Kardynał Stefan Wyszyński i kardynał Bolesław Kominek – wzajemne relacje

• Authors: Jaworska Kazimiera

Title variants

EN

Cardinal Stefan Wyszyński and Cardinal Bolesław Kominek – Mutual Relationships

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ukazuje relacje pomiędzy wybitnymi postaciami Kościoła katolickiego w Polsce – prymasem Stefanem kard. Wyszyńskim i kard. Bolesławem Kominkiem. Podstawą ich współpracy była troska o dobro Kościoła i narodu. Obydwaj darzyli się szacunkiem i zaufaniem, a początki ich znajomości sięgają 1930 r. Nawet wówczas, kiedy komuniści uwięzili Prymasa, listownie wymieniali poglądy i nawzajem się wspierali. Ich formalna współpraca po 1956 r. przyczyniła się m.in. do unormowania relacji polsko-niemieckich oraz kanonicznej stabilizacji administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych w 1972 r.

EN

The paper traces the history of mutual relationships between two eminent figures of the Catholic Church in Poland - the Primate card. Stefan Wyszyński and card. Bolesław Kominek, whose long-standing cooperation was built on concern for the welfare of the Church and nation. The acquaintance, dating back to 1930, was marked by great mutual esteem and confidence. Even at the time when the communists arrested the Primate, the cardinals continued to support each other and share their views in correspondence. Their formal cooperation after 1956 contributed, among others, to the normalizing of Polish – German relations and canonic stabilization of the church administration on the Recovered Territories in 1972.

Keywords

PL

Stefan Wyszyński; Bolesław Kominek; Kościół katolicki; Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich

EN

Stefan Wyszyński; Bolesław Kominek; the Catholic Church; Pastoral Letter of the Polish; Bishops to their German Brothers

• Publisher: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
• Journal: Seminare. Poszukiwania naukowe
• Year: 2018
• Volume: 39
• Issue: 2
• Pages: 175-188

Dates

published

2018-06-30

Contributors

author

Jaworska Kazimiera

References

• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej oddział we Wrocławiu
• AIPN Wr 024/9161, t. 2, 209: Wyciąg z doniesienia Nr 3/24.
• AIPN Wr 024/8161, t. 2, 216-220: /Odpis/[Komańcza, 8.VI.1956, list Prymasa S. Wyszyńskiego do bp. B. Kominka, zam. w Krakowie, Dom SS Urszulanek; mps].
• AIPN Wr 024/8161, t. 5, 107-108: Wyciąg t.w. „Gustaw” z dnia 30.08.1962 r.
• AIPN Wr 024/8161, t. 9, 16: Analiza materiałów w sprawie „krypt. „Dyplomata”.
• AIPN Wr 024/8161, t. 11, 23: Informacja [Dzierżoniów, 8.09.1973].
• AIPN Wr 024/8161, t. 12, 139-215: Charakterystyka działalności arcybiskupa Kominka w roku 1970.
• AIPN Wr 024/8161 t. 26, 20-28: Plan [Wrocław,24.01.1973,tajne, spec. znaczenia].
• Źródła drukowane
• Wyszyński, Stefan. 1974. Nad trumną kardynała Bolesława Kominka. W: Dei virtus, red. Jan Krucina, 269-276. Wrocław: Wrocławska Księgarnia Archidiecezjalna.
• II. Opracowania
• Dudek, Antoni i Ryszard Gryz. 2006. Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989). Kraków: Znak.
• Dziurok, Adam. 2011. Śląskie drogi prymasa Wyszyńskiego. Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, 10(131), 39-49.
• Eisler, Jerzy. [2000]. Hierarchowie Kościoła katolickiego wobec kryzysów politycznych 1956, 1968, 1970. W: Społeczeństwo – państwo – Kościół (1945-2000). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej, Szczecin, 15-16 VI 2000 r., red. Arkadiusz Kawecki, Krzysztof Kowalczyk i Artur Kubaj, 123-136. Szczecin: Stowarzyszenie Absolwentów US.
• Hanich, Andrzej. 2012. Ksiądz infułat B. Kominek, pierwszy administrator apostolski Śląska Opolskiego (1945-1951), Opole: Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski.
• Jaworska, Kazimiera. 2006. Sprawa odmowy wydania paszportu dla arcybiskupa Bolesława Kominka w 1963 r. Perspectiva, 2(9), 161-181.
• Jaworska, Kazimiera. 2009. Relacje między państwem a Kościołem w (archi)diecezji wrocławskiej w latach 1956-1974. Legnica: Biblioteka Diecezji Legnickiej.
• Jaworska, Kazimiera. 2016. Zaangażowanie Kardynała Bolesława Kominka w stabilizowanie polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich Północnych (1945-1965). W: Europa Ojców założycieli a teraźniejszość kontynentu, red. Robert Goczał, Kazimierz Papciak i Włodzimierz Wołyniec, 29-42.
• Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
• Kopiec, Jan. 2016. Kardynał Bolesław Kominek (1903-1974). W służbie braterskiego pojednania. W: Europa Ojców założycieli a teraźniejszość kontynentu, red. Robert Goczał, Kazimierz Papciak i Włodzimierz Wołyniec, 19-28. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
• Krucina, Jan. 2005. Przywoływał nowe czasy. W: Szkice do portretu. Kardynał Bolesław Kominek, red. Jan Krucina, 37-50. Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
• Łysakowski, Piotr. 2011. Prymas Wyszyński. Twórca polsko-niemieckiego dialogu i pojednania. Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, 10(131), 72-83.
• Mandziuk, Józef. 2014. Historia Kościoła katolickiego na Śląsku, t. 4: Czasy najnowsze, cz. 2: Od 1956 do 2014. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”.
• Mandziuk, Józef. 2016a. Pojednanie polsko-niemieckie w wizji kardynała Bolesława Kominka. Perpectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne, 1(28), 171-187.
• Mandziuk, Józef. 2016b. Początek drogi do pojednania polsko-niemieckiego (w 50-lecie wymiany listów biskupów polskich i niemieckich). Świdnickie Studia Teologiczne, 1, 57-70.
• Micewski, Andrzej. 2000. Stefan Kardynał Wyszyński. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.
• Mutor, Marek. 2013. Działalność wrocławskiego biskupa Bolesława Kominka w Rzymie w latach 1960-1972. W: Droga do stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II wojnie światowej. W 40. Rocznicę wydania konstytucji apostolskiej Pawła VI Episkoporum Poloniae coetus, red. Wojciech Kucharski, 83-100. Wrocław: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”.
• Nitecki, Piotr i Jan Krucina. 2005. Kościół był jego pasją. W: Szkice do portretu. Kardynał Bolesław Kominek, red. Jan Krucina, 25-36. Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
• Olszar, Henryk. 2001. Stefan Kardynał Wyszyński o współczesnych kardynałach ze Śląska rodem. W: Śląsk w okresie posługi prymasa Stefana kardynała Wyszyńskiego. Materiały posesyjne, red. Józef Śliwiok i Zbigniew Sztandar, 4760. Katowice: Wszechnica Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk im. W. Rożdzieńskiego.
• Osękowski, Czesław. 2001. Ks. Prymas Stefan Wyszyński wobec stosunków polsko-niemieckich. W: Stefan Kardynał Wyszyński wobec Ziem Zachodnich i Północnych oraz stosunków polsko-niemieckich. W 100-lecie urodzin Prymasa Tysiąclecia, red. Tadeusz Dzwonkowski, 20-32. Poznań: Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”, Garmond Oficyna Wydawnicza.
• Pater, Józef. 2015. Arcybiskup Bolesław Kominek i jego udział w obradach Soboru Watykańskiego II. W: Studia Soborowe: historia i recepcja Vaticanum II, t. 2, cz. 2., red. Michał Białkowski, 93-128. Toruń: Łoś GroupMedia.
• Rutkowski, Piotr. 2014. Polscy biskupi jako Ojcowie Soboru Watykańskiego II. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Swastek, Józef. 1998. Rządcy archidiecezji wrocławskiej w latach 1945-1995. Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny.
• Sztandar, Zbigniew. 2001. Życie spełnione. Rozważania nad faktami z biografii Stefana kardynała Wyszyńskiego. W: Śląsk w okresie posługi prymasa Stefana kardynała Wyszyńskiego. Materiały posesyjne, red. Józef Śliwiok i Zbigniew Sztandar, 13-30. Katowice: Wszechnica Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk im. W. Rożdzieńskiego.
• „Wokół Orędzia”. Kardynał Bolesław Kominek - prekursor pojednania polsko-niemieckiego, red. Wojciech Kucharski i Grzegorz Strauchold. 2009. Wrocław: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”.
• Zieliński, Zygmunt i Sabina Bober. 2009. Kościół w Polsce 1944-2007. Poznań:
• Wydawnictwo Poznańskie.

Identifiers

DOI

http://doi.org/10.21852/sem.2018.2.14