Filmowe krajobrazy epoki antropocenu: eksploracja, eksploatacja, trwanie

• Authors: Radkiewicz Małgorzata

Title variants

EN

Film Landscapes of the Anthropocene Era: Exploration, Exploitation, Existence

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka dokonuje problematyzacji krajobrazu w kinie współczesnym w kategoriach eksploracji, eksploatacji i trwania, zdefiniowanych z perspektywy posthumanistycznej i postkolonialnej. Przywołane pojęcia pozwalają odnieść się do różnych relacji między krajobrazem a ludzkimi i nie-ludzkimi podmiotami/aktorami, z uwzględnieniem odmiennych sposobów (współ)działania i (współ)odczuwania, analizowanych przez Rosi Braidotti, Ann Laurę Stoler i badaczy antropocenu. Joanny Żylińskiej koncepcja fotografii „po człowieku” umożliwia natomiast wyjście w analizie obrazów filmowych poza perspektywę ludzkich doświadczeń i działań oraz skupienie się na dynamice i rytmie egzystencji samego krajobrazu. Wybrane przykłady filmowe pokazują, że w kinie współczesnym krajobraz jest ukazywany jako zjawisko polisensoryczne, różnorako oddziałujące na postacie i wpływające na ich relacje ze światem zewnętrznym.

EN

The author examines film landscapes in terms of exploration, exploitation, and existence, which are defined in the context of posthuman and post-colonial studies. These terms allow her to analyse various relations between landscapes and human and non-human subjects/actors, recalling different forms of their co-operation and com-passion, as described by Rosi Braidotti, Ann Laura Stoler, and Anthropocene researchers. After a closer examination of selected films, the author argues that landscapes are represented as polysensory phenomena, which engage film characters and shape their relations with environmental and social realities. Joanna Żylińska’s concept of posthuman photography helps to go beyond human experience and focus on the dynamics and existence of landscapes, especially in images that discuss people-centred ways of representation.

Keywords

PL

posthumanizm; krajobraz; ruiny; podmiotowość relacyjna

EN

posthumanity; landscape ruins; relational subjectivity

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2023
• Issue: 122 Krajobrazy, panoramy, terytoria
• Pages: 21-35

Contributors

author

Radkiewicz Małgorzata

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000-0001-6387-0810

References

• Braidotti, R. (2014). Po człowieku (tłum. J. Bednarek, A. Kowalczyk). Warszawa: PWN.
• Braidotti, R. (2018). Posthumanistyczna podmiotowość relacyjna i polityka afirmatywna (tłum. J. Stępień). Machina Myśli. http://machinamysli.org/posthumanistyczna-podmiotowosc-relacyjna-i-polityka-afirmatywna
• CUCO — curatorial concepts berlin e. V. (2018). Tęsknota za krajobrazem (tłum. M. Szubartowska). Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej, (22). https://www.pismowidok.org/pl/archiwum/2018/22-zobaczyc-antropocen/tesknota-za-krajobrazem
• Frydryczak, B. (2022). Zmysły w krajobrazie. Łódź: Wydawnictwo Oficyna.
• Schollenberger, P. (2014). Odosobnienie. Próby dekonstrukcji krajobrazu. Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej, (8). https://doi.org/10.36854/widok/2014.8.1064
• Stoler, A. L. (2013). „Rozkład pozostaje”. Od ruin do rujnacji (tłum. A. Rejniak-Majewska). Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej, (4). https://doi.org/10.36854/widok/2013.4.1223
• Żylińska, J. (2017). Fotografia po człowieku (tłum. P. Poniatowska). Teksty Drugie, (1), ss. 349-372. (Publikacja oryginału: 2016).