Ответственность как диалог

• Authors: Фролова Ольга Е.

Title variants

EN

Otvetstvennost’ as dialogue

• Languages of publication: RU

Abstracts

PL

Autorka analizuje semantykę i łączliwość rzeczownika otvetstvennost’ `odpowiedzialność', związanego z dziedziną prawa, notowanego w rosyjskim słowniku od 1834 roku, i połączonego z dwoma pojęciami: winy i kary. Punktem wyjścia prezentowanych analiz jest stwierdzenie M. Bachtina, że dzięki odpowiedzialności urzeczywistnia się więź wewnątrz społeczeństwa, gwarantująca jego jedność. Charakter tej więzi można objaśnić – zdaniem autorki -- za pomocą kluczowego pojęcia dialogu. Chcąc pokazać dialogowość otvetstvennosti oraz indywidualny i kolektywny charakter jej podmiotu, autorka bada model działania, na który składają się: obiekt, wykonawca, powód, konsekwencje. Podstawę materiałową badań stanowią przykłady użycia słowa otvetstvennost’, zaczerpnięte ze zróżnicowanych stylistycznie tekstów (język potoczny, publicystyka, teksty specjalistyczne – prawnicze). Przeprowadzone analizy wiodą do wniosku, że odpowiedzialność jednostkowych podmiotów ma społeczną naturę, wyrażającą się w dialogu (obietnica, zalecenie, uznanie winy). Najważniejszymi składowymi tego pojęcia są: a) zobowiązanie, b) rękojmiagwarancja, c) wina i kara.

EN

The article analyzes the semantics and valency of the Russian legal concept of otvetstvennost’ ‘responsibility’, documented in Russian dictionaries since 1834 and connected with the notions of guilt and punishment. The starting point for the analysis is Bahktin’s idea that responsibility leads to an internal bond within the society, which guarantees the latter’s unity. The nature of the bond is explicable, according to the author, by means of the key concept of dialogue. In order to show the dialogic nature of otvetstvennost’ as well as the individual and collective nature of its subject, the author investigates a model of action which consists of the object, the doer, the reason and the consequences. The language data come from stylistically diverse texts (colloquial, journalistic, legal). A conclusion is drawn that the responsibility of individual subjects has a social nature, manifested in dialogue (promise, recommendation, acknowledgement of guilt). The most important components of the concept are (a) commitment, (b) guarantee and (c) guilt and punishment.

Keywords

PL

wartości; semantyka; otvestvennost’ ‘odpowiedzialność’; dialog

EN

values; semantics; otvestvennost’ ‘responsibility’; dialogue

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2009
• Volume: 21
• Pages: 139-152

Contributors

author

Фролова Ольга Е.

• Laboratorium Fonetyki i Językowej Komunikacji Wydziału Filologicznego MGU im. M.W. Łomonosowa

References

• Адлер 1913 – Адлер, К. Ответственность без вины в гражданском и уголовном праве: Академическая речь /Пер. с нем. Ю. В. – СПб., 1913.
• Арутюнова 1988 – Арутюнова Н.Д. Типы языковых значений: Оценка. Событие. Факт. М., 1988. Цит. по.: Арутюнова Н.Д. Язык и мир человека. М., 1999.
• БАС – Словарь современного русского литературного языка. Т. 1--17. М.: Изд-во Акад. наук СССР, 1948--1965.
• Бахтин 1979 – Бахтин М.М. Эстетика словесного творчества. М., 1979.
• БТС – Большой толковый словарь русского языка. СПб., 2002.
• Википедия// http://ru.wikipedia.org/wiki.
• Капитонов 2000 – Капитонов Алексей А. Форс-мажор или применение ссылок на обстоятельства непреодолимой силы в хозяйственных договорах //Юрклуб. Виртуальный клуб юристов. 2000.
• http://www.yurclub.ru/docs/civil/article9.html
• Макляков Е.В. Незнание закона освобождает от ответственности // http://p66.ru/ user4pt.3ptfiles/File/ne20znanie20osago.doc
• МАС – Словарь русского языка: В 4-х т. / АН СССР, Ин-т рус. яз. / Под ред. А.П.Евгеньевой. 2-е изд., испр. и доп. М., 1981.
• Мокиенко, Никитина 1998 – Мокиенко В.М., Никитина Т.Г. Толковый словарь языка Совдепии. СПб.,1998.
• Ожегов, Шведова 1999 – Ожегов С.И., Шведова Н.Ю. Толковый словарь русского языка. 4-е изд., доп. М., 1999.
• Положение 1994 – Положение «О порядке свидетельствования ТПП Российской Федерации обстоятельств форс-мажора». Постановлением Правления ТПП РФ ТПП Российской Федерации 30 сентября 1994 года № 28--4 // http://www.tpprf.ru/ru/main/court/legal/forse/
• Ушаков – Толковый словарь русского языка / Под. ред. Д.Н. Ушакова. В 4-х т. М., 1996.
• Юридический словарь //http://mirslovarei.com/content4pt.3ptyur/SOLIDARNAJA-KOLLEKTIVNAJA-OTVETSTVENNOST-PRAVITELSTVA--5607.html.
• Яценко Н.Е. Толковый словарь обществоведческих терминов. 1999 // http://www.slovarnik. ru/html4pt.3pttsot/.