Crimen Józefa Koryckiego w świetle koncepcji bandytyzmu ideowego

• Authors: Szum Ernest

Title variants

EN

Crimen of Józef Korycki's in the light of the concept of ideological banditism

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł jest uzupełniającym nawiązaniem do tekstów: Wróg publiczny – wrogiem społeczeń-stwa czy państwa? Józefa Koryckiego wojna z PRL-em oraz Bez wyroku. Postscriptum do losów Józefa Koryckiego. Stanowi próbę usytuowania opisanej w nich działalności oraz po-stawy etyczno-moralnej Józefa Koryckiego w ramach założeń jednej z koncepcji teoretycz-nych z zakresu nauk społecznych. Zdarzenia z jego biografii przedstawiono w kontekście wydarzeń społeczno-politycznych z okresu jego działalności oraz w odniesieniu do moral-nych norm etyki libertariańskiej. Omawiana w niniejszym artykule problematyka została ujęta w wymiarze socjologicznym, politologicznym i psychologicznym, a następnie skonfrontowana z libertariańską koncepcją bandytyzmu ideowego. Dokonano analizy działalności J. Koryckiego w aspekcie jego postaw i zachowań w stosunkach społecznych, w odniesieniu do etycznych norm i wartości. W artykule ukazano niejednoznaczność aksjologiczną działań Koryckiego oraz wynikającą z tego rozbieżność ocen prowadzonych przezeń działań w zależności od przyjmowanej optyki. Wskazano zależność sądów wartościujących od perspektywy postrze-gania jego osoby i czynów: w okresie PRL-u wyłącznie w aspekcie ściśle prawnonormatyw-nym – jako przestępcy prowadzącego antypaństwową działalność kryminalną; zaś w okresie tzw. „wolnej Polski” w optyce moralnonormatywnej, jako opozycjonisty prowadzącego chwa-lebną, chociaż ekstremalną, działalność prospołeczną poprzez walkę z systemem totalitarnym.

EN

The article is a complementary reference to the texts: Public enemy - an enemy of society or the state? Józef Korycki, the war against the Polish People's Republic and No judgment. Post-script for the fate of Józef Korycki. It is an attempt to situate the activity described in them and the ethical and moral attitude of Józef Korycki as part of the assumptions of one of theoretical concepts in the field of social sciences. The events from his biography were presented in the context of socio-political events from his period of activity and in relation to the moral stand-ards of libertarian ethics. The issues discussed in this article were included in the sociologi-cal, political and psychological dimension, and then confronted with the libertarian concept of ideological banditism. An analysis of the activity of J. Korycki in the aspect of his attitudes and behaviors in social relations, in relation to ethical norms and values was made. The arti-cle presents the axiological ambiguity of Korycki's actions and the resulting discrepancy in the assessments of his activities depending on the optics he adopts. The dependence of judgmental judgments on the perception of his person and actions was indicated: during the PRL only strictly in the normative aspect – as a criminal carrying out anti-state criminal activi-ty; while in the so-called „Free Poland” in moral-normative optics, as an oppositionist who runs a glorious, though extreme, pro-social activity through the fight against the totalitarian system.

Keywords

PL

Józef Korycki; Janosik z Podlasia; opozycja; antykomunizm; PRL; przestępczość; bandytyzm ideowy

EN

Jozef Korycki; Janosik from Podlasie; anti-communism; opposition; PRL; criminal crime; ideological banditism

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2019
• Volume: 17
• Pages: 293-304

Dates

published

2019-09-25

Contributors

author

Szum Ernest

References

• Chlebowicz P., Filipkowski W., Analiza kryminalna, Warszawa 2011.
• Dudek A., Bijące serce partii, „Wprost” 2001, nr 30, s. 28-30.
• Dudek A., Marszałkowski T., Walki uliczne w PRL 1956-1989, Kraków 1999.
• Foucault M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Warszawa 2009.
• Friszke A., Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności, Kraków 2011.
• Fromm E., Ucieczka od wolności, Warszawa 1999.
• Górski R., Opór społeczny w Polsce w latach 1944-1989, „Przegląd Anarchistyczny” 2009, nr 6, s. 100-119.
• Grinberg D., Ruch anarchistyczny w Europie Zachodniej 1870-1914, Warszawa 1994.
• Hobbes T., Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, Warszawa 1954.
• Janosik z Podlasia (film dokumentalny), realizacja M. Bodasiński i D. Osipowski, TVP 2005.
• Kamiński Ł., Jak partia szła na wojnę, „Tygodnik Powszechny” 2001, nr 50, s. 1-5.
• Kamiński M. M., Gry więzienne. Tragikomiczny obraz polskiego więzienia, Warszawa 2006.
• Kamiński M. M., Historia życia Józefa Koryckiego, manuskrypt w posiadaniu autora.
• Kazimierczak W., Sąd: stan wojenny – Kiszczak winny, Kania niewinny, http://www.lex.pl/czytaj/-/artykul/sad-stan-wojenny-kiszczak-winny-kania-niewinny (dostęp: 13.01.2018 r.).
• Kraszewski T., Robin Hood, Warszawa 1949.
• Kuroń J., Myśli o programie działania, „Aneks” 1977, nr 13/14, s. 4-32.
• Laskowski P., Szkice z dziejów anarchizmu, Warszawa 2006.
• Locke J., Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992.
• Mikołaj (M. M. Kamiński), Sokrates pierze skarpetki, „Tygodnik Mazowsze”, nr 149, 5 grudnia 1985, s. 4.
• Mill J. S., Utylitaryzm. O wolności, Warszawa 2006.
• Pietrzak L., Podlaski „Szakal”, „Uważam Rze Historia” 2013, nr 7, s. 53-55.
• Racięski J., Kabiesz E., Encyklopedia Dzikiego Zachodu, Katowice 1996.
• Rothbard M. N., Manifest libertariański, Warszawa 2014.
• Rothbard M. N., Etyka wolności, Warszawa 2010.
• Sroka S., Janosik. Prawdziwa historia karpackiego zbójnika, Kraków 2004.
• Szum E., Bez wyroku. Postscriptum do losów Józefa Koryckiego, „Radzyński Rocznik Humani-styczny” 2018, t. 16, z. 2, s. 571-582.
• Szum E., Wróg publiczny – wrogiem społeczeństwa czy państwa? Józefa Koryckiego wojna z PRL-em, „Radzyński Rocznik Humanistyczny” 2013, t. 11, s. 127-141.
• Tuchman B. W., Wyniosła wieża, Warszawa 1987.
• Zimbardo P., Efekt Lucyfera. Dlaczego dobrzy ludzie czynią zło?, Warszawa 2008.
• Złotowski M., O bandytyzmie słów kilkoro, „Kuźnia”, Wilno 1913, nr 11, s. 3-5.