Legitymizacja a racjonalność systemów pomiaru osiągnieć. Studium przypadku

• Authors: Łada Monika

Title variants

EN

The legitimacy and rationality of performance measurement systems. A case study

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel: Celem artykułu jest identyfikacja i wyjaśnienie instytucjonalnych mechanizmów kształtujących systemy pomiaru osiągnięć. W przedstawianych badaniach empirycznych systemu ewaluacji jakości działalności naukowej wyjaśniono analizowane praktyki pomia-ru stosując konstrukty legitymizacji sprzecznej oraz kontrłączenia. Metodyka/podejście badawcze: Badania przeprowadzono metodą studium przypadku. Bardzo szeroki i różnorodny materiał empiryczny dotyczący założeń i zastosowania wybra-nych praktyk pomiaru przeanalizowano stosując metodę jakościowej analizy treści. Wyniki: Analiza materiału empirycznego pozwoliła na ujawnienie oddziaływania obowią-zujących w Polsce rozbieżnych logik akademickiej kariery naukowej. Odzwierciedleniem wielowymiarowej heterogeniczność otoczenia instytucjonalnego były dwie zidentyfikowane warstwy praktyk pomiaru osiągnięć powiązane z logikami: merytoryczną oraz pragma-tyczno-populistyczną. Wykazano, że obie warstwy zostały w obowiązującym systemie ewa-luacji scalone drogą zastosowania taktyki blackboxingu i etykietowania legitymizującego, tworząc konstrukcję charakterystyczną dla tzw. kontrłączenia. Ograniczenia/implikacje badawcze: Przyjęta strategia badawcza sprawia, że wnioski z badań powinny zostać zweryfikowane kolejnymi studiami praktyk pomiaru osiągnięć różnego typu. Oryginalność/wartość: Wyniki badań potwierdzają, że legitymizacja w warunkach hete-rogenicznego i dynamicznego otoczenia instytucjonalnego w specyficzny sposób oddziałuje na praktyki rachunkowości, w tym systemy pomiaru osiągnięć. Zaprezentowany mechanizm wpływu legitymizacji sprzecznej wyjaśnia dlaczego, pomiar osiągnieć stosowany w praktyce może wydawać się nieracjonalny z perspektywy normatywnych zaleceń.

EN

Purpose: The aim of the paper is to identify and explain the institutional mechanisms that shape performance measurement systems. In the empirical research of a system for evaluating the quality of scientific activities, measurement practices were explained using the constructs of contending legitimacy and counter-coupling. Methodology/approach: The research was conducted using a case study method. A very broad and diverse set of empirical material concerning the assumptions and application of selected measurement practices were analysed using the method of qualitative content analysis. Findings: The analysis of the empirical material revealed the impact of the divergent logics of an academic career in Poland. The multidimensional heterogeneity of the institu-tional environment was reflected in two identified layers of performance measurement practices related to logics: meritocratic and pragmatic-populistic. It has been shown that these layers were merged in the current evaluation system through blackboxing and legit-imacy labelling tactics, creating a construction that is characteristic of counter-coupling. Research limitations/implications: The adopted research strategy means that the con-clusions of the research should be verified by subsequent studies of the practices of meas-uring various types of achievement. Originality/value: The findings confirm that legitimacy in a heterogeneous and dynamic institutional environment has a specific impact on accounting practices, including perfor-mance measurement systems. The demonstrated mechanism of the influence of contending legitimacy explains why performance measurement practices may seem irrational from the perspective of normative recommendations.

Keywords

PL

pomiar osiągnięć; rozwarstwienie; kontrłączenie; neoinstytucjonalizm; badania jakościowe

HA

performance measurement; decoupling; counter-coupling; neo-institutionalism; qualitative research

• Publisher: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP), Zarząd Główny, Rada Naukowa
• Journal: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Year: 2022
• Issue: 46(3)
• Pages: 141-159

Contributors

author

Łada Monika

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Instytut Rachunkowości

References

• Alvesson M., Spicer A. (2016), The stupidity paradox: The power and pitfalls of functional stupidity at work, Profile Books, London.
• Atkinson A.A., Kaplan R.S., Matsumura E.M. Young S.M. (2007), Management accounting, Pearson-Prentice Hall, Edinburgh.
• Battilana J., Leca B., Boxenbaum E. (2009), How actors change institutions: towards a theory of institutional entrepreneurship, „Academy of Management Annals”, 3 (1), s. 65–107.
• Brennan N.M. (2019), 100 research rules of the game: How to make your research world class; how to successfully publish in top international refereed journals, „Accounting, Auditing & Accountability Journal”, 32 (2), s. 691–706.
• Brunsson, N. (1989), The Organization of Hypocrisy: Talk, Decisions and Actions in Organiza-tions, John Wiley & Sons Inc., Chichester.
• Brunsson N. (1993), Ideas and actions: Justification and hypocrisy as alternatives to control, „Accounting, Organizations and Society”, 18 (6), s. 489–506.
• Carlsson-Wall, M., Kraus, K., Messner, M. (2016), Performance measurement systems and the enactment of different institutional logics: insights from a football organization, “Management Accounting Research”, 32, s. 45–61.
• Chenhall R.H., Hall M., Smith D. (2013), Performance measurement, modes of evaluation and the development of compromising accounts, „Accounting, Organizations and Society”, 38 (4), s. 268–287.
• Clune C., O’Dwyer, B. (2020), Organizing dissonance through institutional work: The embed-ding of social and environmental accountability in an investment field, „Accounting, Organizations and Society”, 85, s. 1–25.
• Greenwood R., Oliver C., Lawrence T.B., Meyer R.E. (eds.) (2017), The Sage Handbook of Organizational Institutionalism, Sage, Thousands Oaks, CA.
• Grossi G., Dobija D., Strzelczyk W. (2020), The impact of competing institutional pressures and logics on the use of performance measurement in hybrid universities, „Public Per-formance & Management Review”, 43 (4), s. 818–844.
• Hensel P. (2015), Wykorzystanie koncepcji konkurujących logik instytucjonalnych w bada-niach organizacji. „Organizacja i Kierowanie”, 168, s. 47−60.
• Kallio K.M., Kallio T.J., Grossi G., Engblom J. (2021), Institutional logic and scholars’ reactions to performance measurement in universities, „Accounting, Auditing & Accountabil-ity Journal”, 34 (9), s. 135–161.
• Karmańska A. (2008), Kierunki zmian w pomiarze dokonań przedsiębiorstwa a wyzwania dla współczesnej rachunkowości, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 44 (100), s. 115–133.
• Lounsbury M., Boxenbaum E. (2013), Institutional logics in action. Part A, „Research in the Sociology of Organizations”, 39A, s. 3–22.
• Łada M. (2016), Rozwarstwienie w systemie rachunkowości zarządczej – studium przypad-ku, „Studia Oeconomica Posnaniensia”, 4 (11), s. 177–188.
• Łada M. (2021), Rachunkowość jako produkt i narzędzie legitymizacji, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Łada M. (2021), Rozwarstwienie praktyk szczupłej rachunkowości zarządczej, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 45 (1), s. 75–92.
• Łada M., Kozarkiewicz, A. (2013), Teoria legitymizacji w badaniach z zakresu rachunkowo-ści, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 71 (127), s.161–175.
• Łada M., Kozarkiewicz, A., Haslam, J. (2020), Contending institutional logics, illegitimacy risk and management accounting: A case study analysis of study programme calcula-tions in a Polish public university, „Accounting, Auditing & Accountability Journal”, 33 (4), s. 795–824.
• McCormack, M., Anderson, E., Jamie, K., David, M. (2018), Discovering sociology, Macmillan International Higher Education, London.
• Nowak E. (2016), Zarządzanie dokonaniami w organizacjach, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa.
• Suchman M.C. (1995), Managing legitimacy: Strategic and institutional approaches, „Academy of Management Review”, 20 (3), s. 571–610.
• Szychta A. (2007). Balanced Scorecard jako zintegrowany system pomiaru wyników przedsiębiorstwa. „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 41 (97), s. 167–193.
• Tight M. (2017), Understanding case study research: Small-scale research with meaning, Sage Publications Ltd. Thousands Oaks, CA.
• Townley B. (1997), The institutional logic of performance appraisal, „Organization Studies”, 18 (2), s. 261–285.
• Usmani M., Davison J., Napier C.J. (2020), The production of stand-alone sustainability reports: visual impression management, legitimacy and “functional stupidity”, „Accounting Forum”,44 (4), s. 315–343.