"Źle jest, poezjo moja, że jeszcze nie jesteś prosta jak kij". Elementy samokrytyki w twórczości Romana Bratnego, przedstawiciela pokolenia "pryszczatych"

• Authors: Piekarska Agnieszka

Title variants

EN

"It is Bad, my Poetry, that You are Still not as Straight as a Stick". Elements of Self-Criticism in the Works of Roman Bratny, a Representative of the Generation of "the Spotty"

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents self-criticism in the works of one of the main representatives of the "the spotty". The author proves that not only older writers strive to settle the past but also young socialist realist poets try to apologise for their weaknesses. The aim of the article is to show the mechanism of self-criticism in the poetry by Roman Bratny - focusing on what made him create pieces of writing of this type and on which "mistakes" he admitted having made. To reach this aim, the author analyses poems by Bratny which were published in the times of social realism. She shows how the poet tries to adapt to the enslaved society, in which self-criticism is a consistent element of literary life.

Keywords

PL

Roman Bratny; realizm socjalistyczny; poezja socrealistyczna; samokrytyka; pryszczaci

EN

Roman Bratny; socialist realism; socialist realist poetry; self-criticism; "the spotty"

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Literaturoznawcze
• Year: 2016
• Issue: 4
• Pages: 179-199

Contributors

author

Piekarska Agnieszka

References

• Bratny Roman, Człowieku, żyć będziesz, Warszawa 1951.
• Bratny Roman, Lista płacy i ile odkładam, „Wieś” 1949, nr 45.
• Bratny Roman, Słowo miliarda, Warszawa 1949.
• Bratny Roman, Jaka poezja?, „Nowa Kultura” 1950, nr 21.
• Bratny Roman, Pamiętnik moich książek, Warszawa 1978.
• Bratny Roman, Próba rachunku, „Pokolenie” 1946, nr 1.
• Bratny Roman, Rozmowa z Anonimem, Warszawa 1988.
• Braun Andrzej, Naiwny głos „pryszczatego”, „Nowa Kultura” 1954, nr 24.
• Burkot Stanisław, Realizm socjalistyczny - doktryna czy wielkie wmówienie? Dokończenie, „Zdanie” 1988, nr 12.
• Drozdowski Bohdan, Sekcja 1950, „Poezja” 1986, nr 1-2.
• Fik Marta, Cenzor jako współautor, w: Literatura i władza, red. Bożena Wojnowska, Warszawa 1996.
• Głowiński Michał, Rytuał i demagogia. Trzynaście szkiców o sztuce zdegradowanej, Warszawa 1992.
• Głowiński Michał, Sprawa Dzierżyńskiego, w: Sploty kultury, red. Nicole Dołowy- Rybińska (i in.) Anna Gronowska, Agnieszka Karpowicz, Igor Piotrowski, Paweł Rodak, Warszawa 2010.
• Głowiński Michał, Władza ludowa przemawia do pisarzy, w: Literatura i władza, red. Bożena Wojnowska, Warszawa 1996.
• Jarosiński Zbigniew, Nadwiślański socrealizm, Warszawa 1999.
• Krótki słownik filozoficzny, red. Mark Moiseevich Rozental, Paweł Judin, Warszawa 1955.
• Kuncewicz Piotr, Agonia i nadzieja. Literatura polska, t. II, Warszawa 1994.
• Kuncewicz Piotr, Leksykon polskich pisarzy współczesnych, t. 1, Warszawa 1995.
• Lisiecka Alicja, Pokolenie „pryszczatych”, Warszawa 1964.
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, red. Artur Hutnikiewicz, Andrzej Lam, Warszawa 2000.
• Łapiński Zdzisław, Jak współżyć z socrealizmem. Szkice nie na temat, Londyn 1988.
• Lukasiewicz Jacek, Jeden dzień w socrealizmie i inne szkice, Katowice 2006.
• Maciąg Włodzimierz, Półka z poezją, „Tygodnik Powszechny” 1949, nr 25.
• Macużanka Zenona, Roman Bratny, Warszawa 1982.
• Mandalian Andrzej, Majakowski i nasze spory, „Nowa Kultura” 1953, nr 29.
• Marx Jan, W czterdziestolecie debiutu poetyckiego, „Poezja” 1984, nr 8.
• Matuszewski Ryszard, Sprawa poezji współczesnej, „Kuźnica” 1950, nr 6.
• Nawrocki Witold, Bratny, Warszawa 1972.
• Preger Janina, Wiktor Woroszylski: Śmierci nie ma, Noc komunarda, Weekend mister Smitha [rec.], „Twórczość” 1950, z. 7.
• Prokop Jan, Wyobraźnia pod nadzorem. Z dziejów literatury i polityki w PRL, Kraków 1994.
• Putrament Jerzy, Pół wieku. Literaci, Warszawa 1970.
• Putrament Jerzy, Sześcioletni plan przebudowy psychicznej, „Nowa Kultura” 1950, nr 18.
• Pyszny Joanna, Boje na łamach. Pisarze i literatura w prasie polskiej lat pięćdziesiątych XX wieku. Szkice, Wrocław 2002.
• Sabelanka Ewa, Nie było mnie więcej, niż się da przeczytać, „Tu i Teraz” 1983, nr 46.
• Sewastianowicz Ireneusz, Ciąg dalszy nastąpi..., „Przegląd Tygodniowy” 1984, nr 21.
• Słownik realizmu socjalistycznego, red. Zdzisław Łapiński, Wojciech Tomasik, Kraków 2004.
• Słucki Arnold, Bratnego tornister z wierszami, „Nowa Kultura” 1957, nr 39.
• Smulski Jerzy, O polskiej socrealistycznej krytyce (i samokrytyce) literackiej, „Teksty Drugie” 2000, nr 1-2.
• Smulski Jerzy, Od Szczecina do... Października. Studia o literaturze polskiej lat pięćdziesiątych, Toruń 2002.
• Smulski Jerzy, Trzy redakcje „Władzy” Tadeusza Konwickiego. Przyczynek do dziejów realizmu socjalistycznego w Polsce, „Pamiętnik Literacki” 1997, z. 4.
• Smulski Jerzy, Wariantywność socrealistycznego tekstu literackiego jako problem badawczy (w refleksji rusycystycznej i polonistycznej), w: Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat, pod red. Stefana Zabierowskiego, przy współpr. Małgorzaty Krakowiak, Katowice 2001.
• Stalin Józef, Przeciw wulgaryzacji hasła samokrytyki, „Twórczość” 1953, z. 6.
• Stępień Marian, Poszukiwania i obserwacje, Kraków 1982.
• Śpiewak Jan, Wiersze Romana Bratnego, „Odrodzenie” 1949, nr 35,
• Tomasik Wojciech, Inżynieria dusz. Literatura realizmu socjalistycznego w planie „propagandy monumentalnej”, Wrocław 1999.
• Tubielewicz Mattsson Dorota, Recepta na ułomność świata. Krytyka literacka a socrealizm w Polsce, Katowice 2002.
• Urbankowski Bohdan, Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998.
• Urbankowski Bohdan, Sekcja 1954, „Poezja” 1986, nr 1-2.
• Vogler Henryk, U młodych poetów, „Kuźnica” 1949, nr 39.
• Wasilewski Andrzej, Dramaty pokolenia, „Nowa Kultura” 1957, nr 27.
• Ważyk Adam, Perspektywy rozwojowe literatury polskiej. Referat wygłoszony na V Zjeździe Związku Literatów Polskich, „Nowa Kultura” 1950, nr 14.
• Wilkoń Teresa, Polska poezja socrealistyczna w latach 1949-1955, Gliwice 1992.
• Wołowiec Grzegorz, Dwuznaczny urok samokrytyki, „Teksty Drugie” 2000, nr 1-2.
• Woroszylski Wiktor, [Dyskusja podczas pierwszego dnia obrad], „Twórczość” 1950, z. 8, s. 147.
• Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik bibliograficzny, t. 1, red. Jadwiga Czachowska i Alicja Szałagan, Warszawa 1994.
• Zawodniak Mariusz, Literatura w stanie oskarżenia. Rola krytyki w życiu literackim socrealizmu, Warszawa 1998