Między teorią socjologiczną i praktyką badawczą krytycznej analizy dyskursu – na przykładzie studium przypadku z obszaru systemu szkolnictwa wyższego

• Authors: Kamila Biały

Title variants

EN

Sociological Theory and Research Practice of Critical Discourse Analysis – a Case from the Field of the Higher Education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przykład empiryczny z badań nad procesami komunikowania i przemianami w tym zakresie we współczesnych uniwersytetach stanowi ilustrację do rozważań autorki odnośnie wzajemnych relacji pomiędzy teorią socjologiczną i praktyką badawczą krytycznej analizy dyskursu, tu rozumianych jako wykorzystanie istniejącej teorii w badaniu empirycznym. Wnioski badawcze, sprowadzające się do unaocznienia ‒ przy użyciu wspomnianej odmiany analizy dyskursu ‒ tendencji do bifurkacji, czyli z jednej strony daleko posuniętej deregulacji, a z drugiej przeregulowania w obszarze dyskursu szkolnictwa wyższego, prowokują z kolei zwrotnie do refleksji teoretycznej nad współczesnym społeczeństwem. Owo rozwidlenie, o którym mowa, dotyczy także społeczeństwa zarówno w odniesieniu do jego całości pojętej jako komunikacyjny system, jak i jego podsystemów, takich jak ekonomia, polityka, edukacja.

EN

A case study of a given practice within the higher education system serves here as an illustration of the author’s reflection on interrelations between sociological theory and research practice of critical discourse analysis, conceived as the incorporation of theory into research. The empirical results demonstrate the tendency of bifurcation of symbolic power – its deregulatory and overregulatory manifestations in the discourse of the higher education system in Poland. The empirical evidence contributes to a theoretical reflection on contemporary society. These overlapping deregulatory and overregulatory tendencies also exist at the level of whole society, which is interpreted here as a communication system with a number of subsystems, such as economy, politics, education.

Keywords

EN

critical discourse analysis; system of higher education; order of discourse; regime of justification

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2013
• Volume: 9
• Issue: 1
• Pages: 86-111

Contributors

author

Kamila Biały

• Zakład Badań Kultury Europejskiej Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego

References

• Siege? Trust and Accountability in the Contemporary Academy. “European Societies”, vol. 7, no. 1, s. 157‒185.
• Bernstein Basil (1990) Odtwarzanie kultury. Przełożyli Zbigniew Bokszański, Andrzej Piotrowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bernstein Basil (1990) Class, Code and Control, vol. 4. The Structuring of Pedagogic Discourse. London, New York: Routledge.
• Biały Kamila (2009) Komunikowanie pozorne a komunikowanie autentyczne w obszarze szkolnictwa wyższego. „Przegląd Socjologiczny” t. 58, nr 1, s. 175‒189.
• Biały Kamila (2009) Między ekspertyzą a humanistycznym wglądem – analiza dyskusji o reformie szkolnictwa wyższego. „Innowacje w Edukacji Akademickiej”, nr 1(8), s. 23–30.
• Biały Kamila (2011) Przemiany współczesnego uniwersytetu – od idei von Humboldta do modelu uczelni przedsiębiorczej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Boltanski Luc, Eve Chiapello (1999) Le nouvel esprit du capitalism. Paris: Gallimard.
• Boltanski Luc, Laurent Thévenot (1991) De la justification. Les économies de la grandeur. Paris: Gallimard.
• Bourdieu Pierre, Jean-Claude Passeron (2006) Reprodukcja: elementy systemu teorii nauczania. Przełożyła Elżbieta Neyman. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Chiapello Eve, Norman Fairclough (2008) Nowa ideologia zarządzania. Podejście transdyscyplinarne krytycznej analizy dyskursu i nowej socjologii kapitalizmu [w:] Anna Duszak,
• Norman Fairclough, red., Krytyczna analiza dyskursu: interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Universitas, s. 373–404.
• Chouliaraki Lilie, Norman Fairclough (1999) Discourse in Late Modernity. Rethinking Critical Discourse Analysis. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Czyżewski Marek, Sergiusz Kowalski, Andrzej Piotrowski, red., (1997) Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego. Kraków: Wydawnictwo AUREUS.
• Durkheim Émile, Marcel Mauss (1973) O niektórych pierwotnych formach klasyfikacji. Przyczynek do badań nad wyobrażeniami zbiorowymi [w:] Marcel Mauss, red., Socjologia i antropologia. Przełożyli Marcin Król, Krzysztof Pomian, Jerzy Szacki. Warszawa: PWN.
• Fairclough Norman (1995) Critical Discourse Analysis. The Critical Study of Language. London, New York: Longman.
• Fairclough Norman (2003) Analysing Discourse. Textual Analysis for Social Research. London, New York: Routledge.
• Forgacs David, red., (1988) A Gramsci Reader. London: Lawrence & Wishart.
• Foucault Michel (1982) The Subject and Power [w:] Hubert L. Dreyfus, Paul Rabinow, eds., Michel Foucault: Beyond structuralism and Hermeneutics. Chicago: University of Chicago Press.
• Furedi Frank (2008) Gdzie się podziali wszyscy intelektualiści. Przełożyła Katarzyna Makaruk. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Głowiński Michał (1993) Peereliada. Komentarze do słów 1976–1981. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Gramsci Antonio (1971) Selections from the Prison Notebooks. London: Lawrence & Wishart.
• Halliday Michael A. K. (1978) Language as Social Semiotics: the Social Interpretation of Language and Meaning. London: Edward Arnold.
• Gramsci Antonio (1994) An Introduction to Functional Grammar. London: Edward Arnold.
• Laclau Ernesto, Chantal Mouffe (1985) Hegemony and Socialist Strategy. London: Verso.
• Luhmann Niklas (1994) Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego. Przełożyła Grażyna Skąpska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ossowski Stanisław, red., (1967) Z zagadnień psychologii społecznej [w:] Dzieła, t. 3. Warszawa: PWN.
• Parsons Talcott (1970) Some Problems of General Theory in Sociology [w:] John C. McKinney, Edward A. Tiryakian, eds., Theoretical Sociology. Perspectives and Developments. New York: Appleton Century-Crofts.
• Pestre Dominique (2003) Regimes of Knowledge Production in Society: Towards a Moral Political and Social Reading. „Minerva”, vol. 41, no. 3, s. 245–261.
• Wernick Andrew (1991) Promotional Culture: Advertising, Ideology and Symbolic Expression. London: Sage.