O niektórych warunkach moralnej akceptowalności pew­nych modlitw

• Authors: Łukasiewicz Dariusz

Title variants

EN

On Some Conditions of the Moral Acceptability of Certain Prayers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule prezentuję pogląd, że ocena moralna osób modlących się w sytuacjach skrajnych (zagrożenie życia) powinna być formułowana w oparciu o znajomość pewnych nierzeczywistych okresów warunkowych. Chodzi tu o okresy warunkowe opisujące sytuacje, w których osoby modlące się mogłyby wybrać, gdyby zechciały, inne niż modlitwa sposoby ocalenia siebie lub najbliższych. Jednakże ponieważ nie znamy wartości logicznej takich zdań, nie mamy wystarczających podstaw do oceny moralnej takich osób. W dalszej części artykułu rozważam ogólne założenia racjonalności modlitw wstawienniczych w kontekście różnych odmian teizmu i sugeruję, że pojęcie Bożej odpowiedzi na takie modlitwy może mieć sens literalny w teizmie otwartym i probabilistycznym, a metaforyczny tylko w teizmie klasycznym.

EN

In my paper, I present the view that moral evaluation of praying persons in existentially extreme situations (danger of death) should be based on knowledge concerning the truth value of some counterfactual propositions. I have in mind the counterfactual propositions describing situations in which praying people might choose, according to their will, other means of salvation for themselves or for their loved ones—other than petitionary prayer (also called “impetratory prayer”). However, since we do not know the truth value of such counterfactual propositions, we do not have sufficient means to issue any moral evaluation of such persons. In the second part of the paper I consider some general assumptions of rationality of petitionary and intercessory prayers in the context of various forms of theism. I suggest there that the concept of the divine answer to such prayers may have a literal meaning provided that we accept open or probabilistic theism, and a merely metaphoric or figurative meaning if we accept classical theism.

Keywords

PL

Bóg; okresy warunkowe; ocena moralna; modlitwa

EN

God; counterfactual proposition; moral evaluation; prayer

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2016
• Volume: 64
• Issue: 1
• Pages: 37-47

Dates

published

2016

Contributors

author

Łukasiewicz Dariusz

• Zakład Logiki i Ontologii na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Davison, Scott A. „Petitionary Prayer”. W: The Oxford Handbook of Philosophical Theology, red. Thomas P. Flint i Michael C. Rea, 293. Oxford: Oxford University Press, 2011.
• Harris, Harriet. „Prayer”. W: The Cambridge Companion to Christian Philosophical Theology, red. Charles Taliaferro, Chad Meister, 216–237. Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
• Łukasiewicz, Dariusz. Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Studium z analitycznej filozofii religii. Kraków–Poznań: Wydawnictwo Fundacja Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”, Kolegium Filozoficzno-Teologiczne Polskiej Prowincji Dominikanów, 2014.
• Smilansky, Saul. „O wątpliwej wartości moralnej pewnych rozpowszechnionych form modlitwy”, przeł. Marcin Iwanicki. Roczniki Filozoficzne 63 (2016), 1: 7–16. DOI: 10.18290/ rf.2016.64.1-1.
• Teilhard de Chardin, Pierre. W: Jean Kammer. 100 modlitw w chorobie i cierpieniu, tłum. Magdalena Foss-Kita, 142. Kraków: Wydawnictwo „esprit”, 2008.

Identifiers

DOI

10.18290/rf.2016.64.1-4