Sublimacja popędu na twórczość jako forma samorealizacji osoby z zaburzeniami psychicznymi

• Authors: Anna Steliga

Title variants

EN

Sublimation of the drive for creativity as a form of self-realization of a person with mental disorder

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Wizerunek osób z zaburzeniami psychicznymi w świadomości tzw. zdrowego społeczeństwa powinien ulec poprawie. Sztuka może być jednym ze sposobów przybliżenia ich świata myśli i wyobrażeń osobom pełnosprawnym. Dodatkowo twórczość artystyczna jest zaznaczeniem swojej obecności w świecie, a może też być przełamaniem bariery społecznej izolacji. Artykuł omawia wyzwalanie potencjału rozwojowego człowieka z zaburzeniami psychicznymi i ukazuje samorealizowanie się tej osoby poprzez kontrowersyjną działalność artystyczną.

EN

The image of people with mental disorders in the awareness of the so-called “healthy” society should be improved. Art can be one of the methods of making their ways of thinking and imagination easier to understand for non-disabled people. In addition creativity and artistic expression is the indication of one’s presence in the world, and can also break down the barrier of social isolation. The article discusses the process of unleashing the developmental potential of an individual with a mental disorders and shows their self-realization through the controversial artistic activity.

Keywords

PL

samorealizacja; sublimacja; osoba z zaburzeniami psychicznymi

EN

self-realization; sublimation; person with a mental disorders

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2018
• Issue: 2(40)
• Pages: 61-72

Contributors

author

Anna Steliga

• Uniwersytet Rzeszowski, ul. Rejtana 16C; 35-959 Rzeszów; tel. [phone]

References

• Bartnikowska, U., Żyta, A. (2007). Żyjąc z niepełnosprawnością. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
• Bik, K. (2007). Sztuka może leczyć. Arteon, 11, 48–49.
• Bik, K. (2010). O odmienności, snach i niebie…. Art & Business, 3, 36–41.
• Czuma, K. (2012). Diabelski pomiot w szpitalu psychiatrycznym czyli życie i twórczość Mariana Henela. Branice: Oficyna Wydawnicza Zakładu Aktywności Zawodowej.
• Ćwirynkało, K., Żyta, A. (2013). Nowe tendencje i kierunki rozwoju pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną – zmiany paradygmatów. W: K. Ćwirynkało, Cz. Kosakowski, A. Żywanowska (red.), Kierunki rozwoju pedagogiki specjalnej (s. 29–39). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Daszkiewicz, J. (2006). Sztuka zwana Art-Brut. Arteon, 1(69), 30–31.
• Freud, Z. (2013). Kultura jako źródło cierpień. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Gajdzica, Z. (red.). (2013). Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Hańderek, J. (2017). Niepełnosprawność? Fragile. Pismo Kulturalne. Niepełnosprawność, 1(35), 14–22.
• http.//zycie-niepelnosprawnego-randka-s.blog.onet.pl (dostęp: 10.11.2011).
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Henel (dostęp: 28.11.2017).
• http://niejestemjuzpsem.muzeumslaskie.pl/all/marian-henel/ (dostęp: 30.11.2017).
• Jachimczak, B. (2013). Samorealizacja życiowa osób z niepełnosprawnością. Studia Edukacyjne, 28, 47–55.
• Jackowski, A. (1995). Sztuka zwana naiwną. Warszawa: Wydawnictwo Krupski i S-ka.
• Kasperek, B., Spiridonow, K., Meder, J. (2000). Jakość życia osób przewlekle chorych z rozpoznaniem schizofrenii. W: J. Meder (red.), Rehabilitacja przewlekle chorych psychicznie (s. 51–62). Kraków: BPP.
• Krause, A. (2010). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Kuryluk, E. (1997). Ten los, który zwie się sztuką. W: M. Pałuba (red.), Razem w sztuce i życiu (s. 7–10). Pruszków: Amici di Tworki.
• Łabutin, B. (2011). Erotyczne czy pornograficzne gobeliny Lubieżnika z Branic?, http://opole.wyborcza. pl/opole/1,35086,10103729,Erotyczne_czy_pornograficzne_gobeliny_Lubieznika_z. html (dostęp: 16.10.2017).
• Macura, T. (2012). Opowieść o Żanecie. W: Niepowtarzalni (s. 81–83). Ustroń: Towarzystwo Opieki nad Niepełnosprawnymi.
• Matynia, A. (2010). Eros naiwnych. Art & Business, 10, 50–54.
• Muchacka, A. (2016). Przydatność zastosowania wybranych skal psychologicznej jakości życia do badania poczucia jakości życia u osób z niepełnosprawnością. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 22, 153–161.
• Obuchowski, K. (1997). Autonomia jednostki a osobowość. W: J. Reykowski, T. Owczynnikowa, K. Obuchowski (red.), Studia z psychologii emocji, motywacji i osobowości (s. 77–100). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Pachowicz, M. (2013). Próba wyjścia z rezerwatu. O paradoksach ukrytych w edukacji i rewalidacji osób niepełnosprawnych. W: Z. Gajdzica (red.), Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej (s. 327–346). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Palak, Z. (2014). Samowychowanie a proces autorehabilitacji. Annales Universitatis Mariae Curie‑ Skłodowska. Lublin-Polonia, 27, 8–11.
• Różewicz, R. (2017). Ankieta. Fragile. Pismo Kulturalne. Niepełnosprawność, 1(35), 7.
• Słownik języka polskiego. (1999). Warszawa: WN PWN.
• Szara strefa sztuki. Polscy twórcy art brut. (2016). Arteon, 7(195), 38.
• Szymańska, B. (1997). Co to znaczy „być sobą”. Filozoficzne aspekty pojęcia samorealizacji. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
• Witusik, A., Leszto, S., Podgórska-Jachnik, D., Pietras, T. (2015). Schizofrenia w kontekście nauk społecznych. Osoba chora na schizofrenię w obszarze zainteresowań pedagogiki specjalnej. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
• Wodyński, S. (2012a). Plugawy żywot „Lubieżnika z Branic” – diabelski pomiot w szpitalu psychiatrycznym, http://www.radiownet.pl/publikacje/plugawy-zywot-lubieznika-z-branicdiabelski- pomiot-w-szpitalu-psychiatrycznym (dostęp: 16.10.2017).
• Wodyński, S. (2012b). II część plugawego żywota „Lubieżnika z Branic”, http://www.radiownet. pl/publikacje/ii-czesc-plugawego-zywotalubieznika-z-branic (dostęp: 16.10.2017).

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0012.7548