Budżetowanie partycypacyjne jako instrument współzarządzania sferą publiczną

• Authors: Justyna Łukomska-Szarek

Title variants

EN

Participatory Budgeting as an Instrument of Co-management of the Public Sphere

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Budżetowanie partycypacyjne, jako proces decyzyjny umożliwia współtworzenie budżetów lokalnych w drodze dyskusji (obejmującej dialog i negocjacje) pomiędzy mieszkańcami a wła-dzami lokalnymi w zakresie wydzielenia określonej puli środków finansowych, które zostaną wykorzystane do realizacji wybranych przez społeczność lokalną przedsięwzięć inwestycyjnych. Władze lokalne określą limit wydatków majątkowych, w ramach którego obywatele wspólnoty lokalnej mogą zgłaszać własne projekty inwestycyjne. Poprzez nawiązanie dialogu pomiędzy mieszkańcami a władzą lokalną budżetowanie partycypacyjne umożliwia wykonanie tych inwe-stycji, które są istotne dla społeczności lokalnej. W tym zakresie obywatele mogą uczestniczyć w procesie kreowania rozwoju lokalnego, decydując o wyborze priorytetowych zadań publicz-nych. W związku z powyższym głównym celem niniejszego opracowania jest próba wskazania budżetowania partycypacyjnego, jako narzędzia współzarządzania jednostką samorządu terytorial-nego. Motywem przewodnim wyboru wskazanego powyżej tematu jest jego aktualność, a zwłasz-cza popularność w ostatnich latach. Budżet partycypacyjny, jako potencjalnie bardziej konstruk-tywna forma demokracji bezpośredniej, stała się bardziej popularna w Polsce, a próby wprowa-dzenia takich rozwiązań w zakresie budżetowania podjęto w: województwach (na przykład wiel-kopolskim), powiatach (gostyńskim, wągrowieckim) i wielu gminach, począwszy od dużych miast takich jak Sopot, Poznań do małych miast, takich jak Kraśnik, Grajewo. W przypadku samorzą-dów lokalnych w Polsce budżetowanie partycypacyjne dalekie jest od pierwowzoru brazylijskiego, mimo to coraz więcej podmiotów decyduje się na stosowanie tego instrumentu.

EN

As a decision-making process, participatory budgeting allows for co-creation of local budget-ing through discussion (that encompasses dialogue and negotiations) between inhabitants and local authorities in terms of separation of a particular pool of funds which can be used for investments selected by local community. Local authorities define the limits of property outlays for citizens in local communities to apply with their own investment projects. Through dialogue between the inhabitants and local authorities, participatory budgeting supports the investments which are im-portant for local society. In these terms, citizens might participate in the process of creation of local development, thus deciding on choosing priority public tasks. Therefore, the main goal of this study is to attempt to indicate participatory budgeting as a tool for co-management in the entities of territorial government through participation of local communities. The main motivation behind the choice of the subject of the study is its topicality and popularity in recent years. Partici-patory budgeting, a potentially more constructive form of direct democracy, has also become more popular in Poland, and attempts to introduce such solutions for budgeting undertaken in: voivode-ships (for example wielkopolskie), powiats (gostyński, wągrowiecki) and many municipalities, ranging from large cities like Sopot, Poznań to small towns such as Kraśnik, Grajewo. In Poland, participatory budgeting is far from the Brazilian model, even though more and more local govern-ments decide to use this instrument.

Keywords

PL

samorząd lokalny; local governance; budżetowanie partycypacyjne

EN

local self-government; local governance; participatory budget

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2014
• Issue: 40
• Pages: 137-144

Contributors

author

Justyna Łukomska-Szarek

• Katedra Finansów, Bankowości i Rachunkowości, Wydział Zarządzania Politechnika Częstochowska

References

• Abers R., 2000, Inventing Local Democracy: Grassroots Politics in Brazil, Boulder, Lynne Rienner Publishers, CO.
• Akampurira A., 2013, Decentralisation, Local Governance and Development: An Aspect of Development, Anchor Academic Publishing, Hamburg.
• Ayeni V., 2001, Public Sector Reform in Developing Countries, A Handbook of Com-monwealth Experiences, Commonwealth Secretariat, London.
• Baiocchi G., 2005, Militants and Citizen: The Politics of Participatory Democracy in Porto Alegre, Stanford, Stanford University Press, CA.
• Bovaird T., 2002, Public management and governance: Emerging trends and potential. Future directions [w:] Public administration: An interdisciplinary critical analysis, red. E. Vigoda, Marcel Dekker, Inc., New York.
• Brinkerhoff J.M., 2002, Partnership for International Development: Rhetoric or Re-sults?, Lynne Rienner Publishers, Boulder, CO.
• Czarnecki K., 2014, Udział mieszkańców w ustalaniu wydatków budżetu gminy w ra-mach tzw. budżetu partycypacyjnego (na przykładzie miasta Torunia w latach 2013–2014), „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu”, nr 1 (2).
• Goldfinch S.F., Wallis J.L., 2009, International Handbook of Public Management Re-forms, Edward Elgar Publishing Limited, UK, London.
• Goldfrank B., 2007, Lessons from Latin America’s Experience with Participatory Budg-eting. History of Participatory Budgeting [w:] Participatory Budgeting, red. A. Shah, Washington.
• Górski R., 2007, Bez państwa. Demokracja uczestnicząca w działaniu, Korporacja Ha!art, Kraków, http://www.ha.art.pl/bezpanstwa/ (stan na dzień 01.05.2014).
• Hausner J., 2008, Zarządzanie publiczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Karszewski D., Mojkowski K., 2014, Budżet obywatelski w Polsce, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Kębłowski W., 2013, Budżet partycypacyjny. Krótka instrukcja obsługi, Warszawa.
• Kooiman J., 2003, Governing as Governance, Sage, London.
• Łukomska-Szarek J., 2010, Management of Finance and Risk of Operation in Local Self-Governments [w:] Risk Management in Public and Financial Institutions, red. J. Łukomska-Szarek, A. Wójcik-Mazur, Nauka i obrazowanie, Dnepropetrovsk.
• Łukomska-Szarek J., Włóka M., 2013, Od Local Government do Local Governance – wybrane problemy zarządzania publicznego jednostkami podsektora samorządowe-go [w:] Wybrane procesy zarządzania w przedsiębiorstwach i instytucjach publicz-nych, red. D. Wielgórka, Sekcja Wydawnictw Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.
• Olowu D., Wunsch J.S., 2004, Local Governance in Africa: The Challenges of Demo-cratic Decentralization, Lynne Rienner Publishers, Boulder, CO.
• Pinnington E., Lerner J., Schugurensky D., 2009, Participatory budgeting in North America: The case of Guelph, Canada, „Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management”, No. 21 (3).
• Rachwał M., 2013, Budżet partycypacyjny jako nowa forma współdecydowania o finan-sach lokalnych, „Przegląd Politologiczny”, nr 4.
• Rytel-Warzocha A., 2010, Partycypacja społeczna w sprawach budżetowych. Model Porto Alegre jako pierwowzór rozwiązań europejskich, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, nr 1.
• Saito F., 2008, Decentralization and Local Governance: Introduction and Overview [w:] Foundations for Local Governance: Decentralization in Comparative Perspective, red. F. Saito, Physica-Verlag, Heidelberg.
• Sakowicz M., 2009, Wstęp [w:] Partycypacja społeczna w działaniu administracji na tle rozwiązań w państwach Unii Europejskiej – prace analityczne słuchaczy KSAP XVIII Promocji, red. M. Sakowicz, Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, Warszawa.
• Sintomer Y., Herzberg C., Allegretti G., Röcke A., 2008, Participatory Budgeting in Europe: Potentials and Challenges, „International Journal of Urban and Regional Research”, Vol. 32, Issue 1, March.
• Sintomer Y., Herzberg C., Allegretti G., Röcke A., 2010, Learning from the South: Par-ticipatory Budgeting Worldwide – an Invitation to Global Cooperation, Bonn.
• Souza C., 2001, Participatory budgeting in Brazilian cities: limits and possibilities in build-ing democratic institutions, „Environment & Urbanization”, Vol. 13, No. 1, April.
• Sześciło D., 2012, Uwarunkowania prawne budżetu partycypacyjnego w Polsce, „Finan-se Komunalne, nr 12.
• Wampler B., 2007, Participatory Budgeting in Brazil: Contestation, Cooperation, and Accountability, Pennsylvania State University Press, PA.