prucnal – płynna, procesualna, w każdym geście artystycznym określająca się od nowa i na chwilę – nie daje się zredukować i znaczy, w odmiennych kontekstach, przede wszystkim samą siebie. Paradoks i zagadka sztuki piosenki Prucnal polegają na istnieniu odrębnego i trwałego rdzenia: artystka sama w sobie i przez siebie jest „miejscem” – wyodrębnionym przez głos i jedyną w swoim rodzaju ekspresję, zaś miejsca tego nie można ani z kimkolwiek lub czymkolwiek pomylić, ani też zawłaszczyć.

EN

The career of the Polish actress and songstress Anna Prucnal is an example of a transgressive artistic biography torn between countries, cultures, ideologies, styles and media. Piotrowski examines Prucnal’s achievements in popular music in the context of interactions between her artistic identity and her theatre songs, and the subsequent places where she was artistically based (Warsaw, Berlin, Paris). He examines the process of acculturation and narrativisation of Prucnal’s song art through considering places and cultures associated with them, arguing that they not only shaped the identity of the artist, her aesthetics and style, but they underwent “relocations” within those contexts. On the one hand, elements of place and identity in Prucnal’s work create a unique system, open to an “incorrect” reading, woven from different and opposing qualities (aesthetic, performative, ideological etc.). Thanks to that Prucnal’s art – on a scale rarely seen in popular music – is transnational, transgenre and trans-style, and belongs to the transavantgarde of the 1970s and 1980s. On the other hand Piotrowski believes that Prucnal’s identity, processual and continuous, redefined in each gesture and for a moment, cannot be reduced, and refers, in various contexts, above all to itself. The paradox and mystery of Prucnal’s art of song rely on the existence of a separate and permanent core: the artist herself and by herself is a “place” – extracted by the voice and a unique expression, this place cannot be confused with anybody or anything else, nor may it be appropriated.

Keywords

PL

Prucnal Anna

EN

Prucnal Anna

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2015
• Issue: 91 Film między muzyką pop a popkulturą
• Pages: 170-180

Contributors

author

Grzegorz Piotrowski

• Katedra Kulturoznawstwa, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Gdański

References

• Brackett, David. “What a Difference a Name Makes: Two Instances of African-American Popular Music”. In: Martin Clayton, Trevor Herbert, Richard Middleton (eds.). The Cultural Study of Music: A Critical Introduction. New York, London: Routledge, 2003. 238–250.
• Connell, John, Chris Gibson. Sound Tracks: Popular Music, Identity and Place. London, New York: Routledge, 2003.
• Kochanowski, Jacek. Socjologia seksualności: Marginesy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.
• Mailland, Jean. Chansons et contre-chansons pour Anna. Coaraze: L’Amourier, 2004.
• Piotrowski, Grzegorz, Karol Szymański. „Jak Pani nie wstyd (tak śpiewać)!: Spektakl piosenki Anny Prucnal”. In: Jan Potkański, Robert Pruszczyński (red.). Spojrzenie – spektakl – wstyd. Warszawa: Elipsa, 2011. 108–124.
• Piotrowski, Grzegorz. „Pieśń ujdzie cało: Uwagi o pojęciu i badaniach nad ‘polskim śpiewnikiem narodowym’”. „Ruch Muzyczny” 20 (2007): 28–29.
• Piotrowski, Grzegorz. „Teatr piosenki”. „Teksty Drugie” 4 (2014): 357–379.
• Prucnal, Anna, Jean Mailland. Ja, urodzona w Warszawie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005.
• Prucnal, Anna. „Prucnalistka: Rozmowa z Anną Prucnal”. In: Remigiusz Grzela. Hotel Europa: Rozmowy. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2009. 9–26.
• Rottenberg, Anda. Przeciąg: Teksty o sztuce polskiej lat 80. Warszawa: Open Art Projects, 2009.
• Salzman, Eric, Thomas Dési. The New Music Theater: Seeing the Voice, Hearing the Body. Oxford: Oxford University Press, 2008.
• Storey, John. Studia kulturowe i badania kultury popularnej: Teorie i metody. Janusz Barański (trans., ed.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003.
• Whiteley, Sheila, Andy Bennett, Stan Hawkins (eds.). Music, Space and Place: Popular Music and Cultural Identity. Aldershot: Ashgate, 2005.
• Zimińska-Sygietyńska, Mira. Nie żyłam samotnie. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1985.