Niski poziom innowacyjności gospodarki i stopy wzrostu PKB–hipoteza głównego czynnika wyjaśniającego

• Authors: Mielcarek Jarosław

Title variants

EN

Low level of innovation performance and GDP growth rate – the hypothesis of the main explanatory factor

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem pracy było uzasadnienie hipotezy, że działalność gospodarcza na masową skalę jest wyposażona w społeczno-subiektywny regulator, którym jest pseudoliberalizm i drugiej hipotezy, że firmanctwo strategiczne jest największą innowacją kapitalizmu pseudoliberalnego. W pracy posłużono się rekonstrukcją cech pseudoliberalizmu oraz wyjaśnianiem funkcjonalno-genetycznym, aby rozwiązać problem upowszechnienie się i utrzymywanie w gospodarce firmanctwa oraz pseudoliberalizmu, jako elementu świadomości społecznej. Wykazano, że łącznie pseudoliberalizm i firmanctwo strategiczne można uznać za główny czynnik wyjaśniający ukształtowania się niskiego poziomu innowacyjności i stopy wzrostu PKB w Polsce. Aby naprawić sytuację potrzebne są reformy, polegające na zmianie kodeksu karnego odnośnie do firmanctwa strategicznego oraz przekształcające słabe państwo w silne państwo „nocnego stróża” i silne państwo interwencyjne, poprawnie spełniającego funkcję alokacyjną, redystrybucyjną i stabilizacyjną. Wymaga to w szczególności przeprowadzenia głębokiej reformy sądownictwa i instytucji mających wpływ na gospodarkę. Najtrudniejszym zadaniem będzie dokonanie przemiany świadomości społecznej, polegającej na zastąpieniu pseudoliberalnego regulatora społeczno-subiektywnego przez składniki odpowiadające idei silnego państwa „nocnego stróża” i idei silnego państwa interwencyjnego. Tylko wtedy mechanizm rynkowy zacznie funkcjonować w sposób prawidłowy.

EN

The aim of the work is the justification for the hypothesis that economic activities on a mass scale are equipped with social-subjective regulator, which is pseudo-liberalism and the second hypothesis, that the strategic business activity, carried out by substituted persons is the biggest innovation of pseudo- -liberal capitalism. The work involved the reconstruction of the characteristics of pseudo-liberalism and functional-genetic explanation to solve the problem of the spread and maintenance of strategic business activity, carried out by the substituted persons (firmanctwo) and pseudo-liberalism as a part of social consciousness. It has been shown that combined pseudo-liberalism and strategic business activity, carried out by substituted persons can be regarded as the main factor explaining the low level of innovation performance and of the GDP growth rate in Poland. To improve the situation of the reforms are needed to change the Criminal Code regarding strategic business activity, carried out by substituted persons and transforming weak in the strong “night watchman” state and intervening state, properly fulfillingthe allocation, redistributive and stabilization function. This requires carrying out in-depth reform of the judiciary and the institutions that have impact on the economy. The most difficult task will be to transform the social consciousness of replacing the pseudo-liberal social-subjective regulator with the components corresponding to the idea of a strong “night watchman” state and the idea of a strong intervening state. Only then will the market mechanism begin to function properly.

Keywords

PL

pseudoliberalizm.; antyliberalizm,; państwo „nocnego stróża”,; firmanctwo,; społeczno-subiektywny regulator.

EN

pseudo-liberalism,; anti-liberalism,; “night watchman” state,; business activity,; carried out by substituted persons,; social-subjective regulator.

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2018
• Volume: 54
• Pages: 123-159

Contributors

author

Mielcarek Jarosław

• Instytut Finansów Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu

References

• Aidt T.S., 2016, Rent Seeking and the Economics of Corruption, „Cambridge Working Paper Economics”: 1621, http://www.econ.cam.ac.uk/research/repec/cam/pdf/cwpe1621.pdf (dostęp: 20.06.2017 r.).
• Baumol W.J., 2002, The Free-Market Innovation Machine. Analyzing the Growth Miracle of Capitalism, Princeton University Press, Princeton and Oxford.
• Baumol W.J., Litan S.J., Schramm C.J., 2007, Good Capitalism, Bad Capitalism, and the Economics of Growth and Prosperity, Yale University Press, Kindle Edition, New Haven & London.
• Bourdieu P., 1991, Language and Symbolic Power, Polity Press in association with Basil Blackwell, Oxford, Cambridge.
• European Commission, 2014, Innovation Union Scoreboard 2014: 92, https://bookshop.europa. eu/en/innovation- union-scoreboard- 2014-pbNBAY 14001/?CatalogCategoryID= - Gj0KABst5F4AAAEjsZAY4e5L (dostęp: 05.12.2016 r.).
• Fiedor B., 2006, Nowa Ekonomia Instytucjonalna jako podstawa teoretycznej refleksji nad procesem transformacji od gospodarki centralnie sterowanej do rynkowej [w:] Wkład transformacji do teorii ekonomii, red. J. Kleer, A. Kondratowicz, CeDeWu, Warszawa.
• Firszdt D., 2009, Instytucjonalne uwarunkowania innowacyjności gospodarki, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”. Spójność społeczno-ekonomiczna a modernizacja gospodarki, red. nauk. M.G. Woźniak, z. 15, Wyd. UR, Rzeszów.
• Godłów-Legiędź J., 2005, Transformacja ustrojowa z perspektywy nowej ekonomii instytucjonalnej, „Ekonomista”, nr 2.
• Godłów-Legiędź J., Legiędź T., 2009, Interakcja instytucji formalnych i nieformalnych w procesie transformacji od planu do rynku [w:] Instytucje i transformacja, red. J. Godłów- Legiędź, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Goldstein F., 2008, Low-Wage Capitalism, World View Forum, New York.
• GUS, 2014a, Rocznik statystyczny 2014, Warszawa, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ roczniki- statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rzeczypospolitej- polskiej-2014,2,9.html (dostęp: 10.02.2016 r.).
• GUS, 2014b, Część III. Roczne wskaźniki makroekonomiczne. Deficyt/nadwyżka i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych, aktualizacja: 18.04.2014, stat.gov.pl/ wskaźniki-makroekonomiczne (dostęp: 20.05.2014 r.).
• GUS, 2017, Rachunki kwartalne Produktu Krajowego brutto lata 2012–2016, Warszawa, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rachunki-narodowe/kwartalne-rachunki-narodowe/ rachunki-kwartalne-produktu-krajowego-brutto-w-latach-2012-2016,6,11.html (dostęp: 05.06. 2017 r.).
• Haber S., 2002, Crony Capitalism and Economic Growth in Latin America. Theory and Evidence, Hoover Institution Press Publication, Stanford.
• Hockuba Z., 1995, Droga do spontanicznego porządku: Transformacja ekonomiczna w świetle problemu regulacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kalecki M., 1979, Teoria dynamiki gospodarczej, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Kaplan R.S., Cooper R., 2000, Zarządzanie kosztami i efektywnością, Oficyna Ekonomiczna i Dom Wydawniczy ABC, Kraków.
• Kmita J., 1982, O kulturze symbolicznej, COMUK, Warszawa.
• Kmita J., 1975, Wykłady z logiki i metodologii nauk, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Kmita J., 1976, Szkice z teorii poznania naukowego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Krueger A.O., 1974, The Political Economy of the Rent-Seeking Society, “The American Economic Review”, 64 (3).
• Kuhn T.S., 2000, The Road Since Structure, The University of Chicago Press, Chicago.
• Kuhn T.S., 2001, Struktura rewolucji naukowych, Fundacja Aletheia, Warszawa.
• Lewis H., 2013, Crony Capitalism in America: 2008–2012, AC2, Edinburg.
• Lissowska M., 2005, Grupy interesu a polityka instytucjonalna w Polsce [w:] Problemy ekonomii i polityki rozwoju, red. J. Stacewicz, SGH, Warszawa.
• De Long J. B., Eichengreen B., 1991, The Marshall Plan: History’s Most Successful, NBER Working Papers Series, Working Paper No. 3899, Cambridge, http://www. nber.org/papers/w3899.pdf (dostęp: 10.03.2017 r.).
• Łączak A., 2015, Fundusze UE jako źródło finansowania innowacji w przedsiębiorstwach oraz efektywność ich wykorzystania w Polsce w latach 2004–2013, http://kolegia.sgh. waw.pl/pl/KZiF/struktura/IF/konferencje/Documents/A_Laczak.pdf.
• Maddison A., 2003, The World Economy: Historical Statistics, OECD Publishing, s. 477, http://piketty.pse.ens.fr/files/Maddison2001Data.pdf (dostęp: 05.01.2017 r.).
• Maddison A., 2007, Historical Statistics for the World Economy: 1-2003 AD, www.ggdc. net/maddison/historical_statistics/horizontal-file_03-2007.xls (dostęp: 05.01.2017 r.).
• Mielcarek J., 2012, Przyczyny systemowe zaniżonej wyceny prywatyzowanych przedsiębiorstw [w:] Zarządzanie finansami. Inwestycje, wycena przedsiębiorstw, zarządzanie wartością, red. D. Zarzecki, Uniwersytet Szczeciński, Zeszyty Naukowe nr 690, Finanse, Rynki Finansowe i Ubezpieczenia nr 51, Szczecin.
• Mielcarek J., 2015, EBITDA jako podstawa rachunku kosztów docelowych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 398, Wrocław.
• Mielcarek J., 2016, On the Need to Continue Diagnosing Low Innovation Performance of the Polish Economy [w:] Innowacyjność gospodarki, red. J. Mielcarek, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły w Poznaniu nr 69 (4), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań.
• Musgrave R.A., 1959, The Theory of Public Finance: A Study in Public Economy, Mc-Graw-Hill, New York.
• Musgrave R.A., Musgrave P.B., 1984, Public Finance in Theory and Practice, McGraw-Hill, New York.
• Nakamoto M., Wighton D., 2007, Citigroup chief stays bullish on buy-outs, „Financial Times”, https://www.ft.com/content/80e2987a-2e50-11dc-821c-0000779fd2ac (dostęp: 15.06.2017 r.).
• Owsiak S., 2005, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Popper K., 1997, The lesson of this century. With Two Talks on Freedom and Democratic State, Routlege, https://books.google.pl/books?id=28UCVJR5x3UC&pg= PA32&lpg=PA32&dq=popper+A+free+market+without+intervention+does+- not+and+cannot+exist&source=bl&ots=iObAUGf-8m&sig=SggiirKpIIHPpvzyuVxV2Kim6zM& hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwi8w42WnYLVAhXlYpo- KHb1iC74Q6AEILzAB#v=onepage&q=popper%20A%20free%20market%20 without%20intervention%20does%20not%20and%20cannot%20exist&f=false (dostęp: 10.04.2017 r.).
• Popper K., 2002a, Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, PWN, Warszawa.
• Popper K., 2002b, Conjectures and Refutations, Routlege, London.
• Raczyński M., Sztaba S., Walczykowska A., 1998, W pogoni za rentą, READ ME, Warszawa.The Political Economy of Rent-Seeking, 1988, Editors: C.K. Rowley, R.D. Tollison,G. Tullock, Springer Science+Business Media, Boston.
• Razo A., 2015, Political Economy of Crony Capitalism: Credible Commitments without Democratic Institutions, Department of Political Science, Indiana University Network Science Institute, Indiana University, https://ostromworkshop.indiana.edu/pdf/ seriespapers/2015s_c/Razo_paper.pdf (dostęp: 05.04.2017 r.).
• Robinson M., 1998. Corruption and Development: An Introduction [w:] M Robinson (ed), Corruption and Development, Frank Cass, London.
• Rose-Ackerman S., 2001, Korupcja i rządy. Przyczyny, skutki i drogi reform, Fundacja im. Stefana Batorego i Wydawnictwo Sic! Warszawa.
• Samuelson P.A., Nordhaus, 1995, Ekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Schumpeter J.A., 1942, Capitalism, Socialism, and Democracy, Harper, New York.
• Siemaszko A. i in., 2016, Sądownictwo. Polska na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa, https://www.iws.org.pl/pliki/files/ IWS_S%C4%85downictwo.% 0Polska%20na%20tle%20pozosta%C5%82ych%20 kraj%C3%B3w%20Unii%20Europejskiej.pdf (dostęp: 15.03.2017 r.).
• Smith A., 1954, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. II, PWN, Warszawa.
• Staniszkis J., 2000, Postkomunistyczne państwo: w poszukiwaniu tożsamości, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, http://www.isp.org.pl/files/11792277420893385001206631125. pdf (dostęp: 10.04.2017 r.).
• Staniszkis J., 2001, Postkomunizm. Próba opisu, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
• Staniszkis J., 2003, Władza globalizacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Sztaba S., 2002, Aktywne poszukiwanie renty. Teoria, Przykłady historyczne, Przejawy w polskiej gospodarce lat dziewięćdziesiątych, SGH, Warszawa.
• Tittenbrun J., 2007, Z deszczu pod rynnę. Meandry polskiej prywatyzacji, Zysk i S-ka, Poznań.
• Tullock G., 2005, The Rent-Seeking Society, Liberty Fund, Indianapolis.
• Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 201).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 20).
• Wernik A., 2011, Finanse publiczne, PWE, Warszawa.
• Wilkin J., 2005, Pogoń za rentą przy pomocy mechanizmów politycznych [w:] Teoria wyboru publicznego: Wstępdo ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, red. J. Wilkin, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Wołek, 2012, Słabe państwo, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
• Wołek A, współpraca Starnawski S., 2015, Rząd do remontu. Wnioski instytucjonalne z lat 2007–2015 i najważniejsze wyzwania kadencji 2015–2019, Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego, Raport 2/2015, Kraków.
• Woźniak M.G., 2006, Niesprawności kapitalizmu globalnego w świetle podejścia ekonomii instytucjonalnej. Wnioski dla Polski [w:] Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej. Ekonomia instytucjonalna – Teoria i praktyka, red. U. Zagóra-Jonszta, Wyd. AE w Katowicach, Katowice, http://www.ae.krakow.pl/~tkes/MGW_art_PDF/ niesprawnosci_kapitalizmu_globalnego.pdf (dostęp: 10.03.2017 r.).
• Ziółkowska W., 2012, Finanse publiczne. Teoria i zastosowanie, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań.
• Zybertowicz A., Pilitowski B., 2009, Polityczna pogoń za rentą: peryferyjna czy strukturalna patologia polskiej transformacji?, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, Uwarunkowania instytucjonalne, red. M.G. Woźniak, z. 14, Wyd. UR, Rzeszów.
• Zybertowicz A., 2010a, Polityczna pogoń za rentą jako zagrożenie dla spójności społecznej i modernizacji (cz. I: Perspektywa teoretyczna), „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, Spójność społeczno-ekonomiczna a modernizacja gospodarki, red. M.G. Woźniak, z. 16, Wyd. UR, Rzeszów, http://ur.edu.pl/pliki/Zeszyt16/00. pdf (dostęp: 10.05.2017 r.)
• Zybertowicz A., 2010b, Polityczna pogoń za rentą jako zagrożenie dla spójności społecznej i modernizacji (część II: Ilustracje i rekomendacje), „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, . Spójność społeczno-ekonomiczna a modernizacja gospodarki, red. M.G. Woźniak, z, 17, Wyd. UR, Rzeszów, http://ur.edu.pl/pliki/Zeszyt17/ 03.pdf (dostęp: 10.05.2017 r.).
• Zybertowicz A., 2011, Strukturalny konflikt interesów jako fundament III RP [w:] Racja stanu – Janowi Olszewskiemu, red. B. Jusiak, Zysk i S-ka, Poznań, http://docplayer. pl/22094784-Strukturalny-konflikt-interesow-jako-fundament-iii-rp.html (dostęp:14.06.2017 r.).
• Zywicki T., 2015, Rent-Seeking, Crony Capitalism, and the Crony Constitution, George Mason University, Law & Economics Research Paper Series 15–26, https://www.law.gmu. edu/assets/files/publications/working_papers/LS1508.pdf (dostęp: 12.02.2017 r.).

Identifiers

DOI

10.15584/nsagw.2018.2.9