Zjawisko „fotografii fotografii”, czyli interpretacja zdjęć, które komentują same siebie

• Authors: Maciej Frąckowiak

Title variants

EN

Photography’s photography. Interpretation of photographs which discuss themselves

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule krytyczna analiza fotografii Thomasa Strutha - zawarta w części pierwszej - staje się pretekstem do socjologicznej interpretacji specyficznego sposobu fotografowania. Tematem rozważanych zdjęć staje się fotografia w świecie społecznym - użytki, które się z niej czyni, relacje i zniekształcenia, którym podlega przedstawiana za jej pośrednictwem rzeczywistość. Z perspektywy socjologii wizualnej ta tematyczna zmiana wydaje się jednak prawdziwie interesującą dopiero wtedy, gdy rozważyć ją również na planie współczesnego statusu samych zdjęć, a więc interpretować na tle przemian w funkcjach i sposobach, w jakie je dziś używamy i teoretyzujemy o nich. Takim refleksjom poświęcona jest druga cześć tego tekstu. Przyglądam się w niej fotografii w teorii, albumie, galerii, reklamie i krytyce, analizując produkty tych praktyk w optyce - wypracowywanej w trakcie niniejszych rozważań - kategorii „fotografii fotografii”; kategorii, którą proponuję potraktować nie tylko jako lakmus współczesnego porządku wizualnego, ale także jako stabilizator tego porządku.

EN

In the presented article, the critical analysis of Thomas Struth’s photography - included in the first part - is becoming an excuse for the sociological interpretation of specific way of photographing. Photography in the social world, uses and affordances, relations and deformations, according to which the reality is being introduced, becomes the subject of considered photos. But, from the point of view of visual sociology, this topic’s change seems to not be considerably interesting until the point when it will be considered on the field of the temporary status of the pictures themselves, thus interpret them on the background set of changes in their function and manners in which we are using them and theorizing about them. Those kind of reflection are the subject of the second part of the text. I’m looking there at the photography in theory, an album, gallery, advertisement and critic, analyzing the outcomes of such practices in optics – elaborated during presented considerations – categories of the “photography’s photography”; a category which I propose to be treated not only as a litmus for the contemporary visual order, but also as a stabilizer of this order.

Keywords

PL

Thomas Struth, fotografia fotografii fotografia postmodernistyczna socjologia wizualna; regulacyjne funkcje fotografii patrzenie „od” obrazu; reklama; fotografia rodzinna; krytyka fotografii

EN

Thomas Struth; "photography’s photography"; postmodern photography; visual sociology; regulative functions of photography; looking "from" picture; advertisement; family photography; photography critic

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2008
• Volume: 4
• Issue: 3
• Pages: 50-74

Contributors

author

Maciej Frąckowiak

• Uniwersytet im Adama Mickiewicza, Polska

References

• Barthes, Roland (1979) „Wykład.” Teksty 47(5): 9-29.
• Barthes, Roland (1986) Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Warszawa: KR.
• Barthes, Roland (2000) Mitologie. Warszawa: KR.
• Barthes, Roland (2006) „Retoryka obrazu.” S. 139-158 w Ut pictura poesis, (Red.) M. Skwara, S. Wysłouch. Gdańsk: Słowo Obraz Terytoria.
• Baudrillard, Jean (2005) Symulakry i symulacja. Warszawa: Sic!
• Baudrillard, Jean (2006) Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury. Warszawa: Sic!
• Bazin, Andrē (1963) „Ontologia obrazu fotograficznego.” S. 9-17 w tegoż, Film i rzeczywistość, wybór B. Michałek, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
• Becker, Howard S. (1995) „Backup of Visual Sociology, Documentary Photography and Photojournalism: It’s (Almost) All a Matter of Context.” Visual Sociology 10 (1-2): 5-14.
• Bourdieu, Pierre i Loïc J.D. Wacquant (2001) Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Bourdieu, Pierre (2005) Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Scholar.
• Deleuze Gilles i Felix Guattari (2000) Co to jest filozofia? Gdańsk: Słowo Obraz Terytoria.
• Drozdowski, Rafał i Marek Krajewski (2005) „Czego nie widzimy, a co można zobaczyć uważnie się przyglądając?” Referat zaprezentowano podczas konferencji Instytutu Socjologii UAM, b.d., Kołobrzeg, Polska.
• Drozdowski Rafał (2006) Obraza na obrazy. Strategie oporu wobec obrazów dominujących. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Flusser, Villém (2004) Ku filozofii fotografii. Katowice: Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach.
• Giddens, Anthony (2001) Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: PWN.
• Hirsch Julia (1981) Family Photography. Content, Meaning and Effect. Oxford - New York: Oxford University Press.
• Ingarden, Roman (1958) „O budowie obrazu.” S. 7-111 w tegoż: Studia z estetyki, tom II. Warszawa: PWN.
• Kławsiuć, Piotr (2006) „Dlaczego ludzie robię zdjęcia.” Ikonosfera 1. Dostęp: 28 grudnia 2007. (http://www.ikonosfera.umk.pl/index.php?id=48 http://www.ikonosfera.umk.pl/index.php?id=48).
• Kowalczyk, Iza (2006) „’Click Doubleclick’- wystawa fotografii w Brukseli.”, Obieg. Dostęp: 28 grudnia 2007, (http://www.obieg.pl/text/ik_bruksela.php).
• Krajewski, Marek (2006) „Społeczne jako wirtualne. O starym i nowym typie symulowania realności.” W: Człowiek pomiędzy rzeczywistością realną a wirtualną, (Red.) J. Węglarz. Poznań: Ośrodek Wydawnictw Naukowych PAN.
• Rancière, Jacques (2007) Estetyka jako polityka. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Artystycznej.
• Reeves, Byron i Clifford Nass (2000) Media i ludzie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Rorty, Richard (1994) Filozofia a zwierciadło natury. Warszawa: Fundacja Aletheia – Wydawnictwo Spacja
• Rorty, Richard (1996) Przygodność, ironia, solidarność. Warszawa: Wydawnictwo Spacja.
• Rouillé, André (2007) Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną. Kraków: Universitas.
• Siegel, Lee (2003) „Truth or DareTaking a closer look at Thomas Struth's objectivity.” Slate. Dostęp: 15 sierpnia 2007. (http://www.slate.com/id/2080362/).
• Tuchman, Phyllis (b.d.) „On Thomas Struth's ‘Museum Photographs’.”, Artnet. Dostęp: 28 grudnia 2007. (https://www.artnet.com/Magazine/features/tuchman/tuchman7-8-03.asp).
• Urry John (2007) Spojrzenie turysty. Warszawa: PWN.
• Welsch, Wolfgang (2005) Estetyka poza estetyką. Kraków: Universitas.