Non-Destructive Archaeological Investigations in the River SArviz Valley (Hungary), 2012

• Authors: Tomas Agnieszka , Jaworski Marcin

Title variants

PL

Niedestrukcyjne badania archeologiczne w dolinie rzeki Sarviz (Węgry) w 2012 r.

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

PL

Jesienią 2012 roku na terenie Węgier odbyły się warsztaty oraz badania archeologiczne, których współorganizatorem był Instytut Archeologii UW i firma Archaeomap. W projekcie finansowanym przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki brali udział naukowcy z Uniwersytetem Eotvosa Loranda w Budapeszcie, Węgierskiego Muzeum Narodowego i Narodowego Centrum Ochrony Dziedzictwa, a także Uniwersytetu Comeniusa w Bratysławie i Instytutu Archeologii Czeskiej Akademii Nauk. Przedmiotem warsztatów było przeprowadzenie wspólnych badań i wymiana doświadczeń dotyczących wykrywania i rejestracji stanowisk archeologicznych w celu wypracowania metody odpowiedniej dla warunków panujących na Węgrzech i wykorzystującej możliwości nowoczesnych urządzeń pomiarowych. Metoda ta ma być wykorzystywana przez archeologów węgierskich na obszarze całego kraju. Strona polska ma w tej dziedzinie duże doświadczenie, ze względu na realizowany od 1978 roku do dziś program Archeologicznego Zdjęcia Polski (AZP), dzięki któremu dotąd udało się zlokalizować ponad 435 000 stanowisk archeologicznych. Analogiczny Program Topografii Węgier (MRT), prowadzony przez Instytut Archeologii Węgierskiej Akademii Nauk (MTA-RI), został zarzucony w latach 90. XX w. Obecnie, węgierscy badacze zdecydowali się wznowić program rejestracji stanowisk archeologicznych, jednocześnie wzbogacając go o nowe metody badawcze, uwzględniające lokalizację w systemie GIS. Na obszar tych eksperymentalnych badań wybrano region Felsokortvelyes leżący w komitacie Fejer, na wschód od jez. Balaton. Większość krajobrazu stanowi tu równina i dolina rzeki Sarviz, jednak we wschodniej części obszaru znajdują się także niewysokie, lecz rozległe wznie-sienia (Ryc. 1). Teren o powierzchni 24 km2 (4x6 km), poddano prospekcji powierzchniowej, wykonano serię zdjęć lotniczych, a wybrane miejsca przebadano także geofizycnie. W tym celu cały obszar podzielono na wirtualną siatkę o bokach 100x100 m, widoczną w przenośnych urządzeniach GPS, obsługiwanych przez czwórki osób idących na osi północ-południe w odległości 25 m od siebie (Ryc. 2). Każdy zabytek archeologiczny był rejestrowany za pomocą przenośnych urządzeń GPS. W ciągu tygodnia tą metodą udało się przebadać 13 km2, na których zlokalizowano m.in. obronne osiedle z epoki brązu (Ryc. 3), znaleziska z epoki chalkolitu i żelaza, pozostałości znaczącego stanowiska rzymskiego oraz pozostałości średniowieczne1. Wybrane miejsca zostały także objęte bardziej szczegółowymi bada¬niami - zdjęciami z latawca i oktokoptera - oraz pomiarami geofizycznymi wykonanymi magnetometrem Barting- ton Grad 601-Dual. Na stanowisku z epoki brązu wykryto nie rozpoznane wcześniej umocnienia (Ryc. 3). Na największym obszarze, obejmującym w sumie kilkadziesiąt hektarów, zlokalizowano zabytki rzymskie. W miejscach dwóch koncentracji materiału archeologicznego przeprowadzono badania geofizyczne, które wykazały obecność dużych konstrukcji. Liczne zebrane fragmenty na¬czyń, głównie kuchennych oraz stołowych, oraz uzyskane obrazy geofizyczne są obecnie opracowywane i interpreto-wane przez partnerów polskich i węgierskich.

• Publisher: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
• Journal: Światowit
• Year: 2013
• Volume: Tom X (LI), fasc. A
• Pages: 171-175

Contributors

author

Tomas Agnieszka

author

Jaworski Marcin